Yemen’de 1 milyarlık Suudi mevduatı hakkında iyimserlik hakim

Yemen Merkez Bankası Başkanı, Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı ile yeni mevduat anlaşmasının imzalanması sırasında (Twitter)
Yemen Merkez Bankası Başkanı, Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı ile yeni mevduat anlaşmasının imzalanması sırasında (Twitter)
TT

Yemen’de 1 milyarlık Suudi mevduatı hakkında iyimserlik hakim

Yemen Merkez Bankası Başkanı, Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı ile yeni mevduat anlaşmasının imzalanması sırasında (Twitter)
Yemen Merkez Bankası Başkanı, Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı ile yeni mevduat anlaşmasının imzalanması sırasında (Twitter)

Yemen kamuoyu, Suudi Arabistan'ın Aden'de bulunan Yemen Merkez Bankası'na 1 milyar ABD doları mevduatı yatırma kararını memnuniyetle karşıladı.  Suudi mevduatı, yerel para birimi kurunu iyileştirmek, temel gıda ithalatını desteklemek ve hükümetin ekonomik reformları uygulamasına katkı sağlayacak.
Mevduatın hemen Yemen Merkez Bankası hesabına geçmesi döviz kurlarını etkileyerek kayda değer bir iyileşmeye sahne oldu. Yemenli iktisatçılar, hükümetin miktarı tam olarak kullanabileceğini ve önceki mevduatların kullanımındaki eksikliklerden kaçınabileceğini umuyor.
Mevduat anlaşmasının imzalanmasının ardından Yemenli aktivistler sosyal medyada, Suudi Arabistan’ın Yemen'i desteklemedeki rolü ile İran'ın yıkıcı rollerini karşılaştırarak, Tahran'ın Husi milisler aracılığıyla bıraktığı yıkıma karşılık Suudi Arabistan tarafından sağlanan proje ve hibelere değindi.
Şarku’l Avsat’ın Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’dan aktardığı habere göre, Suudi Arabistan önceki akşam, Kral Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın direktiflerinin uygulanması kapsamında yeni mevduat anlaşmasının imzalanmasıyla Yemen Merkez Bankası'nın hesabına bir milyar dolar yatırıldığını duyurdu.
Suudi mevduatı, Riyad’ın Yemen'e “kalkınma ve ekonomik olarak sürekli destek” bağlamında geliyor. Bu destek aynı zamanda Riyad’ın, Yemen'de, güvenliği ve istikrarı yeniden sağlamak için görevlerini yerine getirmesine" yardımcı olmanın yanı sıra hükümete ve halka verdiği kalıcı desteğin teyidi anlamı taşıyor.
Suudi Arabistan'dan yapılan açıklamaya göre, bu mevduatın, teknik bir yapı olarak Arap Para Fonu ile Yemen Cumhuriyeti'nin ekonomik reform programının uygulanması alanındaki kapasitelerinin güçlendirilmesine katkıda bulunacağı umuluyor. Ayrıca, Yemen Merkez Bankası'nın ekonomik istikrarı artırmasını sağlamak için rezerv oluşturma çabalarını güçlendirmek amaçlanıyor.
Suudi Arabistan daha önce Yemen ekonomisinin güçlenmesine ve kapsamlı bir çöküşten korunmasına katkıda bulunmak amacıyla 2012'den bu yana toplam dört milyar dolarlık mevduatla Yemen Merkez Bankası'nı destekledi.
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el Alimi, yeni mevduatın alınmasıyla ilgili ilk açıklamasında, bunun "Yemen ekonomisine, ulusal para biriminin istikrarına ve İran rejiminin desteğiyle terörist Husi milislerin yarattığı insani krizin hafifletilmesi anlamına geleceğini söyledi.
Konuyla ilgili Twitter hesabından açıklama yapan Alimi, Yemen halkına destek konusunda örnek teşkil eden Kral Selman ve Veliaht Prens’e teşekkürlerini ileterek, İran rejimi tarafından desteklenen terörist Husi milisleri tarafından yıllardır ülkesinde ateşlediği haksız savaşın ve Suudi Arabistan liderliğinin, Yemen hükümeti ve halkının yanı sıra ulusal ve Arap kimliğini savunarak, ekonomisini destekleyerek ve acıları hafifleterek Yemen'e karşı sorumlu vizyonlarına atıfta bulundu.
Suudi Arabistan, Merkez Bankası'ndaki mevduat ve son yıllarda 20 milyar dolara yaklaşan akaryakıt sübvansiyonları veya insani ve kalkınma yönleriyle Yemen'e ilk bağışçı oldu. Yemenli iktisatçılar, bunun hükümetin ekonomide başarılı reform planları yapması ve insani krizi hafifletmesi için ek bir teşvik oluşturacağını umuyor.
Yemenli Ekonomist Abdulhamid el-Mesacidi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Suudi mevduatın çok zor ve karmaşık ekonomik koşulların yanı sıra en kötü insani durum altında geldiğini söyledi. Mesacidi, mevduatı, ulusal para biriminin geri kazanılması için bir umut ışığı ve Husi milislerinin kurtarılmış bölgelerdeki petrol ihracat limanlarını bombalamasından yaklaşık 4 ay önce duran petrol satışlarından elde edilen hükümet gelirlerinin telafisi için bir umut ışığı olarak nitelendirdi.
Yemenli ekonomist, mevduatın duyurulmasından önce para biriminin yavaş da olsa bozulmaya doğru ilerlediğini ifade ederek, fiyatlar alev alev yanarken, maaşların kesilmesiyle tehdit edilen vatandaşların hükümetin maaşlarını ödeyememesinden yakındığını söyledi. Ayrıca, petrol ihracatına devam etme olasılığı çabaların sonuçlarına bağlı olduğundan, ateşkesi yenilemek ve genişletmek için uluslararası ve bölgesel çabalar sekteye uğrattığını aktardı.
Bu dönemde yeni mevduatı sunma duyurusunun "ekonomik sözleşmeyi çözmek ve hükümetin vatandaşlara karşı yükümlülüklerini yerine getirmeye devam etmesi için bir umut ışığı yaratmak" için geldiğini vurgulayan Mesacidi, dolar kurunun önümüzdeki günlerde iyileşme beklentisiyle 1240 riyalden 1186 riyal olduğunu kaydetti.
Mesacidi, Yemen hükümetinin bu zorluklar ışığında mevduata bir kurtarıcı olarak güvendiğini açıkladı. Yemenli ekonomist, “Miktar transfer edildiğine göre, depozito kullanılırken ve dağıtılırken eksiklikler giderilmeli ve bunlardan kaçınılmalı. Tehlikelere düşmemek, Yemen ekonomisinden en iyi şekilde faydalanmak ve maksimum faydayı sağlamak” şeklinde konuştu.
Yemenli uzman, “gerekli ekonomik reformların tamamlanması, tüm para politikası araçlarının etkinleştirilmesi, yolsuzlukla mücadele ve devlet kurumlarında şeffaflığın, değerlerin ve yönetişim standartlarının artırılmasının” önemini vurguladı.



Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
TT

Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)

Suudi Arabistan kendisini Ortadoğu'da küresel bir havacılık merkezi olarak konumlandırmaya çalışırken, 2024 Hava Taşımacılığı İstatistikleri Bülteni, Krallığın havalimanlarını kullanan yolcu trafiğinde kayda değer bir büyüme olduğunu ve toplam yolcu sayısının bir önceki yıla göre yüzde 15'lik artışla 128 milyonu aştığını ortaya koydu.

Vizyon 2030'un başlatılmasından bu yana Suudi Arabistan, Ulusal Havacılık Stratejisi, Hava Bağlantı Programı ve operasyonel verimlilik elde etmek için havalimanlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması yoluyla havacılık sektörünü geliştirme çabalarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan 2030 yılına kadar 29 havalimanı aracılığıyla dünya çapında 250 noktaya bağlanmayı, yolcu sayısını yılda 330 milyona çıkarmayı ve havayolu kargo taşımacılığı kapasitesini 4,5 milyon tona yükseltmeyi hedefliyor.

Hava Bağlantı Programı, 12 yeni yabancı havayolu şirketinin Suudi Arabistan’a doğrudan seferler düzenlemesini sağladı ve 18 yeni şehir üzerinden 60'tan fazla yeni hava rotası açtı. Geliştirme projeleri arasında el-Ahsa Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi ve Taif Uluslararası Havalimanı'nda yeni ek uluslararası terminalin açılışı yer alıyor.

İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından dün yayınlanan bülten, uluslararası uçuşlarda yolcu sayısının yüzde 14 artışla 69 milyona ulaştığını, iç hatlarda ise yüzde 16 artışla 59 milyon yolcu kaydedildiğini gösterdi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı yolcu sayısı bakımından Suudi havalimanları listesinin başında yer alarak yaklaşık 49 milyon yolcu ağırladı ve yüzde 14'lük bir büyüme kaydetti. Kral Halid Uluslararası Havalimanı yüzde 18 artışla 37,6 milyon yolcuyla ikinci sırada yer alırken, onu yüzde 15 artışla 12,8 milyon yolcuyla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı izledi.

Havalimanı kapasitesi

Suudi Arabistan'daki tüm havalimanlarının 2024 yılı için toplam kapasitesi 126 milyon yolcu. 2023 yılına göre yüzde 11'lik bir artışla yılda 50 milyon yolcu kapasitesine sahip olan Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı'nın fiili kullanım oranı yüzde 98. Bunu, yüzde 5 artış ve yüzde 96'lık kullanım oranıyla yılda 39 milyon yolcu kapasitesine sahip Kral Halid Uluslararası Havalimanı izledi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı aynı zamanda bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 369 seferle en fazla dış hat seferine sahip havalimanı olurken, onu yüzde 5 artışla 272 seferle Prens Muhammed bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı, yüzde 6 düşüşle 165 seferle Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve yüzde 8 düşüşle 85 seferle Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Günlük ortalama yolcu sayısı uluslararası uçuşlarda 189 bine, iç hat uçuşlarında ise 162 bine ulaştı.

İç hat uçuşlarının sayısı yüzde 12 artışla 474 bine ulaşırken, dış hat uçuşlarının sayısı yüzde 10 artışla 431 bine çıktı.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı 290 bin uçuşla uçuş sayısı bakımından havalimanları listesinin başında yer alırken, onu 274 bin uçuşla Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve 105 bin uçuşla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Uluslararası uçuşlar

İstatistikler, günlük ortalama iç hat uçuş sayısının bin 295'e, günlük ortalama uluslararası uçuş sayısının ise bin 178'e ulaştığını gösterdi. Suudi Arabistan’ın hava bağlantı endeksi 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 16'lık bir büyümeye tanık oldu. Suudi havayolu şirketlerinin iç hat uçuş sayısı 2024 yılında 412 bine ulaşırken, bu sayı yabancı şirketler için bin 584 ve genel havacılık için 60 bin oldu.

Uluslararası uçuşlarda ise Suudi havayolları 152 bin uçuş gerçekleştirirken, yabancı havayolları 266 bin uçuş, genel havacılık ise 13 bin uçuş gerçekleştirdi.

Yolcu düzeyinde, iç hat uçuşlarındaki yolcu sayısı Suudi şirketler aracılığıyla 58 milyona, yabancı şirketler aracılığıyla 49 bin yolcuya ve genel havacılık aracılığıyla 1,1 milyon yolcuya ulaştı. Uluslararası uçuşlardaki yolcu sayısı Suudi şirketler için 28 milyon, yabancı şirketler için 41 milyon ve genel havacılık için 80 bin yolcuya ulaştı.

Havayolu kargo taşımacılığı

Havayolu kargo taşımacılığı sektöründe, 2024 yılı boyunca toplam kargo hacmi 1,2 milyon tona ulaşarak 2023 yılına kıyasla yüzde 34'lük bir büyüme kaydetti. Mart ayı toplam 123 bin ton ile kargo hacmi açısından en yüksek ay oldu. Bu hacim 64 bin tonluk giden kargo, 720 bin tonluk gelen kargo ve 407 bin tonluk transit kargo arasında dağıldı.

Veriler ayrıca Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren uçak sayısının 2024 yılında 361'e ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 11'lik bir büyüme kaydettiğini gösterdi. Ticari uçak filosu, 250'den fazla koltuk kapasitesine sahip 97 uçak da dâhil olmak üzere yüzde 12'lik artışla 258 uçakla zirvede yer alırken, genel havacılık uçaklarının sayısı yüzde 7'lik artışla 103 uçağa ulaştı.

Al Sarh Turizm'in kurucusu ve ortağı Muheydib el-Muheydib, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada bu büyümeyi, hava bağlantısını geliştirmeyi ve uluslararası destinasyonların sayısını artırmayı amaçlayan Ulusal Havacılık Stratejisi'nin başlatılması, uçak filosunda bir önceki yıla göre yüzde 11'lik büyüme, iyileştirilmiş havaalanı altyapısı, koronavirüs pandemisinin ardından seyahat sektörünün toparlanması ve Suudi Arabistan'ın bir dizi uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapması gibi çeşitli temel faktörlere bağladı.