"Hitler böceği" bilim dünyasını karıştırdı

Neonazilerin topladığı böceğin soyu tükenebilir

Böceğin adındaki Yunanca "Anophthalmus" kelimesi "kör" anlamına geliyor (Wikimedia)
Böceğin adındaki Yunanca "Anophthalmus" kelimesi "kör" anlamına geliyor (Wikimedia)
TT

"Hitler böceği" bilim dünyasını karıştırdı

Böceğin adındaki Yunanca "Anophthalmus" kelimesi "kör" anlamına geliyor (Wikimedia)
Böceğin adındaki Yunanca "Anophthalmus" kelimesi "kör" anlamına geliyor (Wikimedia)

Adını Nazi Almanyası lideri Adolf Hitler'den alan böcek, bilim dünyasını birbirine kattı.

Neonazilerin yasadışı şekilde topladığı Anophthalmus hitleri böceğinin soyu tükenme tehlikesine girince, bazı bilim insanları böceğin adının değiştirilmesini talep etti.

Kanada'daki Winnipeg Üniversitesi'nden antropolog Mirjana Roksandic, "Bu masum bir böcek. Neden adını değiştirip bu böceğin yasadışı şekilde alınıp satılmasına bir son vermiyoruz?" dedi. 

Anophthalmus hitleri, Avusturyalı mühendis ve amatör böcekbilimci Oskar Scheibel tarafından Slovenya'da 1933'te bulunmuştu. Böcekle ilgili tartışma, bilim literatüründe benzer diğer vakaları da yeniden gündeme getirdi. 

İtalya'da Ulusal Faşist Parti'nin lideri Benito Mussolini'nin adı, Libya'da bulunan Hypopta mussolinii kelebeğine; Britanyalı köleci ve plantasyon sahibi George Hibbert'in adı da Hibbertia bitkisine verilmişti. 

Öte yandan tüm hayvan türlerinin adına onay veren ve kaydını tutan Uluslararası Zooloji İsimlendirme Komisyonu (ICZN), ad değiştirme taleplerine sıcak bakmıyor. 

Komisyonun ocakta yayımladığı makalede, araştırmacılar arasında kafa karışıklığı yaratabileceği ve literatürdeki istikrarı bozacağı nedeniyle bu isimlerin değiştirilmesinin uygun olmadığı ileri sürülmüştü.

Ancak hakemli bilimsel dergi Zoological Journal of the Linnean Society'de ağustosta yayımlanan makaledeyse bazı bilim insanları, bunun geçerli bir sebep olmadığını savunmuştu.

Brezilya'daki Rio de Janeiro Federal Üniversitesi'nden böcekbilimci Marcos Raposo, "Sosyal adalet yerine istikrara öncelik verilmesi kabul edilemez" demişti. 

Independent Türkçe



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.