Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa Şarku’l Avsat’a konuştu: Seçimlere kadar görevde kalacağım… Ankara ile ilişkilerim çok iyi

Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa (Facebook)
Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa (Facebook)
TT

Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa Şarku’l Avsat’a konuştu: Seçimlere kadar görevde kalacağım… Ankara ile ilişkilerim çok iyi

Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa (Facebook)
Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa (Facebook)

Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa, uluslararası alanda memnuniyetle karşılanan seçim yasaları konusunda Libya’daki tüm taraflar anlaşana ve seçim için belirli tarihler açıklanana kadar görevde kalacağını söyledi.
Şarku’l Avsat’a röportaj veren Başağa, Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile istifasını öngören bir anlaşmaya vardığına dair iddiaları eleştirdi.
Başağa, “Ben daha önce bu söylentileri yalanlamıştım ama bazıları hala ısrar ediyor. Tekrar ediyorum, böyle bir düşünce bile yok. Libya devletini kurmayı amaçlayan bir siyasi programımız var ve bazılarında bu hedefin olmadığını düşünüyorum” dedi.
Muhaliflerin, Libya’nın doğusu ve güneyinde kontrolündeki bölgelerde hükümetinin ‘zayıf performans’ gösterdiğini ileri sürmesine büyük bir anlayış gösteren Başağa, “Konu bakanların çabalarının etkinliği veya zayıflığı ile ilgili” dedi.
Birleşmiş Milletler’in (BM) hükümetini tanımamasının, birçok ülkeyi aynı yolu izlemeye ittiğinin de altını çizdi.
Başağa, Trablus Merkez Bankası’nın, geçen yılın son aylarında toplam 89 milyar dinar olan hükümetinin bütçesinden (Temsilciler Meclisi tarafından onaylanan) yalnızca bir buçuk milyar dinarı onayladığına dikkat çekti.
Başağa, cumhurbaşkanlığına aday olmak için kampanyasını erken başlatma hedefiyle, hükümetinin bazı belediye krizlerini çözmek için bir kalkınma projesi başlattığına dair iddiaları da yalanladı.
İstikrar Hükümeti Başbakanı bu konuya ilişkin açıklamasına şu ifadelerle devam etti;
“Vatan’ın Kalkınması projesinin bütçesi bir buçuk milyar dinarı geçmiyor ve süresi birkaç ay, yani seçmenlerin oyunu çekmeyi amaçlayan çok büyük bir proje değil. Doğu bölgesinin bankalarından borçlanmaya başvurmadık ve bu nedenle hükümet sadece sınırlı sayıda projeyi hayata geçiremedi. Bu da, bazılarının bu paranın askeri oluşum liderlerinin sadakatini satın almaya gittiğine dair söylentilerini engelliyor.”
Cumhurbaşkanlığına aday olup olmayacağına ilişkin kararının ‘seçim sürecini düzenleyen yasaların çıkarılmasından sonra belirleneceğine’ vurgu yapan Başağa, uluslararası toplumun, BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy’in bu yıl sonunda seçim yapmayı hedefleyen girişimine destek için daha fazla adım atacağına dair umudunu dile getirdi.
Başağa, hükümeti Trablus’a girerek çalışmalarını oradan yürütmeyi başaramadığı için cumhurbaşkanlığı yarışını kazanma şansının düştüğü yönündeki haberleri yalanlayarak şunları söyledi;
“Başkente girmeyi başarsam da, başaramasam da popülaritem çok büyük. Projemin bir devlet kurmak olduğunu herkes biliyor ve bu, başkalarının mümkün olduğu kadar uzun süre pozisyonlarına yapışmasını engelledi ve seçim çağrıları arttı.”
Türkiye ile ilişkisine ve Türkiye’nin kendisinin rakibi Dibeybe’ye Trablus’a girme girişimini durdurmak için silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladığı yönündeki haberlere değinen Başağa, “Her dönemin kendine göre olayları, yaşanmışlıkları var ama benim Ankara ile ilişkilerim çok iyiydi ve hala da öyle” demekle yetindi.
