NASA'nın uzay aracı, Mars'taki "Bermuda Şeytan Üçgeni'ne" yaklaşıyor

Curiosity zorlu denemeye 4. kez girişecek

Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)
Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)
TT

NASA'nın uzay aracı, Mars'taki "Bermuda Şeytan Üçgeni'ne" yaklaşıyor

Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)
Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)

NASA'nın Mars'taki uzay aracı Curiosity, Kızıl Gezegen'in "Bermuda Şeytan Üçgeni" diye anılan bölgesine ulaşmak için yeni bir girişimde bulunacak.

Asıl adı Gediz Vallis sırtı olan bu yer şekli, ona ulaşmaya yönelik çabaların bir türlü başarıya ulaşamaması nedeniyle Bermuda Şeytan Üçgeni'ne benzetiliyor.

Gediz Vallis, Mars'ın ünlü Sarp Dağ'ının (Mount Sharp) bir zamanlar sıvı halde suya ev sahipliği yaptığı düşünülen bir bölgesi.

Uzay aracının normalde ulaşamayacağı, dağın çok daha yükseklerinden gelen kayalara da bu bölgede rastlanabilir. Bu yüzden söz konusu bölgeyi incelemek, bilim insanları için önemli.

Ancak Curiosity daha önce bu noktaya üç kez ulaşmayı denedi ve başaramadı.

İlk deneme 2020'de gerçekleştirilmişti. Uzay aracı Greenheugh alanına ilk zorlu tırmanışında başarısız olmuştu.

İkinci denemesindeyse geçen yıl "timsah sırtlı" diye nitelenen engebeli bölgeyi geçememişti.

Son olarak da Marker Band Vadisi denen bir bölgeden geçmeyi başaramamıştı.

Uzay aracı bu kez de 4. denemesinde sırta tırmanmaya çalışacak.

Aracın en son yapılan görev güncellemesinde "Gediz Vallis Sırtı, Curiosity misyonunun uzun vadeli ve bazen de imkansız görünen bir hedefi oldu" ifadeleri kullanıldı.

Araştırmacılar bu sırtın Kızıl Gezegen'in bulunması zor bölgesi olduğunu söylüyor.

Bermuda Şeytan Üçgeni de Kuzey Atlantik Okyanusu'nda gemilerin, uçakların ve insanların gizemli biçimde kaybolduğu iddia edilen bir bölgesi.

Bermuda Şeytan Üçgeni, sınırları kesin çizgilerle belli olmasa da Bermuda Adaları, Florida ve Porto Riko arasında kalan üçgen bölgeyi nitelemek için kullanılıyor.

Güncellemeye göre Curiosity giderek sırta yaklaşıyor ve bölgedeki kayaçlarla temas kurmasına sadece birkaç metre kaldı.

Engebeli arazi, Curiosity'nin tekerlekleri için birçok kez sorun çıkardığı için aracın bu noktaya ulaşması hiç kolay olmadı.

Ancak araç gerçekten de kısa bir süre sonra hedefine ulaşabilirse bölgenin jeolojisini araştırma, toz ölçümü yapma ve gökyüzünü inceleme fırsatı elde edecek.

Independent Türkçe



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news