Husi hapishanelerinde bir tutuklunun ölümü öfkeye yol açtı

Milislerin, felç geçirdikten sonra hastaya gerekli ilk yardımı sağlamakta ihmalkâr davrandığı suçlamaları tartışılıyor

Hastane, mağdurla dayanışma içinde olanları "devlet kurumlarına hakaret etmeye" teşebbüsle suçladı / Fotoğraf: AFP
Hastane, mağdurla dayanışma içinde olanları "devlet kurumlarına hakaret etmeye" teşebbüsle suçladı / Fotoğraf: AFP
TT

Husi hapishanelerinde bir tutuklunun ölümü öfkeye yol açtı

Hastane, mağdurla dayanışma içinde olanları "devlet kurumlarına hakaret etmeye" teşebbüsle suçladı / Fotoğraf: AFP
Hastane, mağdurla dayanışma içinde olanları "devlet kurumlarına hakaret etmeye" teşebbüsle suçladı / Fotoğraf: AFP

Yemen'in İbb ilindeki Merkez Hapishanesi'nde tıbbi ihmal sonucu bir mahkûmun hayatını kaybetmesi olayı, Husi milislerinin kontrolünde bulunan bölgelerdeki insan hakları durumuna ilişkin üzüntü ve hoşnutsuzluk taşıyan bir hareketlenmeye yol açtı.

İnsan hakları aktivistleri, Faysal es-Sabri adlı tutuklunun İbb Merkez Cezaevi'nde sağlığının kötüleşmesinin ardından gerekli tıbbi ve acil müdahale yapılmadan yerde yatarken çekilmiş fotoğraflarını dağıttı.

Hapis, hastalık ve ölüm

Şehrin yerel sakinlerine göre mahkûmun sağlığı son haftalarda Husi hapishanelerindeki kötü muamele nedeniyle keskin bir şekilde kötüleşti ve bazı tutuklu mahkumların İran destekli milislere bağlı Merkezi Hapishane idaresine arkadaşlarını tedavi etmesi için baskı yaptığını kaydetti.

Hapishane mahkumları, yetkilileri halkın öfkesiyle korkutarak arkadaşlarının İbb'deki es-Sevra Hastanesi'ne nakledilmesi için gerginliği tırmandırmakla tehdit etti.

İnsan hakları aktivisti İbrahim Askin, Twitter hesabında şu bilgiyi paylaştı:

Husi milisleri, hastanın durumunu ilgililerle takip etmedi ve hastanın koridorda saatlerce görmezden gelinmesi ve ardından hapishaneye geri gönderilmesi için hastanenin mahkûmu kabul etmemesini sağladı. Aktivistlerin medya baskısı nedeniyle milisler onu hastaneye geri götürdü ve aynı gün öğle saatlerinde vefat edinceye kadar bu halde bıraktı.

Aktivistler, Husi milislerini hasta mahkûmların sağlığını kasten ihmal etmekle ve pek çoğunun ölümüne yol açmakla suçladı.

Suçlamalara cevap

İbb Hastanesi Müdürü Abdulgani Ğabişe ise bu suçlamaları reddederek bu sözlerin asılsız olduğunu söyledi.

Mahkumların hastayı ihmal etmekle suçlamasına yanıt olarak Ğabişe şunu söyledi:

Mahkûm, gece saat ikide hastaneye götürüldü. Felç geçirdiği için acil servise, özellikle kırmızı odaya alındı ve durumu stabilize olana ve onun için bir tedavi planı hazırlanana kadar ilk yardım alması sağlandı. Sevra Hastanesi'nde boş yatak olmaması nedeniyle Nasır Hastanesi'ne sevk edildi. Beraberindeki gardiyan tarafından götürüldüğü için Bakanlığın operasyonlarıyla koordineli olarak bu işlemler yapıldı.

Bağımsız bir Yemenli insan hakları koalisyonu, son altı yılda bin 600'den fazla kaçırılan kişinin Husi milis hapishanelerinde çeşitli türlerde fiziksel ve psikolojik işkenceye ve zalimce muameleye maruz kaldığını belgeledi.

