Lübnan, İsrail ile deniz sınırlarını belirlemeye yönelik müzakerelerin içeriğini gizli tutuyor

Şarku'l Avsat'a konuşan Busaab: Müzakereler durgun değil. Bu konuda aşırı iyimser veya kötümser de değiliz

Başbakan Necib Mikati Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında Amerikalı arabulucu Hochstein ile bir araya geldi (Reuters)
Başbakan Necib Mikati Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında Amerikalı arabulucu Hochstein ile bir araya geldi (Reuters)
TT

Lübnan, İsrail ile deniz sınırlarını belirlemeye yönelik müzakerelerin içeriğini gizli tutuyor

Başbakan Necib Mikati Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında Amerikalı arabulucu Hochstein ile bir araya geldi (Reuters)
Başbakan Necib Mikati Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında Amerikalı arabulucu Hochstein ile bir araya geldi (Reuters)

Lübnanlı yetkililer, Amerikalı arabulucu Amos Hochstein başkanlığındaki İsrail ile deniz sınırının çizilmesine yönelik müzakereler konusunda sessizliklerini koruyorlar. Bununla birlikte, ABD Başkanı Joe Biden'in devreye girmesiyle birlikte müzakerelerin ivmesi artmaya başladı.
Müzakere sürecini takip eden Lübnanlı bir kaynak, müzakere ortamının medyada dolaşan olumsuz atmosferden tamamen farklı olduğunu, uzun bir sessizlikten sonra bu atmosferin açıklama aşamasına geçilmesini gerektirdiğini ileri sürüyor.
Müzakerelere ilişkin ilk olarak Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı İlyas Busaab tarafından bir açıklama yapıldı, ardından Beyaz Saray çevrelerinden açıklamalar geldi. Başkan Biden, Hochstein'ın İsrailli yetkililerle yapacağı görüşme öncesinde İsrail Başbakanı Yair Lapid'i aradı. Son olarak Biden'ın bizzat kendisinin yaptığı açıklamadaki net çağrı, dikkatleri Amerikan yönetiminin tepesine kaydırdı.
Lübnanlı kaynak, küresel enerji krizi ve ABD'nin çıkarları açısından, bölgede istikrarın çok önemli olduğuna dikkat çekiyor. Bu faktörler Lübnan'a, siyasi, ekonomik ve mali krizlerini çözebilecek talepleri ile orantılı bir çözüme ulaşma fırsatı veriyor.
Hochstein ile beraber müzakerelerdeki iletişimi koordine eden Meclis Başkan Yardımcısı İlyas Busaab, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, Amerika’nın müzakerelere kazandırdığı ivmenin ardından önümüzdeki iki hafta içinde İsrail'den yanıt almayı umduklarını söyledi. Görüşmelere ilişkin ayrıntı vermeyen Busaab, müzakerelerin durgun olmadığını, ayrıca Lübnan'ın söz konusu dosya hakkında aşırı karamsar veya iyimser olmadığını belirtti. Busaab Lübnan'ın talepleri ve İsrail'in önerileri konusunda ayrıntılı bilgi vermekten kaçındı.
Busaab, Lübnan tarafının müzakere sürecine zarar verebilecek sızıntıları durdurabilmesinden duyduğu mutluluğu gizlemiyor. Busaab, müzakerelerin içeriğini gizli tutma amacının karşı tarafı zor duruma sokarak geri çekilmek durumunda bırakmamak olduğunu belirtiyor. Busaab, konuya ilişkin, “Amacımız üzüm yemek, bağcıyı dövmek değil. Bu dosya siyasi, ekonomik ve mali krizlerle boğuşan Lübnan'a büyük fayda sağlayacak. Geçen hafta, Amerikalı arabulucunun iletişim hızında bir artış hissettim. Çalışmalar hiç durmadı. Gizlilik müzakerelerin yararına. Şimdi Hochstein'ın İsraillilerle yaptığı görüşmeler hakkında bir değerlendirme yapmasını ve ardından benimle iletişime geçmesini veya bir metin göndermesini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Beyaz Saray'a yakın bir kaynak, Hochstein'ın deniz sınırının çizilmesi konusunda bir sonuca varmak için yoğun çabalarının devam ettiğini doğruladı. Söz konusu kaynak, konuya ilişkin, “Taraflar arasındaki boşlukları kapatmaya devam ediyoruz. Kalıcı bir çözümün mümkün olduğuna inanıyoruz. Ayrıca tarafların bir çözüme ulaşmak için gösterdikleri yüksek müzakere ruhunu memnuniyetle karşılıyoruz. Arabulucu Hochstein her gün İsrailli ve Lübnanlı yetkililerle, özellikle de İlyas Busaab ile görüşüyor. ABD Büyükelçisi Dorothy Shea da Temsilciler Meclisi Başkanı, Başbakan ve danışmanlarıyla iletişim halinde. Deniz sınırları konusundaki anlaşmazlığın çözülmesi, Başkan Biden yönetimi için birincil öncelik. Anlaşmaya varmanın her iki ülkede kalıcı istikrarı ve ekonomik refahı güçlendirmeye yol açacağına inanıyoruz” dedi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.