Faslı sanatçı Hiyam Rahmani iplerle resim yapıypor

Sanatçı Hiyam Rahmani, Marakeş'teki sergisinde bir tablosunun yanında- Hiyam Rahmani'nin Marakeş'teki sergisinde yer alan çalışmalarından biri (Şarku’l Avsat)
Sanatçı Hiyam Rahmani, Marakeş'teki sergisinde bir tablosunun yanında- Hiyam Rahmani'nin Marakeş'teki sergisinde yer alan çalışmalarından biri (Şarku’l Avsat)
TT

Faslı sanatçı Hiyam Rahmani iplerle resim yapıypor

Sanatçı Hiyam Rahmani, Marakeş'teki sergisinde bir tablosunun yanında- Hiyam Rahmani'nin Marakeş'teki sergisinde yer alan çalışmalarından biri (Şarku’l Avsat)
Sanatçı Hiyam Rahmani, Marakeş'teki sergisinde bir tablosunun yanında- Hiyam Rahmani'nin Marakeş'teki sergisinde yer alan çalışmalarından biri (Şarku’l Avsat)

Faslı sanatçı Hiyam Rahmani, ikincisi düzenlenen Moda Haftası’nın etkinlikleri kapsamında Marakeş'te düzenlediği güncel sergisinde, sanatsal tabloları “dokuma” yoluyla iplikle çizime dayalı özel bir sanat sunuyor. Böyle bir sanat, mühendislik, matematik kontrolleri ve sanatın ifade edici içeriğini birleştiren, bilimsel başarıya ve üzerinde çalışılan tekniklere dayanan araştırma ve planlamanın sonucu olarak ortaya çıkıyor.
Serginin “Hespress Coffee Factory” alanında yapılması, yaratıcı bir pratik olarak sanatın gücünü vurgulamayı ve bireylerin kendilerini ifade etmelerine ve başarılarını değişen seçeneklere göre şekillendirmelerine olanak sağlamayı amaçlıyor. Ayrıca bu şekilde ziyaretçilere ve gözlemcilere, sanatçının deneyimi, uyguladığı teknikler ve kendisini Fas'ta ve yurtdışında kabul ettirmesini sağlayan yaratıcı seriler hakkında fikir edinme fırsatı veriyor.
Rahmani'nin başarısı, hassas planlama ile üzeri iplik ve çivilerle işlenmiş ahşap levhalara dayanmakta. Bu sanatın yaratıcı özellikleri arasında kesin mühendislik verilerine dayanarak daireden başlayıp çeşitli boyutlara geçilmesi, renklerin ve gölgelerin tutarlı olması sayılabilir.
Kapsamlı bir araştırmadan ve sanat seçimiyle uzun bir süre meşgul olduktan sonra 2010 yılında sanat yolculuğuna başlayan, kendi kendini yetiştirmiş bir sanatçıdan söz ediyoruz. Seçilen sanat, sanatçının teknik deneyimine, ustalaştığı mühendislik ve matematiksel denklemlere dayanarak inançlarına, seçimlerine, bilgi geçmişine ve akademik oluşumuna uygun.

Rahmani, Şarku’l Avsat ile yaptığı röportajda izlediği yol hakkında konuştu ve “nörobilim alanında yüksek lisans derecesi almadan önce elektrik, ardından inşaat, mühendislik ve dezenfeksiyon okuduktan sonra sanatı keşfettiğini” belirtti. Ayrıca sanatın hangi alanında olacağını belirlemese de gelecekte sanatçı olacağına küçük yaşlardan itibaren inandığını kaydetti. Geriye kalan en önemli şey ise fark edilmek ve kendisine has bir imza ile yolunu bulmaktı.
Tüm bunlardan sonra Rahmani, internet üzerinden tanıştığı, mühendislik hesaplamalarına dayanan sanatsal bir anlayışı denemeyi seçtiğini ifade etti. Rahmani, 2010-2016 yılları arasında, matematiksel olarak verilen seçimi mühendislik özelliklerine göre çizime aktarmak için çalıştı.
Rahmani, ilk sanat sergisine hazırlanırken 2017 yılında Bahreyn'de düzenlenen Nasser bin Hamad Uluslararası Gençlik Yaratıcılığı Ödülü'nde “Sanat” kategorisinde üçüncülük ödülüne layık görüldüğünü belirtti. Bu küresel yarışmadaki zaferinin, Fas'ta tanınmadan önce, kendisini yurtdışından geniş bir izleyici kitlesine tanıttığını da sözlerine ekledi.

2019 yılında Rahmani “Aryan İpliği” başlığıyla Rabat'ta ilk sergisini açtı. Sergi, Girit adasındaki Kral Mino'nun insan etiyle beslenen yarı insan yarı boğa şeklinde Minotaur adlı bir canavara sahip olduğunu söyleyerek buna yer verdiğinden bir açıdan Yunan mitolojisini anımsatıyordu. Bu canavar karmaşık bir labirentte yaşıyordu ve birisi bu labirente girerse oradan çıkamazdı. Böylece canavar onu avlardı. Atina kralının oğlu Theseus, adayı bu canavardan kurtarmak için geldi. Kral Mino'nun kızı Prenses Aryani onu görünce hemen ona aşık oldu ve ona bir kılıç ve bir yumak ip verdi. Sonra Theseus labirente girdi ve ipin geri kalanını elinde tutarak labirent içinde yürürken ipi gevşetmeye başladı. Canavar karşısına çıkınca onu yendi ve ülkeyi onun şerrinden kurtardı. Theseus labirentten sağ salim çıkmak için ipliği takip etti.
Moda Haftası etkinlikleri kapsamında sergi organizasyonunun programlanmasına ilişkin olarak Rahmani, ipliğin tasarımcılar arasında ortak bir malzeme olmaya devam ettiğini, ancak kendisinin amacının, ipliğin sanat, formasyon ve geleneksel eserlerle ilgili diğer alanlarda kullanılabileceğini vurgulamak olduğunu belirtti.
Rahmani’nin sergilerini takip eden kişi, sanatsal yönü olan, net mühendislik izlerine sahip eserler üzerinde durmuş ve bunlar üzerine düşünmüş olur. Sanat eserleri yoğun derecede odaklanma ve dikkat ile çok fazla bağlılık ve katılım gerektiren işler. Öyle ki bu özen, sanat eserinde kullanılmak üzere onaylanan yaklaşım ve önerilen teknik model ile bağlantılı olarak açılar, alan kullanımı ve dişin vidalarla ilişkisi düzeyinde olmakta.
Uluslararası Ansiklopedi’nin tanımına göre filografi" veya "ip sanatı", kalem ve kağıt yerine ip ve çivinin kullanıldığı resim dallarından biri. Bu sanatta bir tahta parçası üzerine çiviler sabitlenir. Daha sonra iplikler, gerekli paneli üretmek için çivilere geçirilir. Vidaları gereken yere takmak hassasiyet gerektirdiğinden zor sanatlardan biri olarak kabul edilir. Araştırmalar, bu sanatın insanların psikolojik stresten kurtulmasına yardımcı olduğunu ve özellikle her yaşa uygun bir sanat olduğu için sabırlı ve cömert olunduğu takdirde yapılabileceğini vurguluyor.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”