Parmesan peynirinin neyden yapıldığını öğrenenler, bir daha yemek istemeyebilir

Çoğu üretici, peynirlerinde geleneksel yöntemleri kullanmayı tercih ediyor.

Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)
Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)
TT

Parmesan peynirinin neyden yapıldığını öğrenenler, bir daha yemek istemeyebilir

Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)
Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)

Ünlü İtalyan lezzetlerinden parmesan peyniri, çok tüketildiğinde yüksek kolesterol ve yüksek tansiyona yol açan bazı peynirlerin aksine sağlık yararlarıyla biliniyor.
Protein ve probiyotik bakımından yüksek olan bu sert peynir, diğer popüler peynirlere göre daha düşük kalori ve yağ içeriyor. Bu da parmesanın çeşit çeşit tarifte kullanılmasına ve dünya genelinde yaygın tüketilmesine olanak tanıyor.
Öte yandan geleneksel parmesan peyniri üretiminde kullanılan bir madde, midesi hassas olan kişileri ve özellikle vejetaryenleri rahatsız edebilir.
Parmesan bakır fıçılarda en az 12 ay bekletilen inek sütünden ve peynir altı suyuyla peynir mayası gibi diğer bileşenlerden yapılıyor.
Ancak pek çok kişi, peynir mayasının nasıl elde edildiğini öğrendiğinde parmesan yemeyi bırakabilir. Zira bu madde, yavru ineklerin ve oğlakların mide sularından oluşuyor.
Üstelik mide suyunun alınması için buzağıların kesilmesi gerekiyor.
Bu maya aslında, daha sütten kesilmemiş bir buzağının midesinden elde edilen bir enzim. Maya, inek yavrusu, kuzu ve oğlaklardan elde edilebiliyor.
Bu yavrular hayatlarının o döneminde sadece süt tükettikleri için midelerinde sütü pıhtılaştıran doğal enzime (kimozin) büyük miktarda rastlanıyor. Kimozin de sütün katı ürünlerini sıvıdan ayırmaya yardımcı oluyor.
Peynir tarifleri sitesi Cheesemaker, bu süreci, "Peynir mayası, sert lorlar oluşturmayı sağlar ve peyniriniz için doğru dokuyu bulmakta çok önemlidir" diye açıklıyor:
"Bazı tariflerde bunu yapmak için asit veya asit üreten bir bakteriye başvurulur. Ancak peynirciler, ürünlerinin nihai lezzetini sağlamak için peynir mayası kullanır."
Türkiye'de de buzağıların mide asidinden elde edilen enzimler, peynir yapımında kullanılabiliyor. Buna da şirden mayası adı veriliyor.
Bu arada bazı peynir üreticilerinin bitkisel mayalardan yararlandığı da biliniyor. Ancak çoğu üretici peynirlerinde geleneksel yöntemleri kullanmayı tercih ediyor.
Bu yüzden özellikle vejetaryenlerin, bitkisel mayayla üretilmiş peynirleri tercih etmek istediklerinde bunu özellikle belirtmesi gerekebilir.
 
Independent Türkçe, IFL Science, Mashed, Cheese Maker



İlaç kullanmadan kolesterolle başa çıkmanın iki yolu

Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)
Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)
TT

İlaç kullanmadan kolesterolle başa çıkmanın iki yolu

Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)
Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)

Kolesterol seviyesi normalin üstünde olan bazı kişiler, yan etkilerinden dolayı ilaç kullanmak istemeyebiliyor. 

Doktorlar çok yüksek kolesterol seviyelerinde çoğunlukla ilaç kullanılması gerektiğini belirtirken, belirli bir düzeyin altındakiler için bunun zorunlu olmayabileceğini ekliyor. 

Kolesterol, kandaki düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) seviyelerini ifade ediyor. LDL genellikle kötü, HDL ise iyi kolesterol diye anılıyor. 

