Elysee kaynağı: Macron ve Mikati’nin Roma’da görüşmesi beklenmiyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Paris’te bir önceki görüşmede (Reuters)
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Paris’te bir önceki görüşmede (Reuters)
TT

Elysee kaynağı: Macron ve Mikati’nin Roma’da görüşmesi beklenmiyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Paris’te bir önceki görüşmede (Reuters)
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Paris’te bir önceki görüşmede (Reuters)

Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndan bir kaynak, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Cuma günü yapacağı İtalya ziyareti kapsamında, aynı dönemde orada olması beklenen Lübnan Başbakanı Nacib Mikati ile görüşme olasılığını dışladı.
Söz konusu kaynak, Cumhurbaşkanı Macron’un yoğun ziyaret programı nedeniyle Mikati ile toplantının mümkün olamayacağını söyledi.
Ancak cumhurbaşkanlığı kaynağının bu açıklamasına rağmen, Macron’un ziyaret gününe kadar işler değişebilir.
Macron, ilk durağı olacak olan Hırvatistan'ın başkenti Zagreb’in ardından iki günlüğüne Roma’yı ziyaret edecek.
Elysee Sarayı’na göre, tüm bu temaslar önümüzdeki yılın ilk yarısında Fransa’nın altı aylığına Avrupa Birliği (AB) başkanlığına hazırlanma kapsamında yapılacak.
Cumhurbaşkanlığı kaynağına göre, Macron’un Katoliklerin ruhani lideri Papa Franciscus ile yapacağı görüşmede, çevre, çevresel çeşitlilik, Afrika ülkeleriyle dayanışma ve insan hakları konuları ele alınacak.
Macron, Avrupa ve Orta ve Güney Amerika’daki demokrasinin durumu gibi diğer konuları gündeme getirmesi de bekleniyor.
Cumhurbaşkanlığı kaynakları, geçtiğimiz günlerde, ‘Macron, birçoğu büyükelçilerini Beyrut’tan çeken ve Lübnan büyükelçilerinden başkentlerini terk etmelerini isteyen Körfez ülkeleriyle Lübnan için arabuluculuk yapmaya çalışacak’ şeklinde bir bilgi de sızdırdı.
Bu arada, Lübnan Başbakanı Nacib Mikati, Lübnan’daki durumla ilgili endişelerini sürekli dile getiren ve defalarca Lübnan’ın Ortadoğu’da bir arada yaşama modeli olarak korunması çağrısında bulunan Papa Franciscus ile görüşmek için bu hafta sonu Roma’yı ziyaret edeceğini duyurdu.
Lübnan’ın hükümet işlerinin aksaması, siyasi gerginliğin devam etmesi, fiyatların hızla yükselişi ve yerel para biriminin değer kaybı gibi yaşadığı kriz düşünüldüğünde, Papa-Mikati görüşmesi büyük bir öneme sahip.
Elysee kaynakları, Macron-Mikati görüşmesinin gerçekleşme ihtimalini reddetse de, Macron’un Lübnan’ı yakından takip ettiği ve ülkeyi ekonomik, mali ve idari olarak kurtarmak için bir yol haritası ortaya koyan ilk kişi olduğu göz önüne alındığında, Macron’un Papa ile görüşmesi Lübnan’daki durumun tartışılması için bir fırsat olabilir.
Macron’un Lübnan girişiminin önüne birçok engel çıktı ve Lübnan’da uzun süre hükümet kurulamadı.
Mikati başkanlığında kurulan hükümet ise, Şii kanadın, bakanların Bakanlar Kurulu toplantılarına katılması için Beyrut Limanı patlamasına ilişkin soruşturmayı yürüten Yargıç Tarık Bitar’ın görevden alınmasını talep etmesi nedeniyle kısa süre sonra çalışamaz hale geldi.



DEAŞ’ın yönetimi Abdulkadir Mumin ile Afrika'ya mı geçiyor?

DEAŞ'ın Somali’deki lideri Abdulkadir Mumin, kınayla boyanmış turuncu sakalıyla dikkati çekiyor (Getty)
DEAŞ'ın Somali’deki lideri Abdulkadir Mumin, kınayla boyanmış turuncu sakalıyla dikkati çekiyor (Getty)
TT

DEAŞ’ın yönetimi Abdulkadir Mumin ile Afrika'ya mı geçiyor?

DEAŞ'ın Somali’deki lideri Abdulkadir Mumin, kınayla boyanmış turuncu sakalıyla dikkati çekiyor (Getty)
DEAŞ'ın Somali’deki lideri Abdulkadir Mumin, kınayla boyanmış turuncu sakalıyla dikkati çekiyor (Getty)

Analistler, terör örgütü DEAŞ'ın Somali’deki lideri Abdulkadir Mumin’in kınayla boyanmış turuncu sakalıyla, resmi olarak bu unvana sahip olmasa da muhtemelen örgütün en güçlü adamı haline geldiğini düşünüyorlar.

DEAŞ, örgütün liderinin Ebu Hafs el-Haşimi el-Kureyşi olduğunu iddia etse de gözlemciler bu takma ismi taşıyan gerçek biri olup olmadığını sorgularken muhtemelen örgütü Somali'den yönetmekle sorumlu olan Abdulkadir Mumin dikkati çekiyor.

Uluslararası Radikalleşme ve Siyasi Şiddet Araştırmaları Merkezi’nden (International Centre for the Study of Radicalisation and Political Violence/ICSR) Tore Hamming, Mumin’in DEAŞ’ın küresel ağındaki en önemli, en güçlü ve en fazla kontrole sahip ismi olduğunu söyledi.

