Enerji krizi, İsveç’i Avrupa’nın en büyük elektrik ihracatçısı haline getirdi

Rusya’nın doğal gaz arzındaki önemli düşüşün ardından Avrupa’da enerji ticareti ciddi şekilde bozuldu (Reuters)
Rusya’nın doğal gaz arzındaki önemli düşüşün ardından Avrupa’da enerji ticareti ciddi şekilde bozuldu (Reuters)
TT

Enerji krizi, İsveç’i Avrupa’nın en büyük elektrik ihracatçısı haline getirdi

Rusya’nın doğal gaz arzındaki önemli düşüşün ardından Avrupa’da enerji ticareti ciddi şekilde bozuldu (Reuters)
Rusya’nın doğal gaz arzındaki önemli düşüşün ardından Avrupa’da enerji ticareti ciddi şekilde bozuldu (Reuters)

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı nedeniyle yaşanan Avrupa’daki enerji krizi geçen yıl elektrik ticaretini alt üst etti ve İsveç’i Fransa’daki nükleer santrallerde yaşanan elektrik kesintilerinin ardından bölgenin en büyük enerji ihracatçısı haline getirdi.
Bloomberg’in haberine göre, Rystad Energy tarafından analiz edilen Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağı (Entso-E) verilerine göre, İsveç 2022’de diğer ülkelere 33 terawatt-saat elektrik ihraç ederek, ilk kez bir numaralı ihracatçı oldu.
İngiltere ise ilk kez net elektrik ihracatçısı oldu, onun ardından İspanya ve Hollanda geldi.
Kıta ülkeleri arasında elektrik kesintilerine karşı koruma sağlayan elektrik ara bağlantı hatları sayesinde enerji krizinin şiddeti azaldı.
Enerji piyasalarındaki kriz, dikkatleri altyapı güvenliğine ve Avrupa Birliği (AB) genelinde şebekeleri birbirine bağlamanın önemine çevirdi.
E3G düşünce kuruluşunda İklim Nötr Enerji Sistemleri Program Lideri Lisa Fischer konuya ilişkin şunları söyledi;
“Avrupa’daki elektrik altyapısı, tüm büyük ölçekli altyapılar gibi fiziksel hasar veya siber saldırılar yoluyla noktasal risk kaynakları haline geliyor. Ancak AB şebekesi arasındaki bağlantı arttıkça, riski azaltmak için kullanılabilecek seçenekler de artıyor.”
AB, 2030 yılına kadar bloktaki 27 ülkenin elektrik üretimlerinin yüzde 15’ini komşu ülkelere taşıyabilmelerini hedefliyor.



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS