ABD'de kürtaj tartışması ordunun komuta kademesi atamalarını kilitledi

ABD'de bir senatör, ordunun kürtajın yasaklandığı eyaletlerdeki askerlerin kürtaj masrafını karşılamasını protesto ederek bu yıl onaylanması gereken Genelkurmay Başkanı dahil yüzlerce üst düzey komuta kademesi atamasını engelliyor.

AA
AA
TT

ABD'de kürtaj tartışması ordunun komuta kademesi atamalarını kilitledi

AA
AA

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) başta üç kuvvet komutanı, 5'inci ve 7'nci filo komutanları ile kritik kurmay komutanlıklarına atanmak üzere onlarca generalin atama dosyasını iletmiş durumda.
Pentagon, aynı zamanda, bu atamaları müteakip Genelkurmay Başkanlığı dahil komuta kademesinde birçok yeni komutanlık için Senato’ya atama listesi gönderecek.
Ancak Alabama Senatörü Cumhuriyetçi Tommy Tuberville, Pentagon'un aralık ayında yayınladığı kürtajın yasaklandığı eyaletlerdeki askerlerin görevlerine devam etmeleri için kürtaj masraflarının karşılanması kararını protesto etmek üzere iletilen tüm atama listesini bloke etti.
Anadolu Ajansına değerlendirmede bulunan bir savunma yetkilisi, "Önümüzdeki 90 gün içinde görev değişimi yapması gereken ve onaylanması beklenen 5 korgeneral bulunuyor. Bunların arasında, Beşinci Filo Komutanı ve ABD'nin NATO Askeri Temsilcisi de bulunuyor." dedi.
Blokajın gelecek aylarda daha da soruna neden olacağını belirten yetkili, gelecek 8 ay içerisinde Siber Kuvvetler (CYBERCOM), Uzay Kuvvetler (SPACECOM), Kuzey Kuvvetler (NORTHCOM) Komutanları ile Siber Kuvvetler, Merkez Kuvvetler (CENTCOM) ve Afrika Kuvvetleri (AFRICOM) Komutan Yardımcılarının da aralarında bulunduğu yaklaşık 80 orgeneral ve korgeneralin atamasının yapılması gerekeceğini söyledi.
Yetkili, "Genelkurmay Başkanı (Orgeneral Mark) Milley'nin de görevi bitecek. Aynı zamanda Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri ile Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısının da görev süresi bitecek. Yıl sonuna kadar Senato'da onay alması gereken 650 general bulunuyor ve bunların 80'i korgeneral ve orgeneral." bilgisini verdi.
Beklemedeki atamaların gecikmesinin, sonraki atamaları da geciktireceği için sorunun ABD komuta kademesi atamalarını kilitleyeceği ifade ediliyor.
ABD Senatosu Silahlı Kuvvetler Komitesinde bir konuşma yapan Savunma Bakanı Lloyd Austin, atamaların gecikmesinin özellikle büyük güç rekabeti için yoğun hazırlık yapan Amerikan ordusunun harbe hazırlık kabiliyetini kötü etkileyeceği uyarısında ve blokajın kaldırılması talebinde bulunmuştu.

Senatör Tuberville ile Pentagon arasında kürtaj krizi
ABD Yüksek Mahkemesi, 24 Haziran 2022'de ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli "Roe-Wade kararı"nı iptal etmişti.
Kararla kürtaj, anayasal bir hak olmaktan çıkarken bu konudaki kanunlar eyaletlerin kendi inisiyatiflerine bırakılmıştı. Bunun üzerine Alabama, Oklahoma, Tennessee ve Teksas'ta kürtajı yasaklayan yeni yasalar geçirilmişti.
Pentagon, kürtajın yasaklandığı eyaletlerdeki askerlerin kürtaj masraflarını karşılayacak yeni bir düzenleme getirmişti.
Alabama Senatörü Tuberville ise Austin'e bir mektup yazarak, Pentagon'u bu düzenlemeyle "alınan kürtaj yasağı kararlarının etrafını dönmeye" çalışmakla suçlamış, bakanlıktan talep edilen bilgilendirme oturumunun iptal edildiğini de hatırlatarak, önüne gelecek tüm atamaları askıya alacağını açıklamıştı.
Cumhuriyetçi Senatör, 8 Mart'ta ise yazdığı mektupta Austin'in yapılan yasal düzenlemeyi ihlal etmekle suçlamış ve Amerikan ordusunun kaynaklarının yasal olarak yasaklanmış kürtaj masrafları için harcanmaması gerektiğini ifade etmişti.
Tuberville, 2 Nisan'da Wall Street Journal'a yazdığı "Pentagon kültür savaşlarına girmemeli" başlıklı yazısında da bakanlık söz konusu kürtaj düzenlemesini geri almadığı sürece önüne gelen atama listelerini onaylamayacağını bildirmişti. ​​​​​​​



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.