Berri: Cumhurbaşkanlığı, Lübnan’daki krizleri çözmenin anahtarıdır

Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri bankaları yurt dışına para kaçırmakla suçladı.

Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Berri, Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Buhari ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Berri, Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Buhari ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
TT

Berri: Cumhurbaşkanlığı, Lübnan’daki krizleri çözmenin anahtarıdır

Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Berri, Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Buhari ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Berri, Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Buhari ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)

Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri, Milletvekili Süleyman Franciyye’nin cumhurbaşkanlığı adaylığına bağlı kalacağını açıklarken ülke siyasetinde çözümün, mali, ekonomik ve diğer sorunların üstesinden gelinmesinin temeli olduğuna dikkati çekti. Berri, Avni el-Kaaki ve Joseph el-Kusayfi’nin başkanlığındaki Gazeteciler ve Editörler Sendikası ile 13 Mart’ta gerçekleştirdiği toplantıda, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kapıyı açacak çözüm anahtarı olduğunu belirterek, Lübnan’ın ‘sivil bir devlet kurulmadığı sürece acı çekmeye devam edeceği’ konusunda uyardı.
Berri, ekonomi ile ilgili yaptığı değerlendirmede “Siyasi çözüm bütün krizleri çözmenin başlangıcıdır” dedi. Lübnan bankalarını ‘paralarını yurt dışına kaçırmakla ve böylece şu an yüz bin doların altındaki hesap bakiyelerini güvence altına almayı imkânsız hale getirmekle’ suçladı. Hesap bakiyelerini güvence altına almanın, meydana gelen büyük finansal çöküşü önleyebileceğini vurgulayan Nebih Berri, mali krizin sorumluluğunun Lübnan Devleti, Merkez Bankası ve bankalara ait olduğunu ve mevduat sahiplerinin bunu taşımasının kabul edilemeyeceğini kaydetti.
Berri, siyasi meselelere ilişkin olarak da açıklamalarda bulundu. Zorunlulukların yasaklara izin verdiğini belirterek mantıklı olanın cumhurbaşkanlığı boşluğuna rağmen parlamentonun ve hükümetin gerektiğinde toplanması olduğunu vurguladı. Lübnan’daki durumu, biri arızalı üç jeneratörlü bir fabrikaya benzeten Berri sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sahipleri diğer iki jeneratörü çalıştırmak yerine tüm fabrikayı yıkmaya karar veriyor. Evet, dün bir cumhurbaşkanı seçmeliydik ve yarından önce bugün, ertesi gün gelmeden önce de yarın bir cumhurbaşkanı seçmeliyiz. Ama cumhurbaşkanı seçmek üzere başarılı olmayı beklerken ülkenin felç geçirmesine mi katkıda bulunuyoruz? Bizler krizler yaşıyorken, bazılarının her şeyi bozmak, sabote etmek için çalışması mantıklı mı?”
Berri, daha önceki açıklamalarını hatırlatarak, cumhurbaşkanının ihtiyaç duyulanı bir araya getiren, ayrıştırmayan, Hristiyan ve İslami açıdan bir duruşu olan, her şeyden önce ulusal bir duruş sergileyen, toplayan, eksiltmeyen, Lübnan’ın Arap çevresi ile ilişkilerine güvenen ve Taif Anlaşması’na inanan bir cumhurbaşkanı olması gerektiğini vurguladı. “Bu başlıklar, genişletilmiş mali idari ademi merkeziyetçiliği kapsayan bir bölünme ve federalleşme çağrısı yapan seslerle nasıl birleşiyor?” diye soran Berri, “Lübnan, parçalandığında patlayan bir atom gibidir” dedi.
Nebih Berri açıklamasını şöyle sürdürdü:
“11 seçim oturumundan sonra beyaz kağıtla bizden oyumuzu aldılar ve ‘neden aday yok’ dediler. Boşluktan bu yana beş ay geçtikten sonra, mali ve ekonomik çöküşün karşısında ve yaptığım ve halen diyalog için yapmayı sürdürdüğüm davetlerin reddedilmesi ile artık böyle devam etmek kabul edilemez. Bahsettiğiniz niteliklere sahip bir ismi aday göstermekten başka çare kalmadı. Burada Süleyman Franciyye’nin kim olduğunu sormak istiyorum. Kendisi Emil Lahud dönemi uzatıldığında aday değil miydi? Eski ABD Büyükelçisi David Hale tarafından aday gösterilmemiş miydi? General Mişel Avn adayken o da aday değil miydi?”
Maruni Patriği Beşara er-Rai’nin önceki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Hristiyan ve Maruni liderleri Bkerki’de bir araya getirdiğine, o gün dörtisim üzerinde anlaşmaya varıldığına ve bu dörtlü arasından kim seçilirse seçilsin, Hristiyanların ve Lübnanlıların temsilcisi olacağına dikkat çeken Nebih Berri, “Peki Süleyman Franciyye, bu dörtlüden biri değil miydi?” diye sordu. Berri sözlerini şöyle sürdürdü:
 “Cumhurbaşkanından ne istiyoruz? Suriye ile sınırları çizmek ve yerinden edilenler krizini çözmek için konuşacak bir başkana ihtiyacım var. Çünkü Avrupalılara ve Amerikalılara güveneceksek bilinmeli ki onlar bu konuya kayıtsız kalıyorlar. Biz savunma stratejisine yaklaşabilen, Taif Anlaşması’na inanan bir başkan istiyoruz. Biz tüm bunlara dayanarak Profesör Süleyman Franciyye’yi aday gösterdik.”
“Siyasi çözüm cumhurbaşkanlığı ile başlar. Süleyman Franciyye, elini herkese ve tüm insanların çıkarına uzatıyor. Süleyman Franciyye, bir araya getiremezse kim getirebilir?” diye soran Meclis Başkanı, Lübnan için sivil bir devletten başka bir kurtuluş olmadığının altını çizdi.

Berri-Buhari görüşmesi
Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri, Suudi Arabistan Krallığı’nın Beyrut Büyükelçisi Velid Buhari ile bir araya geldi. Lübnan ve bölgedeki genel durumu ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri ele aldı. Berri’nin ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre Buhari, Meclis Başkanı ile görüşmede Berri’nin sözlerine dikkat çekerek, iyi niyetin galip gelmesi gerektiğini vurguladı. Buhari açıklamasının devamında “Tanık olunan aşama, iyi söze her zamankinden daha fazla başvurmayı ve her zaman iyi niyete bel bağlamayı gerektiriyor” dedi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.