İskoçya'da bir ilk: Pakistan kökenli Müslüman Hamza Yusuf başbakan seçildi

Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)
Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)
TT

İskoçya'da bir ilk: Pakistan kökenli Müslüman Hamza Yusuf başbakan seçildi

Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)
Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)

İskoçya Özerk Yönetimi Başbakanı ve İskoçya Ulusal Partisi (SNP) Genel Başkanı Nicola Sturgeon'ın başbakanlıktan ve parti genel başkanlığından istifasının ardından 37 yaşındaki Pakistanlı göçmen Hamza Yusuf, partinin liderlik koltuğuna oturdu.
İskoçya'nın bağımsızlığını savunan iktidardaki partililer, Nicola Sturgeon'un yerine Hamza Yusuf'u parti liderliğine seçti. Yusuf, İskoçya'nın "bu nesilde" bağımsızlığını kazanmasına öncülük etme vaadini başlatarak eyalet tarihinde bu pozisyonu elinde tutan ilk Müslüman olarak kayıtlara geçti.
Sturgeon'a yakın olan Pakistanlı göçmen Hamza Yusuf, ivme kaybetmekte olan ve Londra'nın yeni bir referanduma izin vermeyi reddetmesiyle çatışan bağımsızlık hareketini yeniden başlatmak gibi hassas bir görevi devraldı. Sağlık Bakanlığı görevini yürüten Hamza Yusuf, İngiltere'de büyük bir siyasi partinin başına geçen ilk Müslüman oldu.
Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre, Yusuf zafer konuşmasında, "İskoçya'nın bağımsızlığını elde edecek nesil biz olacağız. İskoç halkının şu andan itibaren her zamankinden daha fazla bağımsızlığa ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Yusuf'la çalışmayı sabırsızlıkla beklediğini açıkladı, ancak Yusuf'un bağımsızlık konusunda yeni bir referandum çağrısını reddetti.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın sözcüsü gazetecilere verdiği demeçte, İskoçların ve tüm Britanyalıların, politikacıların kendileri için en önemli olan konulara odaklanmalarını istediğini söyledi. Bu konuların ise enflasyonu düşürmek, yükselen yaşam standardı ve hastanelerdeki birikmiş sorunlarla mücadele etmek olduğu belirtildi.
Sekiz yıllık iktidarının ardından Sturgeon'un geçen ay ani istifası sonrası Edinburgh'da düzenlenen bir iç oylamanın sonunda, Yusuf, hem tartışmalı muhafazakar pozisyonları benimseyen Maliye Bakanı Kate Forbes'in hem de yerel yönetimin eski bir üyesi olan Ash Regan'ın önünde yer aldı. İlk oylamada hiçbir aday yüzde 50'den fazla oy alamadı. Seçmenlerin adayları tercih sırasına göre sınıflandırdığı ikinci oylamada ise yüzde 52,1 oyla Yusuf birinci oldu.
72 binden fazla üyeden oluşan bir seçmen arasından 50 binden fazla SNP üyesi oy kullandı. İskoçya Ulusal Partisi, İskoç Parlamentosundaki 129 sandalyenin 64'üne sahip ve çok az milletvekili olan Yeşiller Partisi ile koalisyon halinde ülkeyi yönetiyor. Bu parti, SNP'nin ilerici görüşlerini paylaşmayan bir lider seçmesi halinde koalisyondan ayrılabileceği konusunda uyardı. Forbes veya Regan'ın (cinsiyet değişikliğini yasallaştıran kanuna karşı çıkanlar) zaferi hükümetin bölünmesine yol açabilir.
Yusuf, İskoçya'nın bağımsızlığı hareketine liderlik etme zorluğuyla karşı karşıya. İskoç seçmenler 2014 referandumunda İngiltere'de kalmayı desteklerken, SNP yeni bir oylama istiyor. Ancak Londra'daki merkezi hükümet buna izin vermedi ve İngiltere Yüksek Mahkemesi, İskoçya'nın Londra'nın izni olmadan yeni bir oylama yapamayacağına karar verdi.
5,5 milyonluk İskoçya'da ise yerel yönetim eğitim, sağlık ve yargı da dahil olmak üzere birçok konuda karar verebiliyor. Daha genel olarak, bu oylamanın İngiltere’nin geleceği için büyük yansımaları olabileceği ifade edilirken, uzmanlar dört bölgede (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) bölünme fikrinin arttığını dile getirdi.



