ABD: Çin Hong Kong’da yargı bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğü baltalamayı sürdürüyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

ABD: Çin Hong Kong’da yargı bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğü baltalamayı sürdürüyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

ABD Dışişleri Bakanlığı, kapsamlı bir raporda Çin hükümetinin Hong Kong'da yargı bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğünü baltalayarak ABD'nin çıkarlarını tehdit eden eylemlerini sürdürdüğünü değerlendirildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 2023 Hong Kong Politika Eylem Raporu'nu yayınladı.
Raporda, Çin’in Hong Kong'un özerkliğinin korunmasını teminat altına alan 1984 Çin-İngiltere Ortak Deklerasyonu uyarınca yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiği ancak "ulusal güvenlik" bahanesiyle Hong Kong'da “hukukun üstünlüğüne, hak ve özgürlüklere karşı tehdit oluşturan geniş kapsamlı adımlar attığına” vurgu yapıldı.
Hong Kong’da genel seçimlerin yapılmasına olanak sağlanmadığına işaret edilen raporda, Çin’in Hong Kong'da demokratik seçimlerin önünde engeller yarattığı, yargı bağımsızlığına müdahale eden ve insan haklarını dikkate almayan Milli Güvenlik Yasası'nı uygulamaya devam ettiği belirtildi.
Raporda şu ifadelere yer verildi:
"Aralık 2022'de, Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi (NPCSC), Hong Kong'da Milli Güvenlik Koruma Komitesi Başkanı ve Yasama Konseyi Başkanı'nın ulusal güvenlikle ilgili konularda hukuki kararlar verebileceğini ve bunların yargı denetimine tabi olmadığını belirten içtihatını yayımladı. Hukuk uzmanlarına göre bu İçtihat, Hong Kong yürütme organının yargıya karşı otoritesini önemli ölçüde artırabilir. Hong Kong'daki siyasi ifade özgürlüğüne karşı yasal işlemler devam etti, internet özgürlüğü kısıtlandı ve tutukluluk süreleri uzadı. Hong Kong ve Çin yetkilileri, demokrasi yanlısı gruplara, medya kuruluşlarına, aktivistlere, gazetecilere, siyasi partilere, sendikalara ve Hong Kong hükümetiyle ilgili eleştirilerde bulunan diğer kişi ve kuruluşlara baskı uygulamaya devam etti."
Raporda, Çin’in bu uygulamalarının ABD’nin menfaatlerine tehdit teşkil ettiği savunuldu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, rapor üzerine yazılı açıklamada bulundu.
Blinken, Çin ve Hong Kong'un yargı bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğünü zayıflatmaya devam ettiğini kaydetti.
Geçen yıl, Çin ve Hong Kong yetkililerinin muhalifleri suçlu duruma düşürerek, Hong Kong halkının temel haklarını ve özgürlüklerini zayıflatmakta ve şehrin vadedilen özerkliğini ortadan kaldırdığını belirten Blinken, "Bugün yayınlanan Hong Kong Politika Eylem Raporu, sivil toplum, medya ve muhalif seslere yönelik Çin ve Hong Kong otoritelerinin devam eden baskısını detaylı bir şekilde ele almaktadır." ifadelerini kullandı.
ABD’li Bakan, "Politik düşünceleri nedeniyle tutuklanan ve çoğu halen tutuklu olan bin 200’den fazla kişi bulunmaktadır." bilgisini paylaştı.



Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
TT

Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)

İsrail hükümeti, yedek subay ve askerler için 3 milyar şekel (yaklaşık 1 milyar dolar) değerinde büyük bir mali destek planını onayladı.

İsrail medyası bu planın doğru, hayati ve adil olduğunu, ancak iyi niyetle onaylanmadığını, daha ziyade Netanyahu'nun hizmete uymama olgusunu engelleme girişimi olduğunu kaydetti.

Ordu, uyum oranının yüzde 75 olduğunu bildirdi. Ancak gözlemciler bu rakamın hileli olduğunu, ordunun uyum sağlamayacağını bildiği kişileri kasıtlı olarak davet etmediğini ve gerçek uyum oranının yüzde 50'yi geçmediğini iddia etti.

Gözlemciler, Netanyahu'nun bu olgudan korktuğunu ve başlangıçta Genelkurmay Başkanı'na, askerlik hizmetini yerine getirmeyenleri cezalandırması yönünde baskı yaptığını ileri sürdü. Ancak Netanyahu, böyle bir eylemin, sokaklarda kendi politikasına karşı gösteri yapan on binlerce asker ve subayla karşı karşıya gelme tehlikesini doğuracağının farkındaydı.

asdfergt
İsrail askerleri geçtiğimiz ocak ayında Gazze Şeridi'nde öldürülen bir meslektaşlarının defni sırasında Kudüs'teki askeri mezarlıkta (EPA)

Böylece Netanyahu, birçoklarının ‘siyasi rüşvet’ olarak gördüğü ‘havuç’ yöntemine başvurdu.

Plan ilk olarak Başbakan Binyamin Netanyahu, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Adalet Bakanı Yariv Levin ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın başkanlık ettiği toplantıda onaylandı. Planın üç ay içinde Mevzuat Bakanlık Komitesi tarafından onaylanması bekleniyor.

Yıllık ödenek

Plan, 60 günden fazla (üniversite öğrencileri için 40 gün) görev yapan her kolordu komutanı için yılda bir kez 22 bin şekel (bir dolar yaklaşık 3,5 şekel), bölük komutanları için 10 bin şekel, tümen komutanları için 6 bin şekel, tatil günlerinde görev yapanlar için 5 bin şekel ve birden fazla çağrılanlar için bin şekel daha ödenek verilmesini içeriyor.

Yedek kuvvetlerde 10 günden fazla görev yapanlara yarım puan, 30 günden fazla görev yapanlara 0,75 puan, yılda 40 günden fazla görev yapanlara tam puan ve ilave her beş gün için çeyrek puan olmak üzere en fazla dört puana kadar gelir vergisi muafiyeti tanınıyor.

Yedek askerlere konut yardımı yapılıyor. Ayrıca, çalışanlarını askere gitmeleri için serbest bırakan ve döndükten sonra işe geri alan işverenlere vergi indirimi sağlanıyor.

xsadfrgt
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerleri (Reuters)

Katz, bu miktarın şu anda yedek ordudaki asker ve subaylara verilen ödenekler için harcanan 20 milyar şekellik bütçeye eklendiğini söyledi.

Diğer yandan bir grup subay ‘rüşveti’ reddederek, savaşın sona erdirilmesi ve esirlerin serbest bırakılması talebiyle bir medya kampanyası başlattı. Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth'tan aktardığına göre kampanya, ‘Kaçırılanların hayatları para karşılığında satılamaz’ sloganı altında yürütülecek.