Irak’ın güneyinde, Dicle ve Fırat nehirlerinin çekilmesi endişesi hakim

Nasıriye'de, Fırat Nehri'nin su seviyesinde belirgin bir düşüş görüldü. (AFP)
Nasıriye'de, Fırat Nehri'nin su seviyesinde belirgin bir düşüş görüldü. (AFP)
TT

Irak’ın güneyinde, Dicle ve Fırat nehirlerinin çekilmesi endişesi hakim

Nasıriye'de, Fırat Nehri'nin su seviyesinde belirgin bir düşüş görüldü. (AFP)
Nasıriye'de, Fırat Nehri'nin su seviyesinde belirgin bir düşüş görüldü. (AFP)

Irak’ta son üç kurak mevsime kıyasla bu kış  yaşanan yağışlara rağmen yetkililer, içme ve tarım için mevcut su kaynaklarının yetersiz olduğu konusundaki endişelerini gizlemiyor. Su Ürünleri Bakanlığı’ndan yetkililer, Irak, Türkiye, İran ve bir ölçüde de Suriye'nin uyguladığı politikalar nedeniyle su payının yüzde 70'ini kaybettiğini öne sürdü.
Son günlerde ülkenin orta ve güney valiliklerindeki çiftçilerin, Dicle ve Fırat nehirlerinin seviyelerinin düşmesiyle endişeleri artarken dün Su Kaynakları Bakanlığı Meysan ve Zikar valilikleri su oranlarının düştünü açıkladı.
Bakanlık, son günlerde güneydeki bazı vilayetlerdeki su kotasının azalmasının Dicle Barajı ve Fırat üzerindeki Haditha Barajı’nın su payının azlığından kaynaklandığını bildirdi.
Son günlerde kış mevsiminde tarımsal mahsullerin sulanmasını sağlamak için su talebinde artış görülürken ülkedeki yağmur eksikliği ile su rezervinde keskin bir düşüş yaşanıyor.
Bakanlık, çiftçilerin yüzey sularında onaylanan tarım planına göre belirlenen tarım alanlarına ve ortakçılık sistemine uymamasının güney valiliklerinde bazı alanların susuzluktan etkilenmesine neden olduğunu ancak barajlardaki mevcut miktarlar için önlemler alındığını açıkladı. Dicle ve Fırat nehirlerinde güvence altına alınan su miktarlarının başta  tarımsal ve içme suyu olmak üzere diğer tüm ihtiyaçları karşıladığına değinilen açıklamada, olası her ihmalin valiliklere aktarılan su miktarlarında azalmaya neden olacağı uyarısında bulunuldu.
Bakanlık, su kotaları, balık göllerinin aşılması veya mevcut kış için tarım planına göre belirlenen tarım alanlarındaki suistimallerin ortadan kaldırılması için operasyon liderleriyle koordineli olarak çeşitli önlemler alma niyetinde olduklarını açıkladı.
Irak Su Kaynakları Bakanlığı Sözcüsü Halid Şimal önceki gün yaptığı açıklamada, Dicle veya Fırat nehri gibi nehirlerdeki su seviyelerin düşmesinin bakanlığın sorumluluğunda olduğunu belirterek bununla ilgili önlemler alındığını söyledi.
Şimal, tarımsla ve içme suyunu güvence altına almak adına Türkiye ve İran’dan gelen suyun yüzde 30 olduğunu, bu oranın ihtiyaç olan yüzde 70’e ulaşmadığını vurguladı.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.