Kandaki kötü kolesterol oranının artması damarların tıkanmasına ve kalbin kan pompalarken zorlanmasına yol açabiliyor. 

20 yaş ve üzeri yetişkinlerin kanındaki LDL seviyesinin desilitre başına 100 miligram olması sağlıklı kabul ediliyor. 190 miligrama ulaştığında genellikle ilaç yazılırken, Amerikan Kalp Derneği, 189 ve altı için yaşam tarzı değişikliklerine gidilmesinin yetebileceğini belirtiyor. 

Düzenli ve iyi uyumak, sigarayı bırakmak ve stresi azaltmak kolesterol seviyesini düşürebilir. 

Diğer yandan Harvard Üniversitesi T.H. Chan Halk Sağlığı Fakültesi'nden Dr. Frank B. Hu yaşam tarzında yapılacak özellikle iki değişikliğin önemli fark yaratacağını söylüyor.

1) Egzersiz yapmak

Egzersiz yapınca iyi kolesterol kan dolaşımına salınarak damarlardaki yağlı plak birikintilerini topluyor ve vücuttan atılacakları karaciğere taşıyor.

Emory Üniversitesi'nden Dr. Felipe Lobelo, haftada 150 dakika normal veya 75 dakika ağır egzersiz yapmayı tavsiye ediyor.

Uzman, yürümekten yüzmeye kadar çeşitli şekillerde egzersiz yapılabileceğini söylüyor.

Özellikle hayatında spor olmayan kişilerin kolesterol seviyesinin bu sayede düşebileceğini belirten Dr. Lobelo, bazı kişilerin istenen sonuca ulaşmasının biraz vakit alabileceğini de ekliyor.

2) Beslenme biçimini değiştirmek

Vücudun enerjisini nereden aldığı pek çok şey gibi kolesterolü de etkiliyor. 

Kırmızı et ve işlenmiş gıdaların sağlığa çeşitli şekillerde zarar verebildiği pek çok çalışmada görülürken, kolesterolle mücadelede portfolyo diyeti öne çıkıyor. 

Dr. David J.A. Jenkins tarafından geliştirilen bu beslenme biçimi, çoğunlukla bitkisel gıdaları içeriyor. 

Örneğin soya, mercimek, nohut gibi protein kaynaklarının yanı sıra yulaf, arpa, badem ve fındık tüketilmesi tavsiye ediliyor.

Bu beslenme biçimi meyve-sebze sınıfında da patlıcan, brokoli, şalgam, elma, armut ve portakal gibi besinlere odaklanıyor. Ayrıca zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar içeriyor. 

2018'de yapılan bir araştırmada kolesterol seviyesi yüksek olsa da ilaca ihtiyaç duymayan 440 kişi bu diyeti uygulamıştı. Çalışmada kötü kolesterolün yüzde 30 oranında düştüğü kaydedilmişti. 

Yaklaşık 210 bin kişiyi 30 yıl boyunca takip eden başka bir çalışmada da bu diyeti uygulayan kişilerin kalp damar hastalığı riskinin yüzde 14 düştüğü gözlemlenmişti.

İkinci çalışmada yer alan, New York Üniversitesi'nden Dr. Andrea Glenn, bu diyetin sırrının kolesterolü düşüren farklı besinleri bir araya getirmesi olduğunu söylüyor. 

Dr. Glenn, kahvaltıya fındık eklemek ya da kırmızı et yerine nohut ve tofu tüketmek gibi küçük değişikliklerin bile kolesterolü normal seviyeye çekebileceğini belirtiyor.

Egzersiz yapmak ve beslenme biçimini değiştirmenin kolesterole iyi gelebileceğini söyleyen Dr. Hu, "Kesinlikle sihirli bir değnek yok" diye ekliyor: 

Meseleye bütünsel bir bakış açısıyla yaklaşmalıyız.

Independent Türkçe, New York Times, Healthline, National Library of Medicine, Circulation