Filistin Başbakanı: Katar hibe fonunu dağıtmaya hazırız

Gazze'de geçtiğimiz Mayıs ayında ağır İsrail bombardımanına maruz kalan bir caddenin restorasyonu (AP)
Gazze'de geçtiğimiz Mayıs ayında ağır İsrail bombardımanına maruz kalan bir caddenin restorasyonu (AP)
TT

Filistin Başbakanı: Katar hibe fonunu dağıtmaya hazırız

Gazze'de geçtiğimiz Mayıs ayında ağır İsrail bombardımanına maruz kalan bir caddenin restorasyonu (AP)
Gazze'de geçtiğimiz Mayıs ayında ağır İsrail bombardımanına maruz kalan bir caddenin restorasyonu (AP)

Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye, hükümetinin Katar hibe parasını Sosyal Kalkınma Bakanlığı aracılığıyla dağıtmaya hazır olduğunu söyledi.
Dün haftalık kabine toplantısında konuşan Filistin Başbakanı, Katar heyetinden bakanlığa gönderilecek isim listesine göre hazırlıklara başladıklarını söyleyerek, Gazze Şeridi'ndeki yoksulların acılarının bir kısmının hafifletilmesine yardımcı olmak için kardeş Katar Devleti ile aralarındaki işbirliği ruhunu memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
İştiyye açıklamasında, Katar hibe fonlarının Gazze’ye girişiyle ilgili uzun bir anlaşmazlığa değinmedi. İsrail, geçtiğimiz Mayıs ayında yaşanan ve 11 güren savaşın ardından Filistin Yönetimi ve Birleşmiş Milletler aracılığıyla aktarılması şartıyla Katar’ın Gazze’ye fon sağlamasını durdurdu. Ancak Gazzeli yetkililer bunu reddetti. Daha sonra ise Filistin Yönetimi'ni Katar hibesinin Gazze'ye girişini engellemek ve karşılığında şartlar koymakla suçladı. Gazze'deki yetkililer, hareketin yeni mekanizmayı kabul edeceğini ima etti. Gazze'deki Filistin hükümeti Basın Bürosu Başkanı Selame Maruf geçtiğimiz hafta, Katar fonlarının getirilmesi konusunda anlaşma oluğunu söyledi.
Açıklamasında Şeyh Cerrah ve Silvan mahallerinde yaşanan zulme de değinen İştiyye, “Uluslararası toplum ve özellikle ABD, Yahudi yerleşimciler lehine Şeyh Cerrah ve Silvan mahallelerinde (Kudüs'ün doğusu) halkımızın maruz kaldığı zulüm, ırkçılık ve etnik temizlik politikasını sona erdirmek zorundadır” dedi. İşgal makamlarının,  işgal altındaki tüm topraklarda halka karşı uyguladığı politikalara atıfta bulunan Filistin Başbakanı, işgal yarısının uluslararası hukuka ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne aykırı politikalara kılıf oluşturmakla suçladı. Iştiyye, İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün raporuna da dikkati çekerek, işgal makamlarının Filistin halkına karşı apartheid suçları işlediğini bildirdi.
Filistin Başbakanı, İsrail’in "Gaiplik Yasası" ve çeşitli yöntemlerle Filistinlilerin ev ve arsalarını ellerinden almaya çalıştığını yineleyerek, “İşgal rejimi Kudüs’teki bu prosedürlerine son vermelidir, çünkü böyle bir hakkı yok” dedi.
İsrail askerlerinin özellikle çocuklar olmak üzere sivilleri öldürme sıklığını arttırdığına dikkati çeken Iştiyye, bu tarz cinayetlerin hızlı hareket gerektiren savaş suçları olduğunu hatırlattı. Uluslararası insan hakları örgütlerini, zorlu gözaltı koşullarından musdarip mahkumların hayatlarını kurtarmak için hızlı hareket etmeye çağıra Iştiyyee, özellikle kadın, çocuk ve hastaların İsril hapishanelerinde idari mahkumların istismarını durdurmak adına 17 kişinin açıklık grevinde olduğunu bildirdi
Filistin Başbakanı, iç işleriyle ilgili olarak, Temel Kanun, uluslararası anlaşmalar ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nde belirtilenler doğrultusunda düşünce ve ifade özgürlüğünün korunması gereğini yineleyerek, herkesin, kanun hükümlerine tabi olmak üzere, görüşünü yayımlama hakkına sahip olduğunu kaydetti.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times