Tarık Salih: Husiler barış seçeneğini boşa harcarsa masada savaş seçeneği olacak

Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Tarık Salih, Husilerle temas hatlarındaki Yemen güçlerini denetliyor (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Tarık Salih, Husilerle temas hatlarındaki Yemen güçlerini denetliyor (SABA)
TT

Tarık Salih: Husiler barış seçeneğini boşa harcarsa masada savaş seçeneği olacak

Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Tarık Salih, Husilerle temas hatlarındaki Yemen güçlerini denetliyor (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Tarık Salih, Husilerle temas hatlarındaki Yemen güçlerini denetliyor (SABA)

Yemen’de Husi milisleri Taiz cephesindeki taciz atışlarını sürdürürken, ateşkesin yenilenmesi ve kapsamlı hale getirilmesi yönündeki uluslararası ve bölgesel çabalar ise devam ediyor. Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Tarık Salih, milisler barış seçeneğini boşa harcadığı taktirde savaşa dönüşün bir seçenek teşkil edeceği uyarısında bulundu.
Reşad el-Alimi başkanlığındaki Yemen Başkanlık Konseyi, uluslararası ve bölgesel çabalara, darbeye son verecek, Husi milislerin karşı çıktığı, uzlaşıya dayalı geçiş yolunun önünü açacak, müzakere edilmiş kapsamlı bir siyasi süreç başlatma fırsatı sağlamayı amaçlıyor.
Yemenli resmi kaynakların aktardığına göre, ülkenin batı kıyısındaki Ulusal Direniş Güçleri ve Muhafız Tugayları komutanı Tuğgeneral Tarık Salih, Muhafız Tugayları’na ait bir eğitim kamplarını, Kızıldeniz Sahili cephelerinde temas hatlarındaki askeri bölgeleri teftiş etti.
Şarku’l Avsat’ın SABA’dan aktardığı habere göre, eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in oğlu Tarık Salih, Yemenlilerin öncelikli hedeflerinin devlet kurumları ve tarihi başkenti Sana'nın geri alınması, adil, kapsamlı ve sürdürülebilir bir barışın sağlanması, barış yahut savaş yoluyla Cumhuriyet değerleri ve halkın haklarının korunması olduğunu vurguladı.
Aynı zamanda, “Savaş veya barış durumu sonsuza kadar devam etmeyecek, mutlaka bir son verilecektir. Yemen halkı, devleti yeniden kurmak için ellerinden gelen her türlü seçeneği kullanacak. Husilerin işledikleri insan hakları ihlalleri ve sivillere karşı işledikleri suçlar hoş karşılanmamıştır, karşılanmayacaktır. Birleşmiş Milletler’in çabaları ve uluslararası düzeydeki çabalar yoluyla barışçıl çözümler, Husilerin iddialarından uzakta, öncelikle Yemen halkını himaye etmeli, sandık yoluyla kendi kendilerini yönetme haklarını güvence altına almalıdır. Bu kaideden sapan herhangi bir çözüm önerisi hiçbir gerekçeyle kabul edilmeyecektir” açıklamalarında bulundu.
Husilerin temas hatlarında gerilimi sürdürmesi ve uluslararası seyrüsefer tehdidi hususunda ise “Husilerin Kızıldeniz'deki küresel seyrüsefer güvenliğini tehdit eden tüm düşmanca hareketleri dikkatle izleniyor” ifadelerine başvurdu.
Komutanlara ve subaylara yüksek alarm durumu sürdürmeleri, askeri teçhizatı korumaları, personel için eğitim ve yeterlilik kurslarını yoğunlaştırmaları talimatını veren Tarık Salih, “Husi milisler geriye kalan barış umutlarını da boşa harcarsa, savaş seçeneği masada olacak” vurgusunda bulundu. Aynı zamanda “Suudi Arabistan Krallığı ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) liderliğindeki Arap Koalisyonu’nun Yemen halkını desteklemek için gösterdiği büyük çabalara değer veriyoruz” ifadelerine başvurdu.
Yemen Savunma Bakanı Muhsin ed-Dairi, geçici başkent Aden'de bir İngiliz askeri heyetiyle, Husi terör örgütünün aktif olduğu terörizm ve kaçakçılıkla mücadelede ortak işbirliğini geliştirmenin yollarını görüştü.
Resmi kaynakların bildirdiğine göre, İran'ın terörist Husi milislere sürekli silah kaçakçılığında bulunduğunu vurgulayan Dairi, “Bu, huzurun istismar edildiğinin, uluslararası barış çabalarının reddedildiğinin açık bir göstergesidir” ifadelerini kullandı. Husi terör grubu ile El Kaide ve DEAŞ arasında açık bir işbirliği olduğuna da değinen Dairi, meşru güçlerin terörist Husi milislerin kontrolündeki bölgeleri özgürleştirmek için ilerlemesi hususunda kendi deyimiyle kaydedilen çifte standart politikasını eleştirdi. Aynı zamanda, üzerinde anlaşmaya varılan referanslar mucibince Husi terörist milisleri barışa yöneltmek için gerçek bir baskı yapılması çağrısında bulundu.
Yemen askeri medyası, ordu güçlerinin Salı günü Husi terör örgütünün Taiz cephelerinde düzenlediği saldırıları püskürttüğünü bildirdi. İlin kuzeyindeki Usayfira ve ez-Zenuc cephelerindeki noktalara doğru ilerlemeye çalışan milislerin aynı zamanda batıda ed-Debab cephesi, doğuda Sala bölgesi, valiliğin batı kırsalındaki cephelere ve şehrin doğusunda el-Akrud ve el-Ahdub cephelerine doğru ilerlediği belirtildi.



Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
TT

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.

Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.

Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.

Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.

Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.

Hizbullah savaşçılarının durumu

Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’

Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.

fvdgh
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)

“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”

Hizbullah'ın ideolojisi

Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.

ukıo
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)

‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”

Ordu disiplini

Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.

Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.