Yemen İnsan Hakları İhlallerini İzleme Koalisyonu raporunda, Yemen'in 17 vilayetinde birçok kişinin Husi milislerin cezaevlerinde bu tutuklulara yönelik işkenceyi belgelediğini bildirdi.

Sorumluluk ve ihmal arasında

Hastane müdürünün ifadesi, tutuklunun sağlığının tahliye edildikten sonra kötüleşmesinden kendisinin sorumlu olmadığını, "durumu düzeldikten sonra hastanın sevk edildiğini ve nöbetçi doktor raporuna göre durumunun stabil olduğunu ve sevkine izin verildiğini" doğruladı.

Gabişe sözlerini şu şekilde noktaladı:

Sağlık raporu hazır ve herhangi bir resmi makamın talebi üzerine sunulması planlanmaktadır.

İnsan hakları aktivistleri, İbb kentindeki es-Sevra Hastanesi ve Merkez Hapishanesinin yönetimindeki Husi milis liderliğini, tutuklunun kasıtlı ihmal ve gerekli tedavinin sağlanmaması sonucu ölümünden yasal olarak sorumlu tuttu.

Aktivistler, mahkûmun ölümünden sorumlu olanları soruşturmak, cezaevlerini ziyaret etmek, mahkumların koşullarını görmek ve onlara tam sağlık hizmeti vermek için bağımsız bir uluslararası komisyon kurulması çağrısında bulundu.

Dış gündeme hizmet

Merkez Hastanesi, kriz tırmandıktan sonra Sabri'nin ölümü konusunda şu açıklamayı yaptı:

Sağlık görevlileri (Husi milislerine atıfta bulunarak), mahkûmun Nasır Hastanesine nakledilmemesi konusunda ısrar etti. O sırada Halk Sağlığı ve Nüfus Bakanlığı'nın görevlileri, kurumdaki Acil Servis Müdürü ile iletişime geçti. Acil Servis Müdürü de konuyu açıklığa kavuşturdu ve hastaya yönelik tıbbi prosedürler hakkında bilgi verdi. Ancak sağlık görevlileri onu merkez cezaevine geri götürdü, bu da onun ölümüne yol açan komplikasyonlara neden oldu.

Hastane, mağdurla dayanışma içinde olan herkese saldırdı ve onları "devletin ulusal kurumlarını sürekli aşağılamakla ve medyayı kullanarak dış güçlere hizmet etmeye çalışmakla" suçladı.

Hastane, yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:

Mahkûmun hastanede tedavi görürken kötü halinin fotoğrafının çekilmesi, hastanın ailesi, emniyet güçleri, merkez cezaevi sorumluları ve il yöneticileri için küçük düşürücüdür. Ayrıca, bu ithamlar, vatandaşın güvenini sarsarak, genel bir memnuniyetsizlik ve ezici bir halk hoşnutsuzluğu yaratarak, devletin güvenliğini küçümseme ve istikrarı bozma durumunun ne boyutlara ulaştığını ortaya koymaktadır.



Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)

Filistin Enformasyon Merkezi, Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı yetkililerinden Yarbay Ahmed Zemzem’in bu sabah Gazze Şeridi'nin orta kesiminde yer alan Megazi Mülteci Kampı’nda silahlı kişiler tarafından düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldüğünü bildirdi.

Gazze İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan kısa basın açıklamasında, ilgili makamların Yarbay Ahmed Zemzem suikastıyla ilgili ‘derhal soruşturma başlattığı’ ve suikasta karışan şüphelilerden birini tutukladığı, diğer şüphelilerin izini sürme çabalarının ise devam ettiği belirtildi. Açıklamada olayın arkasındaki koşulları ve nedenleri ortaya çıkarmak için çalışmaların sürdürüldüğü ifade edildi.

Olay, İsrail ordusunun dün akşam Gazze şehrinin batısındaki er-Raşid Caddesi’nde bir araca düzenlenen baskında Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları liderlerinden Raid Saad'ı öldürdüğünü açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden meydana geldi. İsrail, Saad'ın öldürüldüğü saldırıyla, Gazze'deki ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti.


Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
TT

Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)

Cezayir’de Kabiliye bölgesi, ayrılıkçı “MAK” hareketinin Fransa’da ilan etmeyi planladığı “bağımsız Kabiliye devleti” girişimine karşı dikkat çekici bir toplumsal mobilizasyona sahne oldu. Cezayir yönetiminin, ülkenin toprak bütünlüğünü hedef almakla suçladığı bu girişime karşı bölgede çeşitli protesto ve farkındalık faaliyetleri gerçekleştirildi.

Başkent Cezayir’in yaklaşık 250 kilometre doğusunda bulunan ve Kabiliye’nin en büyük kentlerinden biri olan Becaia (Bejaia) vilayetinde, vatandaşlar ve yerel aktörler ulusal birliğe zarar verecek her türlü projeye karşı olduklarını ortaya koyan çok sayıda inisiyatif gerçekleştirdi. Kent genelinde çok sayıda ev ve iş yerinin cephelerine Cezayir bayraklarının asıldığı gözlemlendi.

Becaia Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından “Cezayir tek ve bölünmezdir” sloganıyla düzenlenen, ulusal bayraklarla süslenmiş araçlardan oluşan bir konvoy, kent merkezinden hareket ederek çeşitli cadde ve köyleri dolaştı. Öte yandan Becaia Üniversitesi öğrencileri yayımladıkları bildiride, ayrılıkçı MAK hareketinin projesini reddettiklerini belirterek, “Cezayir’in birliği ve egemenliğine” olan bağlılıklarını vurguladı.


HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
TT

HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine insansız hava aracı (İHA) ile düzenlediği bir saldırıyla şehirdeki Birleşmiş Milletler (BM) karargahını hedef aldı. Saldırıda en az altı Bangladeşli asker öldürüldü. Öte yandan şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

BM Abyei Geçici Güvenlik Misyonu (UNISFA) tarafından yapılan açıklamada, Kadugli'deki BM merkezine düzenlenen İHA’lı saldırıda ‘altı askerin öldürüldüğü ve altı askerin yaralandığı’ duyuruldu. UNISFA tüm kurbanların Bangladeşli olduğunu ekledi.

Öte yandan Bangladeş Başbakanı Muhammed Yunus, yaptığı açıklamada olaydan dolayı ‘derin üzüntüsünü’ dile getirdi.

BM Genel Sekreteri António Guterres ise Sudan'daki UNISFA askerlerine yönelik saldırıların ‘haksız ve savaş suçu niteliğinde’ olduğunu vurguladı.

Guterres, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı paylaşımda, UNISFA askerlerini hedef alanlardan hesap sorulması çağrısında bulundu.

Sudan Egemenlik Konseyi saldırıyı kınadı

Öte yandan Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi.

Konsey tarafından yapılan açıklamada, ‘korunan bir BM tesisini hedef almanın, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanış ve suç teşkil eden bir davranış olduğu, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe saydığı’ vurgulandı.

sd
Sudan ordusu komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Saldırıdan HDK’yı sorumlu tutan konsey, BM ile uluslararası topluma BM tesislerinin korunması için ‘kararlı tutumlar ve caydırıcı önlemler almaları’ çağrısında bulundu.

HDK dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenleyerek BM karargahını hedef aldı ve en az altı sivili öldürdü. Bunun üzerine şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi. Konsey tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Korunan bir BM tesisini hedef almak, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanma ve suç teşkil eden bir davranış olup, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe sayma ve insani yardım ve uluslararası misyonların çalışmalarını doğrudan tehdit etme anlamına gelir.”

dfrgt
BM Genel Sekreteri António Guterres (Reuters)

HDK, bu saldırıyı, BM Genel Sekreteri António Guterres’in HDK’yı ‘kötü güçler’ olarak nitelendirdiği, HDK’nın ise BM'yi ‘çifte standart’ uygulamakla suçladığı açıklamasından iki sonra gerçekleşti.

Birçok kaynak, HDK'nın Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenlediğini bildirdi. Şehirde dumanlar yükseldiği görüldü. Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan bir sağlık kaynağı, BM karargahına düzenlenen İHA’lı saldırıda en az altı sivilin öldüğünü söyledi.