Birleşik Krallık tarihinde bir ilk: Artık göçmenler yönetiyor

Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)
Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)
TT

Birleşik Krallık tarihinde bir ilk: Artık göçmenler yönetiyor

Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)
Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)

Galler İşçi Partisi Lideri Vaughan Gething, Galler Bölgesel Başbakanı olarak seçilmesinin ardından dört kurucu ülkeden (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) oluşan Birleşik Krallık'ın (Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığ) üç ülkesi göçmen kökenli isimler tarafından yönetilmeye başlandı. Gething, Galler'in başkenti Cardiff’te hükümetin dümenine geçerken, Rishi Sunak İngiltere Başbakanı olarak Londra'da, Hamza Yusuf ise İskoçya Başbakanı olarak Edinburgh'da iktidarı ellerinde bulunduruyor.

Babası Güney Galler'den bir veteriner olan 52 yaşındaki Vaughan Gething’in annesi ise Zambiya'da bir kümes hayvanı çiftliğinde çalışıyordu. Eski Güney Afrika Devlet Başkanı Nelson Mandela'nın hikayesi, Gething’i henüz 17 yaşındayken İşçi Partisi'ne katılmasında etkili oldu. Gething, 2011 yılında Cardiff'te meclis üyesi seçilerek siyasi kariyerine başladı.

Cardiff hükümetinde 2013 yılından bu yana çeşitli görevler üstlenen Gething, 2014 yılında Kalkınma Bakan Yardımcılığı, ardından Sağlık Bakan Yardımcılığı, ardından 2016-2021 yılları arasında Sağlık Bakanı olarak görev yaptı. Birkaç gün önce rakibi Jeremy Miles'ı kıl payı mağlup ederek Galler İşçi Partisi'nin lideri olan Gething, 2021 mayısında Mark Drakeford hükümetinin ekonomi bakanlığı görevini üstlenmişti.

Gething, özelde Galler’in genelde ise Avrupa’nın ilk siyahi lideri oldu. Birleşik Krallık tarihindeki bu yeni durum, ‘artık göçmenlerin çocukları ve torunları sahada ve yerel meclislerden hükümete kadar çeşitli siyasi makamlar için ülkenin yerli halkıyla rekabet ediyor’ yorumlarına neden oldu.

Galler’de bir göçmenin başbakan olarak seçilmesinden önce Hint asıllı Budist Rishi Sunak, 2022 yılında İngiltere’nin başbakanlık koltuğuna oturmuştu. Pakistan asıllı bir Müslüman olan Hamza Yusuf ise 2023 yılında İskoçya hükümetinin başına geçti. Böylece Birleşik Krallık'ı oluşturan ülkelerden üçü artık her zaman beyazların seçildiği makamlara partileri tarafından seçilen göçmenlerin getirildiğine tanık oldu.

Birleşik Krallık'ta farklı milletlerden üç ismin iktidara gelmesinin ve göçmenlerin çocuklarının ve torunlarının siyasetin tüm kademelerinde yer almasının yolu açıldı. Yerel halkla belediye ve meclis sandalyeleri için yarışan göçmenlerin çocukları ve torunları, hükümetlerde çeşitli görevler alırken bakanlık görevlerinde bulundular ve iç siyasi sahnede etkili oldular.

Birleşik Krallık'taki dördüncü ülke olan Kuzey İrlanda da liderlik konusunda bir istisnaya tanık oluyor. Kuzey İrlanda tarihinde ilk kez ‘Birleşik İrlanda’ fikrini destekleyen Katolik bir kadın siyasetçi olan Sinn Fein, 2023 yılında Belfast parlamento seçimlerinde rakibi Demokratik Birlik Partisi'nin (DUP) 1998 yılında imzalanan barış anlaşmasının temelini oluşturan güç paylaşımı hükümetine yönelik boykotunu sona erdirmeyi başararak iktidara geldi.