Moritanya: Siyasi istişareler için hazırlık oturumları başlıyor

Oturumları Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri denetleyecek ve muhalif partiler de yer alacak

Moritanya Başbakanı Muhammed Veled Bilal (AFP)
Moritanya Başbakanı Muhammed Veled Bilal (AFP)
TT

Moritanya: Siyasi istişareler için hazırlık oturumları başlıyor

Moritanya Başbakanı Muhammed Veled Bilal (AFP)
Moritanya Başbakanı Muhammed Veled Bilal (AFP)

Moritanya Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, ulusal istişare için bugün (Cumartesi) tarafları, hazırlık toplantısı düzenlemek amacıyla, iktidar ve muhalefet partilerinin çoğunun yer aldığı komitenin ilk toplantısına davet etti. Toplantının, siyasi istişarenin başlaması, istişarelerin mekanizmaları ve ele alınacak konuların kararlaştırılması için bir tarih belirlemesi ile sonuçlanması bekleniyor.
Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled eş-Şeyh el-Gazvani, ulusal istişare hazırlıklarını denetleyecek komiteye başkanlık etmek üzere Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Yahya Veled Ahmed el-Vakf’ı görevlendirdi. Komite iktidardan 9, muhalefetten 9 üyeden oluşuyor ve birkaç ay önce üyelerinin isimlerinin açıklanmasından bu yana hiç bir toplantı yapılmadı.
Veled Ahmed el-Vakf, komite üyelerini başkent Nuakşot’taki diplomatik akademi binalarında ‘Komite Çalışması’ olarak adlandırdığı bir toplantıya katılmaları için davet gönderdi. Yerel basında yayınlanan mesajda “Ulusal istişare hazırlıklarını koordine etmek üzere Cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilmem sebebiyle, sizleri cumartesi günü yapılacak açılış oturumu ile başlayacak hazırlık komitesi çalışmalarına katılmaya davet etmekten memnuniyet duyuyorum” ifadelerine yer verildi.
Toplantıda ulusal istişarede ele alınması gereken konular, istişarenin mekanizması ve verilen tavsiyelerin nasıl uygulanacağı ile ilgili istişare tarafları arasındaki anlaşmazlıkların ele alınacağı söylense de, mektupta Komite Çalışmaları açılış oturumunda tartışılacak konular hakkında herhangi bir ayrıntı açıklanmadı.
Muhalefetten bir kaynak, hazırlık oturumlarında, istişarelerde ele alınacak konular, bu konuların nasıl tartışılacağı, tartışma sırasında sunulacak öneri ve fikirleri formüle edecek karar vericilerin isimlerinin belirlenmesi ve birçok teknik ve biçimsel nokta gibi önemli anlaşmazlıkların çözülmesi gerektiğini belirtti.
2009-2019 yılları arasında 10 yıllık iktidarı boyunca muhalefetle ilişkileri kesen önceki Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdul Aziz dönemindeki durumun aksine, Veled eş-Şeyh el-Gazvani 2019 yılının ortalarında iktidara gelmesinden bu yana, ülkedeki siyasi ortamı sakinleştirmeyi başardı ve muhalefet partilerinin liderleriyle iyi ilişkiler kurdu ve muhalefetle düzenli toplantılar gerçekleştirdi. Muhalefet, el-Gazvani’den siyasi bir diyalog düzenlemesini istedi. El-Gazvani ilk başta bu talebi parti liderleriyle düzenli olarak istişarelerde bulunduğunu ve ülkede siyasi bir kriz olmadığı için diyaloğa gerek olmadığını vurgulayarak reddetti. Ancak daha sonra muhalefetin ısrarı üzerine, ‘ulusal istişare’ olarak adlandırdığı bir toplantı düzenlemeyi kabul etti.
Bununla birlikte söz konusu istişare konusunda, bazı muhalefet partilerinin el-Gazvani ciddiyetini sorgulamasına neden olacak kadar uzun bir süre ilerleme kaydedilmedi. Diğer yandan, iktidardaki Cumhuriyet İçin Birlik Partisi, istişarelerin başlamasındaki gecikmenin nedeninin muhalefetteki iç anlaşmazlıklar olduğunu söyledi.
İstişare için hazırlık oturumlarının (bugün) yeniden başlaması, yeni bir hükümetin atanması ve Moritanya’nın sosyal ve politik yansımaları olabilecek yüksek fiyat dalgası sebebiyle duyduğu endişe sonrasında geliyor.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.