Tony Kahwaji, Şarku’l Avsat’a konuştu: İnsan hikâyeleri ticari karakteri iptal ediyorhttps://turkish.aawsat.com/home/article/4161806/tony-kahwaji-%C5%9Farku%E2%80%99l-avsat%E2%80%99-konu%C5%9Ftu-i%CC%87nsan-hik%C3%A2yeleri-ticari-karakteri-iptal
Tony Kahwaji, Şarku’l Avsat’a konuştu: İnsan hikâyeleri ticari karakteri iptal ediyor
George Wassouf'un ailesiyle birlikte çektirdiği fotoğraf.
Tony Kahwaji, yönetmenlik dünyasında dikkate alınması gereken bir okulun sahibi. Uzun kariyeri boyunca müzikal şov dünyasında dönüşüm oluşturan çalışmalar da dahil olmak üzere birçok başarıya imza attı. Modern tarz ve görüntüyle ilgili ileri düzey vizyonuyla takip edilen bir örnek oldu.
Kahwaji, daha büyük çaplı projelere ilgi duyması nedeniyle Lübnan sahnesinden bir süre ayrı kaldıktan sonra bugün başka bir benzeri olmayan bir çalışmayla geri dönüyor. Sanatçı George Wassouf, oğlu Vedi’ye vefatının kırkıncı yıl dönümünde mesaj olarak göndermek istediği son şarkısı Nas Ömri’nin klip yönetmenliği için Tony Kahwaji’yi seçti.
Peki, neden Tony Kahwaji? Kahwaji, konuyla ilgili olarak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada “George Wassouf’un e yakınlarından biriyim. Uzun süredir yakın bir ilişkimiz var. Buradan, beni neden seçtiğini anlayabilirsiniz” dedi. Tony Kahwaji.
Tony Kahwaji, mükemmel bir insani eser olduğunu düşündüğü için yeni çalışmasından bahsederken duygulandı. Nas Ömri’nin klibi sadece tanıtım amaçlı, sıradan bir çalışma değil. Kahwaji, açıklamasında şunları söyledi:
“Buradaki hikaye bambaşka. Çünkü bu, oğlunu kaybetmenin yasını tutan sanatçı bir babanın sevgisini ifade ettiği mektubunun yer aldığı bir klip. Bu nedenle ticari olarak sınıflandırılamaz. Aksine derin bir hüzünle biten gerçek bir sevgi hikayesini anlatıyor.”
Nas Ömri klibinin bir kısmı Suudi Arabistan'da, geri kalanı da temaya uygun olarak Beyrut'ta çekildi. Şarkının sözleri Mısırlı şair Halid Tac ed-Dîn’ e, bestesi Muhammed Yahya’ya ait. Kahwaji, şarkının klip çalışmasına nasıl hazırlandığıyla ilgili soruya şu cevabı verdi:
“Şarkıdaki kişi çok zor durumda. Oğlunu kaybetmiş ve ciğerparesine olan sevgisini bir şarkıyla belgeleyen bir kişiden bahsediyoruz. Üzüntü, ıstırap ve hatıraların birbirine geçtiği görüntüler var. Ama bunu kolaylaştıran, George Wassouf'un etrafındaki ekipti. Ekip, bu işi yürütmek için ihtiyacımız olan her şeye dikkat etti. Babanın, rahmetli oğlu ve ailesiyle birlikte olan fotoğraflarıyla klibin hazırlıklarını yapan ekip, Wassouf' un hayatının bir dönemini özetledi. Klip, uygun söz ve müzik ile abartmadan, duruma yakışır bir şekilde tamamlandı.”
George Wassouf daha önce hayat hikayesini Şahid platformunda yayınlanan ‘Yolculuğum’ başlıklı bir dizide anlatmıştı. Ancak Wassouf bu kez klibinde, özellikle sevgi ve veda mesajı taşıdığı için herhangi bir ekleme içermeyen farklı bir yaşam öyküsü dillendiriyor.
George Wassouf, bu şarkıyı Sevgililer Günü’nde, 14 Şubat'ta yayınlamayı tercih etti. Şarkıyı ‘Sevgili Vedi’me’ başlığıyla sunmak için hazırladı.
