Elektrikli otomobil yangınları neden engellenemiyor?

Nadir gerçekleşmelerine rağmen elektrikli otomobil yangınlarıyla baş etmek neden daha zor?

Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)
Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)
TT

Elektrikli otomobil yangınları neden engellenemiyor?

Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)
Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)

Elektrikli otomobillerin sağladığı hava kalitesini iyileştirme ve yakıt maliyetlerini düşürme gibi avantajlara rağmen lityum iyon pil içeren elektrikli otomobiller alev aldıklarında tehlike oluşturuyor. İyi haber şu ki bu tür yangınlar çok nadir gerçekleşiyor.
Avustralya, Melbourne'deki EV FireSafe Proje Direktörü Emma Sutcliffe, araştırmacıların yangın oranlarını kesin olarak belirlemek için daha fazla veriye ihtiyaç duyduğunu, ancak ön çalışmaların tamamen elektrikli otomobillerdeki yangınların nadir olduğunu gösterdiğini söyledi.
AutoinsuranceEZ tarafından yapılan başka araştırma ise, içten yanmalı motorlu araçların yüzde 1,5'luk tutuşma ihtimaline kıyasla, yalnızca %0,03'lük bir tutuşma ihtimaline sahip olduğunu söylüyor. Hem yüksek voltajlı bataryaya hem de içten yanmalı motora sahip olan hibrit araçlarda ise bu oran yüzde 3,4.
Ancak Sutcliffe, yangın meydana geldiğinde lityum iyon bataryalı elektrikli araçların daha sıcak olduklarını, daha hızlı yandıklarını ve nihai olarak söndürülebilmek çok daha fazla suya ihtiyaç duyulduğunu ve bataryaların, yangının kontrol altına alınmasından saatler hatta günler sonra dahi yeniden tutuşabileceğini söylüyor.
Şarku’l Avsat’ın ABD merkezli haber kanalı CNBC’den aktardığı habere göre Pennsylvania Eyaleti itfaiye şefi Chas McGarvey 2021'de müdahale ettiği bir Tesla Model S elektrikli araçtaki yangında, yolun arabanın altındaki bataryalardaki alevlerin sıcaklığından eridiğini ifade ediyor.
Maryland Enerji Enstitüsü Müdürü Eric Wachsman, lityum iyon pil hücrelerini bir binek aracı hareket ettirecek kadar güçlü yapan niteliklerin, özellikle pil hücreleri hasarlı veya kusurluysa, onları tutuşmaya karşı savunmasız hale getirebileceğini söylüyor.
Wachsman “Lityum iyon pil hücrelerinin birbirine yakın yerleştirilmiş elektrotları var, bu da kısa devre olasılığını artırıyor ve içerisi yanıcı bir sıvı elektrolitle doludur. Bu yanıcı bir sıvıdır ve kaynamaya başladığında kaçak durumuna girebilir ve bu da yangına yol açar” diyor.
Elektrikli araçlar, içindeki yüksek voltajlı pillerin uygun çalışma sıcaklığını korumak için pil yönetim sistemlerine sahiptirler ve bu sistemler pillerin ne kadar hızlı şarj ve deşarj olacağını kontrol eder. Bu sistemlerde ve pil hücrelerinde yapılan iyileştirmeler, elektrikli araçları daha da güvenli hale getirmeyi vaat ediyor.
Tesla geçtiğimiz günlerde lityum iyon pil hücrelerinden lityum demir fosfat pillere geçeceğini duyurdu.
Araştırmaları lityum iyon pil yangınları ve güvenliğine odaklanan Newcastle Üniversitesi'nde elektrokimya profesörü Paul Christensen, lityum demir fosfat piller için "Bunların genellikle çok daha güvenli olduğu düşünülüyor" dedi.
Sonuç olarak tamamen elektrikli otomobillerin, onların yerini alan benzinli veya dizel modellerden daha güvenli olma şansına sahip olduğuna inanılıyor.



Çin bağlantılı hackerlar, Tayvan’ın çip endüstrisini hedef alıyor

Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)
Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)
TT

Çin bağlantılı hackerlar, Tayvan’ın çip endüstrisini hedef alıyor

Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)
Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)

Çin bağlantılı bilgisayar korsanları, Tayvan’ın yarı iletken çip endüstrisini hedef alıyor.

Reuters’ın aktardığına göre, bu yıl mart ile haziran arasında Çin’le bağlantılı olduğu savunulan üç siber casusluk grubu, Tayvan’daki yarı iletken sanayisini hedef alan saldırılar gerçekleştirdi.

Sözkonusu grupların saldırılarda çip tasarımı, üretimi ve tedarik zincirine dair hassas verileri çalmayı amaçladığı yazılıyor.

Siber güvenlik firması Proofpoint’in paylaştığı verilerde, hangi şirketlerin hedef alındığına dair bilgi verilmiyor. Ancak analizde, küçük ölçekli şirketlerden küresel çapta faaliyet gösteren firmalara kadar 15 ila 20 kuruluşun saldırıya uğradığı belirtiliyor.

Proofpoint'ten Mark Kelly, “Geçmişte hiç hedef alınmamış kuruluşlara saldırı düzenlendiğini gördük” diyor.

Hackerların “yemleme” (phishing) diye de bilinen, kullanıcıların kimlik bilgilerini çalmaya yönelik saldırılar düzenlediği ifade ediliyor. Bilgisayar korsanları, Tayvan’daki üniversitelere ait e-posta adresleriyle sahte iş başvuruları gönderiyor. Gönderilen PDF dosyalarında virüslü bağlantılar bulunuyor.

Bir Amerikan bankasında çalışan ve Tayvan’daki çip sektörü üzerine yoğunlaşan yatırım analistlerine de saldırı düzenlendiği aktarılıyor. Hackerların sahte bir yatırım firması adına analistlere ulaşıp iş teklif ettiği belirtiliyor. 

Tayvanlı siber güvenlik firması TeamT5, Çinli hackerların çip altyapısına zarar vermek için saldırılarını artırdığını bildiriyor.

Çin’in Washington Büyükelçiliği’nden gönderilen açıklamada, siber saldırıların “Çin dahil tüm ülkelerin karşı karşıya kaldığı ortak bir tehdit” olduğu ifade ediliyor. Pekin yönetiminin “her türlü siber saldırı ve siber suça karşı kararlı mücadele ettiği” belirtiliyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Straits Times