Libya’nın doğusundaki Tobruk kentinde bulunan Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ile ilişkisine övgüde bulunan Başağa şu ifadelerle konuya devam etti;
“Bazıları ilişkimizin gergin olduğunu öne sürüyor ama bu doğru değil. Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi, Fas’ta yapılan toplantılarda seçimleri denetleyecek birleşik bir hükümet konusunda anlaşmışlardı. Yeni bir şey olmadı ve her halükarda ülke menfaatine olan her adımın yanındayız.”
Başağa, merhum Devlet Başkanı Muammer Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam’ı cumhurbaşkanlığı yarışından dışlamak için Libya krizinin tarafları arasında bir anlaşmanın varlığı hakkındaki söylentilere de değindi.
İstikrar Hükümeti Başbakanı, “Maalesef hakkında mahkeme kararı verilenlerin sınır dışı edilmesi gerektiğinden söz edildiğinde, önerinin doğruluğu ve birçok ülkenin seçim yasalarında yer alan bir madde olduğu düşünülmeden bütün mesele Seyfülislam Kaddafi’ye kalıyor” dedi.
Silahlı oluşumlar hakkında da konuşan Başağa şöyle devam etti;
“Uluslararası destek ve siyasi irade varsa, bu grupların sorunu ‘çözülmez değil’. İçişleri Bakanı iken bu unsurları eğitmek ve kalifiye etmek için programlar oluşturduk. Asker ve polisleri profesyonellikleri ve disiplinleri şu anda övülecek şekilde mezun ettik, ancak bu bizim sorumluluğumuz sona erdikten sonra durdu. Herhangi bir çözüm, bu unsurları barındıracak ve geçim kaynaklarını güvence altına alacak alternatif varlıklar bulmaya odaklanmalıdır. Bu, küresel petrol fiyatlarındaki artış gibi çevremizde olup biten her şeyin uygun şekilde kullanılmasıyla ekonominin harekete geçirilmesini gerektirir, ancak maalesef bu olmadı.”
Başağa, BM girişimini desteklemeye yönelik uluslararası çabalarla ilgili olarak, karmaşık siyasi ve güvenlik konuları ile krizin çözümüne katkıda bulunacak şekilde şu anda gösterilen her türlü çabayı yürütme çağrısında bulundu.
Başağa, ABD’nin Rus paramiliter grup Wagner unsurlarını ülkeden çıkarmak amacıyla seçim düzenleme çabalarını yoğunlaştırıp yoğunlaştırmadığına ilişkin bir soruya ise şu yanıtı verdi;
“Elbette Libya’dan Wagner unsurlarının çıkarılması Washington ve onun Avrupalı ​​müttefikleri için bir önceliktir, ancak hesapları sadece bununla sınırlı kalmayacaktır. Libya’nın istikrarı, onun ve komşu ülkeler Mısır, Tunus, Cezayir, Sudan ve Afrika kıtasının geri kalanı için de önemli bir hedeftir. Herkes, ülkede süregelen siyasi ve güvenlik kaosunun yansımalarının er ya da geç kendisini de etkileyeceğinin farkına varmıştır.”
Eski Ulusal Mutabakat Hükümeti’nde daha önce İçişleri Bakanı görevinde bulunan Başağa, silahların yayılması konusunu ele alarak şu ifadelerle görüşlerini dile getirdi;
“Bu Libya’yı kendilerine sığınak arayan radikal örgütleri çekmek için verimli bir ortam haline getirdi. Güvenlik kurumlarının zayıflığı, bir transit ülkeden önemli bir uyuşturucu dağıtım merkezine dönüşmesine yol açtı. Elbette bu riskler ve gerginliğin artma ihtimali, özellikle hepsinin Libya ve komşu ülkelerde çıkarları ve işletme şirketleri olduğu gerçeği ışığında, ABD’li ve Avrupalıların izleme ve takibinden uzak değil.”
Ülkenin güneyinde yer alan bazı ‘terör hücreleri’ konusunda uyarıda bulunan Başağa, “Uyuşturucu ve yasadışı göç gibi sınır ötesi suç dünyasıyla bağlantılı fon kaynaklarının mevcudiyeti ışığında bunların faaliyetleri yakında genişleyebilir. Güney sınırlarını kontrol etmek için ortak bir güç oluşturmak önemli. Ancak birleşik bir hükümet olmadan ve bölünmenin devam etmesiyle güvenlik kurumları zayıf, daha doğrusu felçli kalacak” dedi.
Başağa konuşmasını, ordu ve güvenlik liderlerinin Trablus ve Bingazi’deki son toplantılarına verdiği desteği açıklayarak bitirdi.