Tony Kahwaji klipte, babanın kederle ağırlaşan yüz hatlarını vurgulamak istiyordu. Bu yüzden onları sessizliğin, anlatmaktan ve şarkı söylemekten daha anlamlı olduğu bir kamerayla tercüme etti. Kahwaji, Wassouf’ un duygularını kamera önüne aktarırken abartıya yer vermemeye özen gösterdi.
Tony Kahwaji, böylesine zor bir durumu tasvir ederken zorlukla karşılaşıp karşılaşmadığıyla ilgili soruya verdiği yanıtta “Dramın bir kısmını yakalamaya çalıştım. Hikaye yalnız ebu Vedi’ye aitti ve başka bir noktaya çekilmesine müsaade etmemek için uğraştım. Zorluk, bir noktadan diğerine geçtiğim her an ve her saniye vardı” dedi.
Şarkının yazarı Halid Tac ed-Dîn de şarkı hakkında şunları söyledi:
“George Wassouf ile konuştuğumda, oğlu Vedi’ye bir şarkı yazacağımı düşünmemiştim. Yazarken psikolojik olarak gerçekten çok yoruldum.”
Tony Kahwaji, Wassouf’ un yaşadıklarının normal olmadığını, durumun çok zor olduğunu ve erkek çocuğun kaybının telafisi mümkün olmadığı için insanların böyle bir acıyı düşmanları için bile istemediğini vurguladı.
Daha önce vatan sevgisi ile ilgili olanlar dahil olmak üzere çeşitli sanat eserleri sergileyen ve izleyicilerinde iz bırakan Kahwaji, ilk kez böyle bir çalışma ortaya koyuyor. Tony Kahwaji duyularını şöyle aktardı:
“Mesele çok hassas ve daha önce yaşamadığım deneyim olması değil. Eser, bir ailenin yasını ele alıyor. Bu çalışma bende kesinlikle bir iz bıraktı. Çünkü gerçek ve yakın ilişki içinde olduğum birine dokunan bir olay. Wassouf benim için kardeş gibi.”
Andri Snaer Magnason: Günümüzde her şeyi sonuna kadar sömürme eğilimindeyizhttps://turkish.aawsat.com/r%C3%B6portajlar/5068364-andri-snaer-magnason-g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCzde-her-%C5%9Feyi-sonuna-kadar-s%C3%B6m%C3%BCrme-e%C4%9Filimindeyiz
Andri Snaer Magnason: Günümüzde her şeyi sonuna kadar sömürme eğilimindeyiz
İzlandalı yazar Andri Snaer Magnason, Mantova, İtalya, 10 Eylül 2021 (Getty Images)
Nesrein El-Bakhshawangy
Yazar, müzisyen, belgesel film yapımcısı ve çevre aktivisti Andri Snaer Magnason, şiir, roman, tiyatro, çocuk ve genç yetişkin edebiyatı ve bilimsel kitaplar yazarak İzlanda Edebiyat Ödülü'nü tüm dallarında kazanan tek isim. Magnason, “LoveStar: A Novel” (Love Star) adlı kitabıyla 2016 yılında Fransa'da En İyi Yabancı Bilim Kurgu Romanı ödülü de dahil olmak üzere birçok ödül kazandı.
Magnason, 1973 yılında doğdu, İzlanda Dili ve Edebiyatı bölümünde okudu. Ancak çevre ve iklim değişikliği konuları ilgisini çeken yazar, yazılarında başlıca olarak bu konuları ele aldı. Ülkesinin temiz enerjiye geçmesi ve ulusal dilin önemi gibi alanlarda sıkı çalışmalar yapmak üzere 2016 yılında cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaylığını koydu. Çalışmaları İngilizce, Fransızca, Japonca, Arapça ve Türkçe dahil olmak üzere 30'dan fazla dile çevrildi.
İşte Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı İzlandalı yazar Andri Snaer Magnason röportajın tam metni;
*Çevre ve iklim değişikliği hakkında yazmaya ilk olarak ne zaman ilgi duymaya başladınız?
