Suudi Arabistan ve Afrika: Kıtasal ekonomik entegrasyona doğru

Muhammed bin Selman, Riyad zirvesinde İsrail’in ihlallerini kınadı… Suudi Arabistan Kralı Afrika’da kalkınma girişimini başlattı.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)
Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)
TT

Suudi Arabistan ve Afrika: Kıtasal ekonomik entegrasyona doğru

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)
Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz’e vekalet eden Veliaht Prens ve Başbakan Muhammed bin Selman’ın başkanlığında başkent Riyad’da düzenlenen Suudi Arabistan-Afrika zirvesi sırasında Suudi Arabistan ve Afrika ülkeleri, stratejik iş birliğini güçlendirecek, kıtasal ekonomik entegrasyonun temellerini attı.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, zirvenin açılışında İsrail’in ihlallerini kınadı. Gazze Şeridi’nde tanık olunan askeri saldırıyı, sivillerin hedef alınmasını ve işgalci İsrail’in uluslararası insancıl hukuku sürekli olarak ihlal etmesini kınadı. Bu savaşı ve Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini durdurmanın ve istikrarın yeniden kazanılıp barışın sağlanması yönünde gerekli koşulların oluşturulmasının elzem olduğunu vurguladı.

Veliaht Prens zirve sırasında, kıta ülkelerinde 10 yıllık bir süre içinde değeri 1 milyar doları aşan kalkınma projeleri ve kalkınma programlarının hayata geçirilmesi için Suudi Arabistan Kralı’nın Afrika’da kalkınma girişiminin başlatıldığını duyurdu.

Suudi Arabistan, Krallık’ın Afrika kıtasındaki ülkelerde iş birliği ve ortaklığı geliştirip ticaret ve entegrasyonu artırma kararlılığını teyit eden bir adımla, Afrika kıtasındaki işlenmemiş fırsatları yakalamak için milyarlarca dolarlık yatırım yapmaya karar verdi.

Suudi Arabistan ile manevi, kültürel, ekonomik ve ticari ilişkileri hatırlatarak zirveyi “tarihi” olarak nitelendiren Afrikalı liderler, özellikle kalkınma ve ekonomik alanlarda kısa, orta ve uzun vadeli bir strateji doğrultusunda iş birliğinin temellerinin atılması çağrısında bulundular.

Afrikalı liderler Suudi Arabistan’ın Afrika’daki kalkınma çabaları ile bir rol model teşkil ettiğine dikkat çektiler. Mali destek, siyasi ve güvenlik yönleri ve bölgesel entegrasyonun yanı sıra, Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz havzasındaki kalkınmanın ilerletilmesindeki önemli rolünü vurguladılar.

Zirve, Suudi Arabistan-Afrika iş birliğinin yol haritasını içeren ‘Riyad Bildirgesi’ planının kabul edilmesiyle sona erdi. Buna göre liderler, paylaşılan stratejik ortaklık, ortak çıkarlar ve coğrafi, tarihi ve kültürel bağlar temelinde, Afrika ülkeleri ile Suudi Arabistan arasındaki iş birliğini güçlendirme konusundaki kararlılıklarını yinelediler.

Suudi Arabistan ise Afrika kıtasıyla tarihi bağlarının ve kıtanın tüm ülkeleriyle siyasi, ekonomik, yatırım, ticari, kalkınma, kültürel ve sosyal alanlardaki ilişkilerini geliştirmeye verdiği özenin altını çizdi.

Liderler, zirvenin dört çalışma grubunun oluşturulmasına ilişkin tavsiyelerini kabul etti. Bunlar; Siyasi, Güvenlik ve Askeri İşlerden Sorumlu Radikalizm ve Terörizmle Mücadele Grubu, Ekonomik, Kalkınma, Ticari ve Yatırım İşleri Grubu, Kültür, Eğitim ve Uygar İletişim Grubu ile İnsani ve Sağlık İşleri Grubu. Zirve sonuçlarının takip edilebilmesi için zirvenin bitiminden itibaren altı ay içerisinde bu grupların çalışma oturumlarına başlaması kararlaştırıldı.



Suudi Arabistan, Sudan krizini bitirmek için harekete geçti

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
TT

Suudi Arabistan, Sudan krizini bitirmek için harekete geçti

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)

ABD, Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri'ne (HDK) Suudi Arabistan ve İsviçre'nin ev sahipliğinde 14 Ağustos'ta başlayacak ateşkes görüşmelerine katılmaları çağrısında bulunurken, uluslararası ve bölgesel aktörlerin Sudan'daki barış girişimleri ve çabalarının koordinasyonunu arttırmaya yönelik toplantıları dün (çarşamba) Cibuti'de başladı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci, Suudi Arabistan’ın Sudan krizinin çözümüne yönelik devam eden çabalarını ve Sudan'da barışın sağlanmasına yönelik uluslararası çaba ve girişimleri memnuniyetle karşıladığını yineledi.

zxcdvf
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci, Cibuti'deki istişare toplantısına katıldı. (SPA)

Cibuti'nin ev sahipliğinde düzenlenen Sudan'daki barış girişimleri ve çabalarının koordinasyonunun güçlendirilmesine ilişkin istişare toplantısında konuşan el-Hureyci, “Krizin başlangıcından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki görüşmeler Suudi Arabistan ve ABD'nin himayesinde Cidde’de başladı ve 11 Mayıs 2023’te imzalanan Cidde Bildirgesi ile sivillerin ve hükümlerinin korunmasını taahhüt etmekle sonuçlandı. Cidde’deki ikinci görüşmeler ise Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi’nin (IGAD) ortak bir temsilcisinin katılımıyla, Suudi Arabistan’ın Afrika çözümleri ilkesine verdiği değerin yanı sıra tarafları Sudan krizine ateşkesle başlayarak bir çözüm bulmaya ve Sudan'daki mevcut çatışmayı sona erdirmeye teşvik etme konusunda devam eden yakın Suudi Arabistan-ABD iş birliğini de dikkate alarak yeniden başladı.”

El-Hureyci, Suudi Arabistan'ın Sudan'a güvenlik ve istikrarı geri getirme konusundaki istekliliğini yineleyerek tarafları bilgelik ve itidal göstermeye, olumlu ve insani girişimlere karşılık vermeye çağırdı.

cxvdfbgr
Cibuti'de Sudan krizinin çözümüne yönelik istişare toplantısından (SPA)

Bugün (perşembe) Cibuti'de bölgesel ve uluslararası ortakların Sudan'daki barış çabalarını geliştirme planları için iki gün sürecek ikinci bir toplantı düzenlenecek.

ABD, Sudan ordusu ve HDK'yi, Suudi Arabistan ve İsviçre'nin ev sahipliğinde, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, AfB ve Birleşmiş Milletler'in (BM) gözlemci olarak katılacağı İsviçre'deki ateşkes görüşmelerine davet etti.

zxscdf
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, BM Sudan Özel Temsilcisi ile görüşmesi sırasında (SPA)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken yaptığı açıklamada, şiddetin sona erdirilmesi ve ihtiyaç duyan herkese insani yardım erişiminin sağlanması amacıyla düzenlenen bu görüşmelere ev sahipliği yapan İsviçre hükümetine, Suudi Arabistan'a ve gözlemci olarak AfB, Mısır, BAE ve BM'ye teşekkür etti.

Blinken, “ABD, Cidde'de Sudan ordusu ile HDK arasında Suudi Arabistan ve ABD'nin himayesinde yapılan önceki görüşmelere dayanarak, her iki tarafı da 14 Ağustos 2024'te İsviçre'de başlayacak ateşkes görüşmelerine katılmaya davet ediyor” dedi. Blinken ayrıca, Sudan'da çatışmanın sona erdirilmesi, hayatların kurtarılması, çatışmaların durdurulması ve müzakere ve barışçıl çözüm yollarının açılması gerektiğini vurguladı.

Suudi Arabistan krizi bastırmak için harekete geçti

Suudi Arabistan, Sudan krizini çözmek için çeşitli düzeylerdeki girişim ve toplantılarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, Cibuti'nin ev sahipliğinde düzenlenen ikinci istişare toplantısı çerçevesinde Sudan krizini yatıştırmak amacıyla çok sayıda etkili ülke temsilcisiyle bir araya geldi.

El-Hureyci, Mısır Dışişleri ve Göç Bakan Yardımcısı Ebu Bekir Muhammed Hanefi, Çin Dışişleri Bakanlığı'nın Ortadoğu'dan sorumlu Büyükelçisi Lu Jian, Avrupa Birliği'nin (AB) Afrika Boynuzu Temsilcisi Annette Weber, BM Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra ve ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello ile bir araya geldi.

ty6u
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, AB Afrika Boynuzu Temsilcisi Annette Weber ile bir araya geldi. (SPA)

Ayrı ayrı gerçekleştirilen toplantılarda Sudan'daki durumla ilgili son gelişmeler gözden geçirildi. İkili iş birliği yolları ele alındı. Ayrıca ortak ilgi alanına giren bölgesel-uluslararası gelişmeler ve bu konuda sarf edilen çabalar görüşüldü.

Diğer yandan Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu (Tekaddum), uluslararası ve bölgesel ortakların toplantılarını memnuniyetle karşıladı. Bu toplantıların Sudan halkının çektiği acıları sona erdirecek olumlu sonuçlar doğurmasını umduğunu belirtti. Tekaddum, aynı zamanda yapılan bu görüşmelerin, çatışmanın taraflarını insani yardım yollarını açmak, güvence altına almak ve yardımları dağıtmakla tarafların yükümlülüklerine odaklanmalarını talep etti. İki tarafa da sivilleri koruma yükümlülüğünün yerine getirilmesi noktasında uyarıda bulunan Tekaddum, çatışmaların acilen durdurulması ve koruma sorumluluğu olan alanlarda uluslararası yasal çerçevenin etkinleştirilmesi için şartların zorlanması gerektiğini ifade etti. Tekaddum, savaşın ortasında kalan sivillerin ve güvenli geçişlerin korunmasına yönelik mekanizmalar oluşturulması gerektiğini dile getirdi.

Tekaddum, uluslararası ve bölgesel ortaklara iki tarafın acilen müzakerelere dönmesi gerekliliği üzerinde baskı yapma çağrısında bulundu. Uluslararası ve bölgesel ortaklara, daha önce Cidde Platformu’nda üzerinde mutabık kalınan hususların üzerine bir şeyler inşa etmeleri davetinde bulunan Tekaddum, etkili ve bağlayıcı izleme mekanizmalarına sahip bir ateşkes anlaşmasının imzalanmasına duyulan ihtiyaçtan bahsetti.

Geçtiğimiz günlerde Cenevre'de Sudan'daki savaşın iki tarafı ile BM Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra arasında ön görüşmeler yapıldı. Görüşmelerde insani yardım ve sivillerin korunması konularına odaklanıldı.

ABD'nin görüşme davetini memnuniyetle karşılayan HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) görüşmelere katılacağını bildirdi.