Ahmed eş-Şera Şarku'l Avsat'a konuştu: Suriye hiçbir Arap ülkesi için endişe kaynağı olmayacak

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera
Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera
TT

Ahmed eş-Şera Şarku'l Avsat'a konuştu: Suriye hiçbir Arap ülkesi için endişe kaynağı olmayacak

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera
Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda, “Suriye devrimi rejimin devrilmesiyle sona erdi… Bunun başka bir yere ihraç edilmesine izin vermeyeceğiz” dedi. Eş-Şera ülkesinin ‘hiçbir Arap ya da Körfez ülkesine saldırmak ya da onları endişelendirmek için bir platform olmayacağını’ vurguladı.

Şam'daki eş-Şaab Sarayı'nda dün gerçekleştirilen röportajda eş-Şera, “Yaptıklarımızı ve başardıklarımızı mümkün olan en az hasar ve kayıpla gerçekleştirdik… İran'ın bölgedeki projesi 40 yıl geriye gitti” dedi.

Eş-Şera, “Körfez ülkelerinin ulaştığı gelişmişlik düzeyini takdir ediyoruz ve ülkemiz için de bunu arzuluyoruz. Suudi Arabistan çok cesur planlar yaptı ve bizim de arzuladığımız bir kalkınma vizyonuna sahip. Hiç şüphe yok ki, bizim arzuladığımız şeylerle birçok kesişme noktası var ve ister ekonomik ister kalkınma iş birliği açısından olsun, bu noktalarda bir araya gelebiliriz” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera ile yaptığı röportajın tam metni;

* Pek çok Batılı ve bölgesel ülkeye güvence verdiniz. Ancak Körfez ülkelerine ve etkili Arap ülkelerine doğrudan bir mesaj vermediniz. Onlara söyleyecek bir şeyiniz yok mu?

- Elbette Arap ülkelerine söyleyecek sözümüz var; Özellikle de Suriye'nin İran için bir platforma dönüştüğü ve buradan dört büyük Arap başkentini yönettiği ve girdiği ülkelerde savaş ve yolsuzluk çıkardığı için… Körfez'in güvenliğini istikrarsızlaştıran ve bölgeyi uyuşturucu ve Captagon ile dolduran da İran. Dolayısıyla tüm bölge için büyük çıkarlar anlamına gelen İranlı milislerin ortadan kaldırılması ve Suriye'nin İran silahları için bir platform olarak tamamen kapatılması konusunda mümkün olan en az hasar ve kayıpla yaptığımız ve başardığımız şey diplomatik yollarla, hatta baskıyla elde edilmemiştir.

x cvgfbnh
Ahmed eş-Şera dün Şam'da Bisan eş-Şeyh ile yaptığı röportaj sırasında

Eski rejimle Arap ilişkilerinin yeniden kurulduğuna ve bazı tavizler karşılığında Arap Birliği'ne geri döndüğüne dair işaretler geldiğinde, bunun başarısız olacağından emindik. Çünkü bu rejimin hiçbir taviz vermeyeceğini ve bu jesti iyi niyetle karşılamayacağını biliyorduk. Hatta Ürdün tarafıyla yapılan bir toplantıda, Captagon'u onlara ihraç etmekteki ısrarın nedeninin sorulduğu ve cevabın da “yaptırımlar kaldırılmadıkça durmayacağı” şeklinde olduğu bize sızdırıldı.

Bugün Körfez'in stratejik güvenliğinin daha emniyetli ve güvenli hale geldiğini söylüyoruz. Çünkü İran'ın bölgedeki projesi 40 yıl geriye gitti.

Ahmed eş-Şera: Varlığımız kimse için tehdit değil

* Söz konusu ülkelere Suriye'nin bu sorunlu kişiler için bir sığınak olmayacağı konusunda nasıl güvence veriyorsunuz?

- Şu anda devlet inşası aşamasındayız. Suriye devrimi, rejimin devrilmesiyle sona erdi… Bunun başka bir yere ihraç edilmesine izin vermeyeceğiz. Suriye herhangi bir Arap ya da Körfez ülkesine saldırmak ya da onları endişelendirmek için bir platform olmayacak. Suriye devrimine birçok insan katıldı ama bugün devlet inşasının yeni bir aşamasındayız. Bu ülkelerle etkili stratejik ilişkiler kurmaya çalışıyoruz. Suriye, savaşlardan ve başkalarının çıkarları için bir platform olmaktan yoruldu. Artık ülkemizi yeniden inşa etmemiz ve güven sağlamamız gerekiyor. Çünkü Suriye Arap olaylarının merkezinde yer alan bir ülke.

Şam'daki varlığımız kimseye tehdit anlamına gelmiyor. Körfez ülkelerinin ulaştığı gelişmişlik düzeyini takdir ediyoruz ve ülkemiz için de bunu arzuluyoruz. Suudi Arabistan çok cesur planlar yaptı ve bizim de arzuladığımız bir kalkınma vizyonuna sahip. Hiç şüphe yok ki bizim arzuladığımız şeylerle birçok kesişme noktası var ve ister ekonomik ister kalkınma iş birliği açısından olsun, bu noktalarda bir araya gelebiliriz.

* Eski rejimin güç ve kontrolüne tabi olan komşunuz Lübnan ile ilişkilerinizi nasıl görüyorsunuz?