Milenyumun başlarında İzlanda'daki birçok önemli yer kentleşme tehdidi altındaydı. Örneğin, belirli bir kaz türünün dünyadaki en büyük yuvalama alanı sular altında kalmıştı. Bunun gibi tehdit altındaki pek çok yerin yazabileceklerimden çok daha önemli olduğunu hissettim. Bu alanları koruyup koruyamayacağımı, dünyaya bir roman ya da yeni bir kitapla yapabileceğimden daha fazla katkıda bulunup bulunamayacağımı merak ettim. Daha sonra bu düşüncelerimi, bazen doğrudan, kurgusal olmayan bir biçimde, bazen de bilim kurgu, şiir ya da çocuk kitaplarında konu etrafında örmenin bir yolunu buldum ve bunları bir kitaba dönüştürdüm.
LoveStar: A Novel kitabında en son aşkın, ölümün ve dinin sonuna kadar sömürülmesi gerektiğini gösterdim.
Teknoloji ve özgürlük
*LoveStar: A Novel adlı romanınız teknoloji ve özgürlük arasındaki çatışmayı ele alıyor. Sizi bu romanı yazmaya iten neydi?
LoveStar: A Novel oldukça çılgın bir roman. İçinde bulunduğumuz çağın mitlerine karşı ilerleme ve teknoloji dünyasını keşfetmek ve şu anki trajik tanrılarımızı incelemek istedim. Yani Elon Musk ya da Steve Jobs gibi girişimciler dünyada devrim yarattılar, ama aynı zamanda kendilerini de yok ettiler. Onlar bana dünyayı istila eden ve bedenlerini ya da ruhlarını ele geçiren fikirlerin sadece ev sahipleri gibi görünüyorlar. Bu roman sosyal medyanın hayatımıza girmesinden önce yazıldı. Bu yüzden Jobs ve Musk'ın romanın ilham kaynağı olduğunu söylemek yanlış olur. Bu roman onları bu yolculuğa çıkmadan önce yazıldı. Yaklaşan internet çağının vaat ettiklerini, bağlantı ve veri çağını ve bu gelişen teknolojilerin sonuçlarını keşfetmek istedim. Sahte haberler, bilgi balonları ve kişiselleştirilmiş derecelendirmeler kitapta geçse de bunlar o zamanlar gündemde olan konular değildi. George Orwell’ın 1984 adlı kitabını, Kurt Vonnegut ve Aldous Huxley'in eserlerini, kendi zamanlarının gerçekliğine nasıl tepki verdiklerini ve bizim gerçekliğimiz için ne tür bir tepki hayal ettiğimi düşünüyordum. Uluslararası şirketlerin etiği ‘eğer biz yapmazsak başkası yapacak, o yüzden biz de yapmalıyız’ şeklindedir.
LoveStar: A Novel adlı romanın kitap kapağı
*Peki bu romanda modern kapitalizmi ve onun toplum üzerindeki etkisini eleştirirken size ilham veren neydi?
Ben bunu daha çok araştırma, taklit ve deney olarak görüyorum. Doğanın ya da insan etkileşimlerinin ve kültürün giderek daha fazla alanının metalaştığını hissettim. Yeni teknolojinin, daha önce mümkün olmayan insan ilişkilerinden yararlanma ve bunlardan faydalanma olanaklarını nasıl açacağını düşündüm. Hiçbir şeyin kendi haline bırakılamayacağına, çağımızda her şeyi sonuna kadar sömürme eğiliminde olduğumuza tanık olmaktan ilham aldım ve bu romanda en son aşkın, ölümün ve dinin sonuna kadar sömürülmesi gerektiğini gösterdim. LoveStar: A Novel, bu 'kaynakları' sonuna kadar kullanmanın yollarını buluyor.
İklim değişikliği meseleleri
*Bize “On Time and Water” (Zaman ve Suya Dair: Bir Buzula Ağıt) adlı kitabı yazma sürecinden bahseder misiniz? Kitabın beyaz perdeye uyarlanma fikri nasıl ortaya çıktı ve filme nasıl hazırlandınız?