Hamming, liderlerin teker teker öldürüldüğü bu karanlık örgütte Mumin’in şimdiye kadar hayatta kalmayı başaran birkaç üst düzey isimden biri olduğunu ve bunun da ona örgüt içinde bir tür statü kazandırdığını belirtti.

Somali'nin örgüt için önemi

Mumin’in ABD tarafından birkaç ay önce düzenlenen saldırıda öldürüldüğü sanılıyordu, ancak öldüğüne dair herhangi bir kanıt elde edilemediği için hayatta olduğu ve faaliyetlerine devam ettiği düşünülüyor. Somali'nin mali nedenlerden ötürü örgüt için önemli olduğunu belirten Hamming, buradan Kongo, Mozambik, Güney Afrika, Yemen ve Afganistan'a para gönderdiklerini, dolayısıyla iyi bir mali modele sahip olduklarını vurguladı.

h67u8ı
DEAŞ liderlerinin her zaman Arap kökenli oldukları biliniyor (Reuters)

Bu mali faaliyetlere ilişkin hiçbir bilgi yok, çünkü bu miktarları tahmin etmek bile imkansız. Paranın bir yerden başka bir yere giderken izlediği güzergahları tam olarak belirlemek de öyle.

Mumin’in DEAŞ liderliğine uzanan yolculuğu

Yarı özerk Puntland bölgesinde doğan Mumin, bir süre İsveç'te yaşadıktan sonra İngiltere'ye yerleşti. 2000'li yılların başında Londra ve Leicester'da camilerde ve internette dolaşan videolarda radikal bir vaiz olarak tanınan Mumin, Somali'ye döndüğünde İngiliz pasaportunu yaktı ve El Kaide ile bağlantılı eş-Şebab örgütü lehine propaganda yapmaya başladı. Ardından 2015 yılında DEAŞ saflarına geçti.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre kimliğinin gizli tutulması şartıyla konuşan Avrupalı bir istihbarat yetkilisi, DEAŞ'ın küçük bir bölgeyi kontrol etmesine karşın geniş bir kitleye hitap ettiğini ve para dağıttığını söyledi. Aynı yetkili, geçtiğimiz mayıs ayında Mozambik'te DEAŞ’ın Faslı ve Afrikalı üyelerinin bir terör saldırısı gerçekleştirdiğini aktardı.

Yetkiliye göre Mumin ayrıca Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde (KDC) faaliyet gösteren DEAŞ bağlantılı Ugandalı örgüt Müttefik Demokratik Güçler’i (ADF) finanse etti. Şu an ADF’nin bin ile bin 500 arasında üyesi olduğunun tahmin edildiğini belirten yetkili, ADF üyelerinin Mumin'in yardımıyla radikalleşme, silah ve finansman arayışını sonlandırıp silahlı saldırılara başladıklarını kaydetti.

İdeolojide değişim

Bazı gözlemcilere göre Mumin, DEAŞ’ın lider kadrosunda halife olarak görülüyor, ancak resmi olarak biat etmesi, kökleri Ortadoğu'ya dayanan, Suriye ve Irak'ta 2014 yılından 2019 yılına kadar süren bir halifelik kuran DEAŞ içinde ideolojik bir değişim anlamına gelecek.

Aşırıcılıkla Mücadele Projesi (The Counter Extremism Project/CEP) adlı düşünce kuruluşunun direktörü Hans-Jakob Schindler, Mumin’in DEAŞ’ın başına geçmesinin DEAŞ destekçileri ve sempatizanları arasında bir kargaşaya neden olacağını değerlendirdi.

Fakat Horasan Vilayeti ve Batı Afrika Vilayeti gibi DEAŞ'a bağlı grupların liderlerinin operasyonel faaliyetleri örgütün liderliğini istemelerine neden olabilir. Somalili olan Mumin, DEAŞ’ın geleneksel liderlik kriterlerini karşılamasa da coğrafi konumu ona bazı avantajlar sağlıyor.

Afrika Boynuzu

ABD’nin West Point Askeri Akademisi’ne bağlı CTC Sentinel - Combating Terrorism Center’a göre Afrika Boynuzu örgüte Arap Maşrık (Levant) bölgesindeki istikrarsızlıktan koruma ve daha fazla hareket özgürlüğü sağlamış olabilir. Merkez, bu liderlik özelliklerinin, mali kaynakları savaşı kazanmanın anahtarı olarak gören terör örgütü El Kaide’nin eski lideri Usame bin Ladin'inkilerle örtüştüğünü vurguladı.

Mumin'in emrindeki militan sayısı az olmasına rağmen liderlik piramidinin tepesine yükselmesi, DEAŞ içindeki değişimleri de yansıtıyor. Hamming’e göre bu değişimlerden ilki halifenin artık DEAŞ'deki en önemli figür olmaması, ikincisinin ise örgütün aslında Afrika'ya doğru kademeli bir stratejik kayma arayışında olması. Kimliğinin gizli tutulmasını isteyen Avrupalı istihbarat kaynağı ise Avrupa'ya ulaşan şiddet görüntülerinin yüzde 90'ının Afrika'dan geldiğini söyledi. Ancak CTC Sentinel'e göre örgütün liderliği Ortadoğu'da kalmaya devam ettiğinden ‘her şey aynı kalıyor’.