Sisi: Libya’nın içişlerine karışmıyoruz ve siyasi süreci destekliyoruz

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi Kahire’de Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş’u kabul etti

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Arşiv)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Arşiv)
TT

Sisi: Libya’nın içişlerine karışmıyoruz ve siyasi süreci destekliyoruz

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Arşiv)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Arşiv)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Mısır’ın Libya’daki siyasi geçiş döneminde Libya’daki Başkanlık Konseyi ve Ulusal Birlik Hükümeti’ne tam destek verdiğini vurguladı. Siyasi süreç, Libya’da güvenliği ve istikrarı tekrar sağlayıp 2021’in Aralık ayında belirlenen tarihte genel seçimlerin yapılmasını amaçlıyor.
Sisi dün Kahire ziyaretinin ikinci gününde olan Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş’u kabulünde “Seçimlerin yapılması, Libya halkının hür iradesinin harekete geçirilmesi ile krizin siyasi bir şekilde çözülmesine giden yolda önemli bir adım. Libya’nın ulusal güvenliğinin Mısır’ın ulusal güvenliğinin bir parçası olması hasebiyle Mısır, siyasi süreçte Libya’ya tam destek veriyor” ifadelerini kullandı.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve Mısır Genel İstihbarat Servisi (GID) Başkanı General Abbas Kamil’in de katıldığı görüşmede Sisi, ülkesinin “Libya’nın toprak bütünlüğünün korunması, kardeş Libya halkının değerlerinin muhafaza edilmesi ve iç işlerine karışılmaması yönündeki kararlı tutumunu” yineledi.
Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Cumhurbaşkanı Sisi, Menguş'un Libya’nın diplomatik çalışmalarının konumunu ve prestijini geri kazandırma ve Libya’daki sorunlarla ilgili tüm uluslararası taraflarla birlikte hareket etmedeki başarılarına övgüde bulundu. Sisi Libya’nın egemenliğinin kazanılmasının yabancı güçlerin ve paralı askerlerin ülkeden çıkarılması ile başlayacağını vurguladı. Ayrıca Mısır'ın Libya’nın ikili, bölgesel ve uluslararası düzeydeki tüm girişimlerine tam destek vereceğini ifade etti.”
Libya Dışişleri Bakanı, önümüzdeki çarşamba günü yapılması planlanan 2. Berlin Konferansı’ndan önce görüşler arasında koordinasyon sağlamak için iki gün önce Mısırlı mevkidaşı ile bir araya gelmişti. İki bakan görüşmeleri sırasında “yabancı güçler ile paralı askerlerin ülkeden çıkarılması ve Libya’nın iç işlerine karışılmasına son verilmesi konusunun konferansın öncelikli konuları arasına konulması gerektiğini vurguladı. Aynı zamanda Menguş “Libya'da istikrar ve barışı desteklemenin tek yolunun içişlerine dışarıdan yapılan müdahalelere son verilmesi ve yabancı güçlerin ve paralı askerlerin çıkarılması olduğunu” söyledi.
Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre dün Mısır Cumhurbaşkanı ile yaptığı görüşmede “Libya Dışişleri Bakanı, Cumhurbaşkanı Sisi ile görüşmekten onur duyduğunu söyledi ve Başkanlık Konseyi Başkanı ve Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı’nın selamlarını kendisine iletti. Libya hükümetinin, Cumhurbaşkanı Sisi'nin sağduyulu ve ferasetli liderliği çerçevesinde bölgede oynadığı öncü rolden ötürü Mısır'ı takdir ettiğini ve gurur duyduğunu vurguladı. Ayrıca Mısır’ın Libya’nın toprak bütünlüğünü koruma, burada güvenliği ve istikrarı sağlama, Libya devletinin milli kurumlarını koruma, askeri kurumları birleştirme, dış müdahalelere son verme, paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların hepsinin Libya topraklarından çıkmasını sağlama, Libya tarafları arasındaki diyalog kurallarını belirleme, adil ve şeffaf seçimlerin yapılmasına hazırlık için ulusal uzlaşıyı destekleme ve Kahire Bildirgesi aracılığıyla ateşkes sağlayarak Libyalıların akan kanını durdurma yönünde Libya’daki kardeşlerine destek vermek amacıyla gösterdiği yoğun ve samimi çabalarını takdir ettiğini” vurguladı.
Söz konusu açıklamaya göre Menguş “İki kardeş ülke arasındaki tarihsel mülahazalar ve bağlar ışığında Libya’daki durumun tamamen farkında olarak çeşitli siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda Libya krizine çözüm bulma çabalarını etkinleştirme ve desteklemede Mısır’ın yardımını” övdü. Mısır’ın yönetim, hükümet ve halk olarak geçiş dönemi sürecinde Libyalı kardeşlerinin yanında olmasını takdir eden Menguş, Mısır’ın geçiş hükümetinin omuzlarına yüklenen tarihi sorumluluğu taşımasına yardımcı olmak için gelecek dönemde de desteğini esirgememesini temenni etti. Ayrıca karşılıklı diplomasi seviyesinin yükseltilmesinin yanı sıra özellikle güvenlik konusunda iki kardeş ülke arasındaki iş birliğinin artmasını umduğunu dile getirdi.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi Bessam Radi yaptığı açıklamada “Görüşmede, iki kardeş ülke arasında önümüzdeki dönemde işbirliğinin artırılması ele alındı. Ayrıca iki kardeş ülke arasındaki işbirliğinin çeşitli yönlerini tartışmak ve Mısır-Libya Ortak Yüksek Komisyonu'na hazırlanmak için Mısır ve Libya'daki ulusal kuruluşlar arasındaki koordinasyonun sonuçlarının takibi yapıldı” ifadelerini kullandı.



Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya gelerek Gazze Şeridi'nde olası bir ateşkesle ilgili gelişmeleri ele alması bekleniyor.

Ancak Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanların tahminlerine göre, Netanyahu'nun siyasi geleceğinin parçalanmasından korkarak Gazze'deki savaşı kalıcı olarak durdurmayı reddetmesi ışığında, Hamas'ın ısrar ettiği savaşı durdurma garantisi krizi bir ‘ikilem’ olmaya devam ediyor. Arabulucuların savaşı sona erdirecek tüm fikir ve önerilerin tartışıldığı kısmi bir ateşkese gitmekten başka çareleri olmadığına dikkat çeken uzmanlar, Trump'ın İsrail Başbakanı’yla görüşmesi sırasında bu konuyu çözmek için yapacağı baskıya güveniyor.

Hamas dün bu garantilerin önemini vurguladı.

Hamas Siyasi Büro Başkanı’nın Medya Danışmanı Tahir en-Nunu CNN'e verdiği demeçte, “Ciddiyiz ve bir anlaşmaya varmaya hazırız; savaşı sona erdirmek için gerekli şartlar açık olduğu takdirde her türlü teklifi kabul etmeye hazırız” dedi.

dsfrg
İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardıman sırasında yükselen dumanlar (AFP)

Hamas liderlerinden Mahmud Merdavi dün yaptığı açıklamada, herhangi bir anlaşmanın ‘saldırganlığın tamamen durdurulması, işgal güçlerinin geri çekilmesi, insani protokole uyulması ve varılacak herhangi bir anlaşmanın fiilen uygulanmasını sağlayacak açık garantilere’ bağlı olması gerektiğini söyledi.

Garanti ikilemi

Geçtiğimiz ay İsrail ile İran arasındaki çatışmaların durmasının ardından yeniden gündeme gelen garanti talebi, müzakerelerin ivme kazandığı bir dönemde güçlü bir şekilde ortaya çıktı.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati pazar akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajda şunları söyledi: “Şu anda masada olan ve üzerinde çalıştığımız şey, bir dizi esirin serbest bırakılması ve ateşkesin sürdürülmesi için gereken ivmeyi yaratacağı umuduyla insani ve tıbbi yardımın mümkün olan en kısa sürede girmesi karşılığında İsrail saldırganlığının 60 günlük bir ateşkesle durdurulmasıdır.”

Abdulati, “İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandıktan sonra Gazze Şeridi'ne odaklanmak isteyen bir Amerikan vizyonu var. Gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırganlığının yeniden başlamasını önlemek için yeterli miktarda garanti içermesi gerektiğine dair bir Amerikan anlayışı var” ifadelerini kullandı.

xscdfgt
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinliler (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, son ateşkes çabaları hakkında bilgi sahibi olan Filistinli ve Mısırlı kaynaklar, arabulucu rolü oynayan Katar ve Mısır'ın savaşın her iki tarafıyla temaslarını yoğunlaştırdığını, ancak yeni bir görüşme turu için henüz bir tarih belirlenmediğini belirtti.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile dün bir telefon görüşmesi yapan Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeleri ve iki ülkenin ‘ateşkesi yeniden başlatmak, Filistin halkını bu zulümden kurtarmak, esir ve mahkûmları serbest bırakmak ve Gazze Şeridi'ne acil ve engelsiz insani yardım akışını sağlamak’ için ABD ile ortak çabalarını ele aldı.