Yaşadığım zamanın ve mekânın bir yazarı olarak, bu konu benim için yazılması gereken en önemli konuydu. İklim değişikliği meseleleri üzerine yazılan çoğu yazının ilgi çekici olmadığını ve hatta yapay zeka tarafından yazılmış gibi tahmin edilebilir olduğunu gördüm. Bu konuların akıbetini öngörebildiğimi ve anlatı yoluyla bunlar hakkında beyin fırtınası yapabildiğimi fark ettim. İletişim yeteneği, bilimsel konuları ortalama bir insana açıklamak için büyük önem taşısa da bunun ötesine geçilmesi gerektiğini hissettim. Daha derin bir yaklaşım gerekiyordu. Bu dilden daha büyük bir şey. Zira bu temiz enerji dünyasına doğru bir paradigma değişimiyle ilgili ve bir paradigma değişiminde dil ve normlar yıkılmaya başlar.
On Time and Water romanının kitap kapağı
İçinde yaşadığımız zamanı anlamadığımızı nasıl anlayabiliriz? Kitap ailemle ilgili, büyükannem ve büyükbabam 1950'lerde buzul kaşifleriydi. Kitap, bir yandan da zamanı ele alıyor. Çünkü 2100 gerçekten ne anlama geliyor? Biz bunu nasıl anlıyoruz? Kelimeler ne anlama geliyor? Olaylar 1000 ya da 2000 yıl sonra hala iklim değişikliği olarak adlandırılacak mı yoksa başka bir isimle mi anılacaklar?
Yeni nesillerin ‘nasıl çiftçilik yapılır, nasıl inşaat yapılır, nasıl seyahat edilir?’ gibi pek çok şeyi yeniden keşfetmesi gerekiyor.
Çocuklar ve çevre
*Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak, sizce çocukları ve gençleri çevreyle ilgili konularda erken yaşta eğitmek önemli hedeflere ulaşılmasına nasıl yardımcı olabilir?
Çocukların ve gençlerin tüm eğitim metotlarıyla temiz enerjiye geçişin önemi konusunda bilinçlendirilmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü geçtiğimiz yüzyılın tasarım yöntemleri, alışkanlıkları ve endüstrisi artık eskidi. Yeni nesillerin ‘nasıl çiftçilik yapılır, nasıl inşaat yapılır, nasıl seyahat edilir?’ gibi pek çok şeyi yeniden keşfetmesi gerekiyor. Benim yaşıma geldiklerinde tüm dünyanın temiz enerjiye ihtiyacı olacak. Bu büyük bir değişim ve zorluk. Bugün doğan bir çocuk 2100 yılı civarında emeklilik yaşına ulaşacak. Şu anda dünyamız gelecekte istikrarlı olacak şekilde tasarlanmamıştır.
The Casket of Time (Yonder) kitabının kapağı
Bir genç yetişkin romanı olan The Casket of Time'da modern hikayeleri antik destanlarla birleştirirken karşılaştığınız zorluklar oldu mu?
Yeni bir eser yazarken karşılaşılan başlıca zorluk, eserin çerçevesini belirlemektir. Eser bir seri mi olmalı? Üç kitap mı, beş kitap mı? Ya da çok uzun bir kitap olabilir. Ama ben uzun kitaplardan ziyade kısa ve konu odaklı hikayeleri seviyorum. Bu yüzden geleceğin ve geçmişin hikayelerini bir arada örmek ve bunları mantıklı, şaşırtıcı ve izleyiciler için eğlenceli hale getirmek zordu, ama umarım başarmışımdır.
Bir resim bin kelimeden daha fazlasını anlatabilir, ancak bir kelime de bin resimden daha fazlasını anlatabilir.
*Kişisel internet sitenizde “Ben Noam Chomsky ve Lewis Carroll'un gayrimeşru oğluyum” diye yazmışsınız. Onların yazıları çalışmalarınızı nasıl etkiledi?
Chomsky'nin dilbilim teorilerini inceledim. Carroll ise beni vahşi ve eğlenceli hayal gücüyle etkiledi. Kelimelere ve dile olan ilgi ve hayal gücünüzü ne kadar genişletebileceğinizi görmek gibi şeyler zihnimde takılıp kaldı.
