Rusya yaptırımlardan ‘arka kapı ithalatıyla’ mı kurtuluyor?

Rusya ve Çin Devlet Başkanları (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı yaptırımlarının yanı sıra bazı ürünlerin Rusya’ya ihraç edilmesinin yasaklanmasına karşı bazı müttefik ülkelere ve eski Sovyet cumhuriyetlerine ‘arka kapı’ olarak başvuruyor.
Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığı analize göre, yaptırımlara rağmen bilgisayar çiplerinden akıllı telefonlara kadar Batı malları, dost ülkeler üzerinden Rusya’ya akmaya devam etti.
Avrupa Birliği’nden (AB) Rusya’ya ihracat yasağı, elektronik, özel araçlar, mekanik parçalar, kamyon ve uçak motor parçaları, antenler, vinçler, dronlar, nadir metaller ve termal görüntüleme kameraları gibi çift kullanımlı ürünleri içerecek şekilde genişletildi.
Avrupalı ​​yetkililere göre, bu emtiaların ticari değeri 11 milyar euroyu aşıyor.
Putin, geçtiğimiz Haziran ayında ‘paralel ithalat’ olarak görülen bir adımla, Rus şirketlerinin ticari marka sahibinin izni olmadan üçüncü ülkelerden Batı menşeili ürünler ithal edilmesine izin veren bir planı onayladı.
Analize göre, Çin ve Türkiye gibi ülkeler ve Ermenistan, Belarus ve Kazakistan gibi eski Sovyet devletlerinden yapılan ‘arka kapı ithalatları’, Ukrayna’yı işgal ettiği için Rusya’ya uygulanan Batı yaptırımlarının gücünü hafifletti.
Sonuç olarak Rusya, seyir füzeleri için navigasyon sistemlerinde kullanılan gelişmiş yarı iletkenleri ithal ederek, Kiev ve diğer Ukrayna şehirlerine yönelik saldırılarını desteklemek için gereken teknolojiyi elde edebildi.
Rusya, Sovyet döneminden bu yana yüksek kaliteli yarı iletkenlerini üretmeye çalıştı, ancak başarılı olamadı. Rus füze üretim programı büyük ölçüde Batı teknolojisine dayanıyor.
Moskova ile yakın bağları olan eski bir Sovyet ülkesi olan Kazakistan, geçen yıl Rusya’ya savaş öncesine göre 300 kat artışla 3,7 milyon dolar değerinde yarı iletken ihraç etti.
Çin, Rusya’ya mikroçipler ve diğer ileri teknolojiler de sağladı.
AFP’nin haberine göre Rusya, Ukrayna’ya yönelik savaşla ilgili Batı yaptırımları karşısında ekonomisini önemli ölçüde Çin’e yöneltti.
Rusya’ya yönelik uluslararası yaptırımlara ve birçok yabancı şirketin ülkeden ayrılmasına rağmen karşılıklı ticaret yoğunlaştı.
Çin gümrük verilerine göre, geçen yıl ikili ticaret hacmi rekor olarak görülen 190 milyar dolara ulaştı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmek için on binlerce kuvvetini göndermesinin ardından, uygulanan yaptırımların yarattığı zorluklar nedeniyle onlarca yabancı şirket Rusya pazarından çekildi.
Çok sayıda Batılı şirket, Ukrayna savaşından sonra Rusya’da iş yapmayı bıraktı, ancak ayrılmaları alışveriş yapanları çok fazla etkilemedi.
Rus şirketleri, Kremlin’in teşvikiyle Ikea’dan mobilya, ABD’de üretilen oyuncaklar ve Giorgio Armani ve Yves Saint Laurent gibi markalardan lüks ürünler ithal etmeye devam etti.
Rusya’nın ulusal posta hizmetiyle bağlantılı olan Hong Kong merkezli Pochta Global ise Rusların Nike, Zara ve H&M gibi Batılı şirketlerden ürün sipariş etmesine izin veriyor.
Analize göre, bu mallar Rus müşterilere gönderilmeden önce Hong Kong’daki depolara teslim ediliyor.
Öte yandan Kazakistan’da, Putin rejimine yardım ettiği fark edilmesi halinde, ekonomisinin Batılı ülkeler tarafından hedef alınmasından korkuluyor.
Rusya ile 4 bin 700 millik bir sınırı olan Kazakistan, Moskova ile ‘gizli’ ticareti durdurmak amacıyla komşusuna yapılan ihracata ek kontroller getireceğini bildirdi.
Moskova merkezli Kommersant FM radyo istasyonunun lojistik şirketlerine dayandırdığı haberde, NATO üyesi olan Türkiye’nin bu ay yaptırım uygulanan malların Rusya’ya geçişini engellemeye başladığı iddia edildi.
Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı, ağustos ayında 738 milyon 527 bin dolarla tüm zamanların en yüksek aylık rakamına ulaştı.