İsviçre Federal Ceza Mahkemesi, kamuoyunda “Hama Kasabı” olarak adlandırılan Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in amcası Rıfat Esed hakkında 1982 yılında işlenen savaş suçları sebebiyle uluslararası yakalama emri çıkarttı. Mahkeme yakalama emrini bir yıl süren duruşmaların ardından yayımlandı. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı haber göre Federal Savcılık, 85 yaşındaki Rıfat Esad'ın tutuklanmasını engelleyecek tedbirler alınamaması için bu konunun gizli tutulmasını talep etti.
Federal Savcılık, 2021'de Federal Adalet Bürosu'ndan Esed aleyhine tutuklama emri çıkarmasını istemişti ancak Adalet Bakanlığı, İsviçre'nin Esed hakkında kovuşturma yetkisi bulunmadığını iddia ederek bu talebi reddetti. Amca Esed’in ne İsviçre vatandaşlığı ne İsviçre'de ikameti ne de bu ülkede bir evi var. Büro ayrıca, 1982’de Suriye'nin Hama kentinde meydana gelen ve Rıfat Esed'in de parmağı olmakla suçlandığı katliamın kurbanları arasında İsviçre vatandaşı olmadığını vurguladı. Ancak Federal Ceza Mahkemesi, savcılığın bu davayla ilgili soruşturmasını 2013 yılında Rıfat Esed'in Cenevre'de bir otelde kaldığı sırada başlattığını gerekçe göstererek talebi meşru buldu. Mahkeme, Esed'in İsviçre otelinde bulunmasını, savaş suçu zanlılarının kovuşturulmasında İsviçre yargı yetkisinin tesis edilmesi için yeterli gördü. Böylece, İsviçre yargısının Esed hakkında uluslararası tutuklama emri çıkarması mümkün hale geldi.
Eski Suriye Devlet Başkanı Hafız Esed'in küçük erkek kardeşi 37 yıl sürgünde geçirdikten sonra 2021'de Suriye’ye döndüğü için böyle bir tutuklama emri büyük olasılıkla fiilen uygulanamayacak. 13 Eylül 2013'te Trial International adlı uluslararası suçlar için cezasızlıkla mücadele eden sivil toplum kuruluşu, Rıfat Esed'i Şubat 1982'de Hama şehrindeki protesto gösterilerinin bastırılması sırasında savaş suçları işlemekle itham ederek şikayette bulundu.
O sırada Savunma Tugaylarının Komutanı Rıfat Esed’di. Bu seçkin birlik, Esed güçlerinin Hama'nın kontrolünü yeniden ele geçirmek için yürüttüğü askeri operasyon sırasında sivillere yönelik çok sayıda işkence ve katliam yapmakla suçlanıyor. Kaynaklar, askeri operasyonlarda en az 40 bin sivilin katledildiğini aktarıyor.
Esed rejiminin gayrimeşru olduğu bir kez daha tescillendi
Trail International’ın Hukuk Danışmanı Benoit Meister, İsviçre adli makamlarının Rıfat Esed hakkında tutuklama emri yayınlama kararını memnuniyetle karşıladığını ifade etti. Ancak Meister, bu kararın Rıfat Esed'in Suriye'ye dönüşü sonrasına ertelenmesinden duyduğu üzüntüyü de dile getirdi. Karar, Rıfat Esed’in Suriye dışına çıktığı anda tutuklanması anlamına gelmekle birlikte Esed rejiminin uluslararası toplum nezdinde hukuken gayrimeşru olarak görüldüğünün de kanıtı.
2014’te yurt dışına kaçan Sezar kod adlı Suriyeli askeri bir polis rejimin hapishanelerinde işkenceyle öldürülen 11 bin sivile ait 55 bin fotoğraf kaydını dünya basınına sızdırmıştı.
Sezar Yasası olarak bilinen, tam adıyla Sezar Suriye Sivil Koruma Yasası, 21 Aralık'ta ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanmıştı. Yasaya göre, Rusya, İran ve Şii Lübnan Hizbullahı adına hareket eden kişi veya üstlenici şirketlere destek sağlayan ya da onlarla büyük miktarda para alışverişinde bulunan yabancı kişi ve kuruluşlara uluslararası yaptırım uygulanıyor.
Elon Musk, federal hükümet içinde "israf, dolandırıcılık ve suistimal"i ortaya çıkarma amacıyla DOGE'u yönetirken pek çok toplu işten çıkarma hamlesi yapıldı (AFP)