*“Dreamland” (Düş ülkesi) kitabınızın belgesel film haline getirilmesiyle birlikte, edebiyatın görsel eserlere dönüştürülmesinin önemini nasıl görüyorsunuz?
Gerek sözlü anlatıcılık gerek kitapta yazılı, gerekse müzikal ya da film olarak olsun hikayelerin farklı ifade biçimleri her zaman ilgimi çekmiştir. Farklı formlardan çok şey öğrendiğimi düşünüyorum. Her ifade biçiminin kendi kuralları ve kendi büyüsü vardır. Bir resim bin kelimeden daha fazlasını anlatabileceği gibi bir kelime de bin resimden fazlasını anlatabilir.
*Sizi 2016 yılında İzlanda cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmaya iten neydi? Sizce bir şair ve romancı böyle bir makamda ne kadar başarılı olabilir?
İzlanda cumhurbaşkanı devletin bir temsilcisidir. Doğrudan bir gücü olmasa da nüfuzu vardır. Benim gündemim İzlanda dilinin korunmasının önemi konusunda farkındalık yaratmak ve İzlanda'nın iklim değişikliğinin etkileri konusunda küresel bir eylem örneği haline gelmesini sağlamaktı. Cumhurbaşkanlığı daha çok kelimeler, kavramlar ve vizyonla ilgili. Bu, bugün her zamankinden daha önemli olduğu için gündeme getirebileceğimi düşündüğüm bir konuydu.
*Tüm ilgi alanlarınız arasında en çok neyle gurur duyuyorsunuz ve neden?
Belki çocuklarım! Dört tane çocuğum var. Ama birçok ülkedeki insanlara ulaşan çok farklı türde sanat yapma becerimle gurur duyuyorum. İzlandaca yazmak ve çeviri yoluyla Arapça konuşulan ülkelerdeki biriyle konuşmak ve yazının hala sınırları aşabildiğini görmek harika. Bununla gurur duyuyorum.
*Belgesel film yapımcısı olarak yaptığınız çalışmalar yazarlığınızı nasıl etkiledi?
Kariyerimi tarımdaki gibi bir tür ürün rotasyonu olarak görüyorum. Ürün rotasyonunda bir yıl patates ekersiniz, ertesi yıl arpa ve sonra belki de bir yıl boyunca tarlada yabani otların büyümesine izin verirsiniz. Böylece her tarla diğerini besler. Of Time and Water'ı yazarken kendimi bir belgesel film çekiyormuş gibi hissettim. Bilim insanlarıyla, yaşlılarla, Dalai Lama gibi kişilerle röportajlar yaptım. Ama sonra elimdeki malzemenin o kadar büyük olduğunu fark ettim. Bunun kitaplaştırılması gerektiğini düşündüm ve şimdi de bir belgesel film oldu.
*Belgesel filminiz “The Hero's Journey to the Third Pole - a Bipolar Musical Documentary with Elephants” (Kahramanın Üçüncü Kutba Yolculuğu: Fillerle Bir Bipolar Müzikal Belgesel) adlı belgesel filminiz, bipolar bozukluğu olan kişilerle ilişkili ruh sağlığı sorunları ve yaratıcı yetenekler konusunda farkındalık yaratmayı mı amaçlıyor?
Akıl hastalıkları üzerine tartışmak zor ve hassas bir konu. Filmimde, bipolar bozukluk şikayeti olan iki kahramana kendileri hakkında konuşma şansı verdik. Filmde tıpkı hepimiz gibi çok sempatik iki insan görüyoruz. Yani hayatlarının bir noktasında normal biri gibi muamele görüyorlar. Ancak hastalığın depresif evrelerinde karanlık zamanlardan geçerken manik evrelerinde yıldızlara dokunacak kadar coşkulu olabiliyorlar. Ardından farklı bir bilinçle ve hepimizin bir şekilde öğrenebileceği yeni bir insanlık durumu anlayışıyla geri dönüyorlar.
