ABD'de kürtaj tartışması ordunun komuta kademesi atamalarını kilitledi

ABD'de bir senatör, ordunun kürtajın yasaklandığı eyaletlerdeki askerlerin kürtaj masrafını karşılamasını protesto ederek bu yıl onaylanması gereken Genelkurmay Başkanı dahil yüzlerce üst düzey komuta kademesi atamasını engelliyor.

AA
AA
TT

ABD'de kürtaj tartışması ordunun komuta kademesi atamalarını kilitledi

AA
AA

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) başta üç kuvvet komutanı, 5'inci ve 7'nci filo komutanları ile kritik kurmay komutanlıklarına atanmak üzere onlarca generalin atama dosyasını iletmiş durumda.
Pentagon, aynı zamanda, bu atamaları müteakip Genelkurmay Başkanlığı dahil komuta kademesinde birçok yeni komutanlık için Senato’ya atama listesi gönderecek.
Ancak Alabama Senatörü Cumhuriyetçi Tommy Tuberville, Pentagon'un aralık ayında yayınladığı kürtajın yasaklandığı eyaletlerdeki askerlerin görevlerine devam etmeleri için kürtaj masraflarının karşılanması kararını protesto etmek üzere iletilen tüm atama listesini bloke etti.
Anadolu Ajansına değerlendirmede bulunan bir savunma yetkilisi, "Önümüzdeki 90 gün içinde görev değişimi yapması gereken ve onaylanması beklenen 5 korgeneral bulunuyor. Bunların arasında, Beşinci Filo Komutanı ve ABD'nin NATO Askeri Temsilcisi de bulunuyor." dedi.
Blokajın gelecek aylarda daha da soruna neden olacağını belirten yetkili, gelecek 8 ay içerisinde Siber Kuvvetler (CYBERCOM), Uzay Kuvvetler (SPACECOM), Kuzey Kuvvetler (NORTHCOM) Komutanları ile Siber Kuvvetler, Merkez Kuvvetler (CENTCOM) ve Afrika Kuvvetleri (AFRICOM) Komutan Yardımcılarının da aralarında bulunduğu yaklaşık 80 orgeneral ve korgeneralin atamasının yapılması gerekeceğini söyledi.
Yetkili, "Genelkurmay Başkanı (Orgeneral Mark) Milley'nin de görevi bitecek. Aynı zamanda Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri ile Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısının da görev süresi bitecek. Yıl sonuna kadar Senato'da onay alması gereken 650 general bulunuyor ve bunların 80'i korgeneral ve orgeneral." bilgisini verdi.
Beklemedeki atamaların gecikmesinin, sonraki atamaları da geciktireceği için sorunun ABD komuta kademesi atamalarını kilitleyeceği ifade ediliyor.
ABD Senatosu Silahlı Kuvvetler Komitesinde bir konuşma yapan Savunma Bakanı Lloyd Austin, atamaların gecikmesinin özellikle büyük güç rekabeti için yoğun hazırlık yapan Amerikan ordusunun harbe hazırlık kabiliyetini kötü etkileyeceği uyarısında ve blokajın kaldırılması talebinde bulunmuştu.

Senatör Tuberville ile Pentagon arasında kürtaj krizi
ABD Yüksek Mahkemesi, 24 Haziran 2022'de ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli "Roe-Wade kararı"nı iptal etmişti.
Kararla kürtaj, anayasal bir hak olmaktan çıkarken bu konudaki kanunlar eyaletlerin kendi inisiyatiflerine bırakılmıştı. Bunun üzerine Alabama, Oklahoma, Tennessee ve Teksas'ta kürtajı yasaklayan yeni yasalar geçirilmişti.
Pentagon, kürtajın yasaklandığı eyaletlerdeki askerlerin kürtaj masraflarını karşılayacak yeni bir düzenleme getirmişti.
Alabama Senatörü Tuberville ise Austin'e bir mektup yazarak, Pentagon'u bu düzenlemeyle "alınan kürtaj yasağı kararlarının etrafını dönmeye" çalışmakla suçlamış, bakanlıktan talep edilen bilgilendirme oturumunun iptal edildiğini de hatırlatarak, önüne gelecek tüm atamaları askıya alacağını açıklamıştı.
Cumhuriyetçi Senatör, 8 Mart'ta ise yazdığı mektupta Austin'in yapılan yasal düzenlemeyi ihlal etmekle suçlamış ve Amerikan ordusunun kaynaklarının yasal olarak yasaklanmış kürtaj masrafları için harcanmaması gerektiğini ifade etmişti.
Tuberville, 2 Nisan'da Wall Street Journal'a yazdığı "Pentagon kültür savaşlarına girmemeli" başlıklı yazısında da bakanlık söz konusu kürtaj düzenlemesini geri almadığı sürece önüne gelen atama listelerini onaylamayacağını bildirmişti. ​​​​​​​



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.