- Gerçekten de Lübnanlı kardeşlerimiz Şam'a gelişimiz ve bunun Lübnan'da bir tarafı diğerine karşı güçlendireceği konusunda çok fazla endişe duydular. Aslında biz Lübnanlı komşumuzla otoriter bir ilişki değil, saygı ve alışveriş ilişkisi istiyoruz ve kendi ülkemizde yapacak yeterince işimiz olduğu için Lübnan'ın içişlerine karışmak istemiyoruz. İyi ilişkiler kurmak istiyoruz. Tüm Lübnanlılara aynı mesafede duracağız. Onları tatmin eden şey bizi de tatmin eder.

dvfrgbthy
Ahmed eş-Şera, Esed'in düşmesinin ardından Şam'daki Emevi Camii'nde

Ahmed eş-Şera: Suriye, sahip olduğu zenginlikle tek bir görüşün hakimiyetine girmeyecektir

* Bir ulusal diyalog konferansından ya da kapsayıcı bir ulusal toplantıdan ve Suriye'de yeni bir aşamayı tesis edecek bir anayasadan bahsettiniz. Ancak hangi mekanizmayı benimseyeceksiniz? Suriye halkının tüm kesimlerinin, özellikle de halk ve askeri tabanınızın yeni ılımlı söyleminize katılmayabilecek bir kesiminin temsil edilmesini nasıl sağlayacaksınız?

- Son kısımda sizinle aynı fikirde olmayabilirim, ancak genel olarak Suriyelilere kişisel görüşlerimi empoze etmek istemiyorum. Bunu deneyimli ve uzman hukukçulara bırakıyorum, böylece hukuk, insanlar arasındaki ilişkiyi formüle etmede ayrım çizgisi olacaktır. Suriye büyüklüğünde ve zenginliğinde, farklı bileşenleri olan bir ülkenin tek bir görüşün hakimiyetinde olmasını bekleyemeyiz. Bu farklılık iyi ve sağlıklıdır. Bu zafer bir grubun diğerine karşı zaferi değil, tüm Suriyelilerin zaferidir. Önceki rejime sadık olduğunu düşündüğümüz kişilerin bile sevinçlerine şahit olduk. Çünkü insanların ne hissettiklerini ya da düşündüklerini söylemeleri mümkün değildi. Toplumun her kesiminden tüm Suriyelilerin ülkelerini koruyacak kadar bilinçli olduklarından eminim.

Kısacası benim arzum, farklılıklarımızı çözerken başvurabileceğimiz kapsayıcı bir anlaşmaya ve bir hukuk devletine ulaşmaktır.

Ahmed eş-Şera: İntikam peşinde koşmayacağız

* Sizi bekleyen pek çok çetrefilli dosyadan biri de zorla kaybedilenlerin, cezaevlerinde ve toplu mezarlarda kaybedilenlerin dosyası. Bu konuyu nasıl ele alacaksınız?

- Aslında biz siyasi bir rejimle değil, kelimenin tam anlamıyla bir suçlular ve haydutlar çetesiyle savaşıyorduk. Hem barışta hem de savaşta tutuklamalar, zorla kaybetmeler, öldürmeler, yerinden etmeler, aç bırakmalar, kimyasal silahlar, sistematik işkence... Bugün davanın bittiğini söylüyoruz. Dolayısıyla, insanların Sednaya Hapishanesi’nden sorumlu olanlardan, varil bombaları ve kimyasal silahlar atanlardan ve bilinen zulümleri işleyenlerden hesap sorma hakkını saklı tutarak, olaylara intikam açısından bakamayız. Bu kişiler sorumlu tutulmalı ve yargılanmalıdır. İsimleri bilinmeyen kişilere gelince, insanların bu kişileri de sorumlu tutmak için haklarında suç duyurusunda bulunma hakları vardır.

scvdfb
Ahmed eş-Şera, Şam'da BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen ile görüştü

Önemli olan, kısıtlamaları kırmış olmamız ve uzman kuruluşların bu göreve yardımcı olmak üzere gelmiş olmalarıdır. Kayıp kişilerin dosyalarını takip etmek hem yaşayan hem de ölü olan kişilerin akıbetlerini belirlemek ve ailelerinin ölüm belgeleri, miras gibi işlerini kolaylaştırmak üzere uzmanlaşmış bir bakanlık kurulacaktır. Bu çok iş demek, ancak hakikate ulaşmalıyız.

* Beşar Esad'ın oturduğu yerde, Halk Sarayı'nda bizi ağırlamak nasıl bir duygu?

- (Gülüyor) Dürüst olmam gerekirse, hiç rahat değilim. Ancak burası halka açık olması gereken bir yer. Böylece halk burayı ziyaret edebilir ve çocuklar bu avlularda oynayabilir.