Bölge sakinleri kaçıyor

Sudan merkezli bir haber sitesi, HDK'ya bağlı Sudan Kurucu İttifakı’nın (Te’sis) perşembe günü Kadugli sakinlerine askeri çatışma ve operasyon bölgelerini terk etmeleri çağrısında bulunduğunu aktardı. Haberde, bu çağrının bölge sakinleri tarafından geniş çapta dikkate alındığı, bu göç dalgasının savaşın patlak vermesinden bu yana en büyük dalga olduğu ve bölgeden kaçanların çoğunluğunun kadınlar, çocuklar ve yaşlılar olduğu belirtildi.

Al Sudania News sitesi, Sudan Kurucu İttifakı liderinin yaptığı açıklamada, ittifakın ‘sivilleri korumaya ve Kadugli'den gönüllü tahliyeleri kolaylaştırmaya tam olarak kararlı olduğunu’ söylediğini aktardı.

İttifak lideri, ‘tüm vatandaşlara hayatlarını korumak için çatışmalardan uzak durmaları çağrısını’ yineledi.

Bu gelişmeler yaşanırken Güney Kordofan eyaletinde askeri çatışmalar daha fazla bölgeye yayılıyor ve bunların sivillerin insani durumuna etkisi konusunda endişeler artıyor.

Sudan Ordusu, Güney Kordofan eyaletindeki Kadugli, Dilling ve Abu Jubayhah olmak üzere son üç şehri kontrol ediyor.

Sudan Kurucu İttifakı, geçtiğimiz temmuz ayında, Muhammed Hasan et-Taişi liderliğinde paralel bir hükümetin kurulduğunu açıklayan HDK'nın da dahil olduğu bir siyasi ittifak.

Hartum'da kitlesel gösteriler düzenlendi

Öte yandan dün binlerce Sudanlı, başkent Hartum ve ülkenin diğer şehirlerinde kitlesel gösteriler düzenleyerek, HDK'ya karşı savaşan orduyu destekledi. HDK ise, ülkedeki savaşı sona erdirmek için gösterdiği çabaları boşa çıkarmak amacıyla uluslararası toplumun önünde vatandaşları istismar etmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Yürüyüşler, Sudan ordusu ile birlikte savaşan silahlı gruplar ve İslamcı hareketlerle koordineli olarak Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi’nin çağrısı üzerine düzenlendi.

efrgt
Cumartesi günü Port Sudan'da ordu yanlısı yürüyüş (AFP)

Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi lideri Korgenereal Beşir Mekki el-Bahi, geçtğimiz ay, Kordofan’ın tüm cephelerinde orduyu desteklemek için genel seferberlik ilan edildiğini ve bazı eyaletlerde eğitim kamplarının açıldığını duyurdu.

Bahi, komite tarafından yayınlanan açıklamasında şunları söyledi:

“Bu yaygın halk ayaklanması, Sudan halkının gerçek iradesini yansıtıyor ve ulusal devlet kurumlarının üzerinde hiçbir meşruiyet olmadığını teyit ediyor.”

Şarku’l Avsat, aralarında Hartum, Port Sudan, Medeni, Dongola, Sennar ve Halfa’nın bulunduğu, Sudan ordusunun kontrolündeki eyaletlerin başkentlerinde düzenlenen yürüyüşleri yerinde takip etti.

HDK'nın yaygın ihlallerine tanık olan El Cezire eyaletinin merkezindeki onlarca belde ve küçük köyde de dayanışma gösterileri düzenlendi.

Protestocular, Sudan ordusuna destek çağrısı yapan pankartlar açarken ‘Tek ordu, tek halk’ sloganları attı. Bazı protestocular ise HDK'nın terör örgütü olarak sınıflandırılması çağrısında bulunan sloganlar attı.

Öte yandan başta Sivil Demokratik Devrimci Güçler İttifakı (Sumud) olmak üzere savaş karşıtı güçler, ‘Barışa ve demokrasiye evet. Savaşa, askeri yönetime hayır’ sloganıyla sosyal medyada yaygın olarak paylaşımların yapıldığı bir kampanya başlattı.