Hamas, savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın parçası olması halinde kalan tüm esirleri serbest bırakmaya hazır olduğunu ifade ederken, İsrail esirlerin serbest bırakılması gerektiğini ve savaşın sona ermesinin Hamas'ın silahsızlanmasına ve Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaşmasına bağlı olduğunu savunuyor.

‘Dikenli konular’

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Muhammed İbrahim ed-Duveyri, Hamas'ın talep ettiği garanti krizinin çözümünün kolay olmadığını düşünüyor. Ed-Duveyri, “İsrail'in reddetme ısrarı var. Zira savaşın sona ermesi şu anda Netanyahu hükümetinin yıkılması anlamına geliyor (...) Bu, Filistin hareketinin silahsızlandırılması ve liderlerinin sürgüne gönderilmesi konusundaki ısrarına ek olarak gerçekleşiyor” şeklinde konuştu.

Ed-Duveyri, arabulucuların, fikirlerin ortaya atılacağı, garantiler hakkında tartışmaların yapılacağı ve şartlarının anlaşmada açıkça belirtileceği geçici bir ateşkese gitmekten başka çaresi olmadığına inanıyor. Ed-Duveyri, “Garantiye ihtiyaç duyan tek şey savaşın durması değil; İsrail'in nihai çekilmesi de bir kriz ve Hamas'ın silahları gibi çetrefilli bir konu. Bu ve benzeri konular nihai statü müzakerelerine ertelenmeli” dedi.

fgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze töreninde gözyaşı döken bir çocuk (Reuters)

Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, mevcut krizin garantiler ve Washington'un gelecekte savaşı durdurma garantisi konusundaki tutumuna karar vermemiş olmasıyla ilgili olduğuna inanıyor. Er-Rakab, Gazze Şeridi'ndeki zor koşullar ışığında Hamas'ın kabul edeceği geçici bir ateşkesin sonuçlanmasının ardından garantiler krizinin arabulucular tarafından yapılacak sonraki görüşmelerin bir parçası olmasını bekliyor.

Hamas'ın garantiler konusundaki ısrarı, Trump'ın dün yaptığı açıklamada pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile yapacağı görüşmede Gazze ve İran'daki durumu ele alacağını duyurmasıyla birlikte geldi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanmasını ve esirlerin geri dönmesini umuyoruz ve bunun önümüzdeki hafta içinde gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.

dfgth
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Netanyahu dün yaptığı açıklamada, geçen ay İran ile 12 gün süren savaşta elde ettiğini söylediği ‘büyük zaferin’ ardından Trump ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta ABD'ye gideceğini söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında, Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'in Gazze savaşının sona erdirilmesi konusunu görüşmek üzere Beyaz Saray yetkilileriyle bir araya gelmek üzere bu hafta Washington'da olacağını belirtti.

Bilgi sahibi Mısırlı kaynaklar dün yerel medyaya, ‘İsrail ve Hamas'ın sadece geçici bir ateşkes değil, kapsamlı bir takas anlaşması yapmaları için son saatlerde Mısır'ın artan baskısı’ hakkında konuştu.

Kaynaklar, çeşitli taraflardan heyetlerin önümüzdeki 72 saat içinde Kahire'ye gelmesinin beklendiğini, her iki tarafı temsil eden şahsiyetlerin ise anlaşmazlık noktalarını çözmek üzere halihazırda Kahire'de bulunduğunu söyledi.

sdfrgty
İsrail'in Gazze şehri sahiline düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden akrabasının cenazesi başında gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Kaynaklara göre Netanyahu, ‘kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimali olan müzakereleri engellerken, Amerikalı arabulucu tam bir ateşkesi içeren anlaşmayı onaylaması karşılığında Netanyahu'nun siyasi kariyerini hapishanede sonlandırmayacak şekilde İsrail içinde tam bir beraat üzerinde çalışmayı teklif ediyor.’

Trump ile Netanyahu arasında Gazze konusunda yeni bir geçici anlaşmaya varılması için daha fazla görüşme yapılmasını bekleyen ed-Duveyri, ‘Washington'un bu krizi sona erdirmek için oynayacağı büyük bir rol olduğunu, önyargılı olmaması ve krizi mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için Mısır ve Katar ile birlikte çalışması gerektiğini’ belirtti.

Netanyahu'nun Washington ziyaretinin Gazze Şeridi için yeni bir anlaşmaya varılmasında ‘belirleyici’ olacağına inanan er-Rakab, Trump'ın Netanyahu’ya baskı yaparak Washington'dan ateşkes ilan edebileceğini ve bunun gerçekleşmesi halinde Hamas'ın ateşkesi kabul edeceğini ve ABD’nin anlaşmanın uygulanması sırasında garantilerin görüşüleceği sözünü vereceğini düşünüyor.