عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Mars astronotları, yeşil bir gökyüzü görebilir

"Bunlar beklenmedik gözlemler"

Mars atmosferinde ilk kez tespit edilen gözle görülür bir gece parlaması böyle resmedildi (ESA)
Mars atmosferinde ilk kez tespit edilen gözle görülür bir gece parlaması böyle resmedildi (ESA)
TT
TT

Mars astronotları, yeşil bir gökyüzü görebilir

Mars atmosferinde ilk kez tespit edilen gözle görülür bir gece parlaması böyle resmedildi (ESA)
Mars atmosferinde ilk kez tespit edilen gözle görülür bir gece parlaması böyle resmedildi (ESA)

Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) "Trace Gas Orbiter" adlı uzay aracı, Mars'ta gece parıltısını görünür ışıkta ilk kez tespit etti.

Kuzey ışıklarının göğü yeşile boyayan manzarasını hatırlatsa da bu parıltıların auroralarla ilgisi yok. 

Burada Güneş ışığı, doğal bir süreç içinde karbondioksit moleküllerine enerji vererek onları parçalıyor. Sonra bu enerjinin etkisiyle tekil oksijen atomlarının bir kısmı, Mars'ın gece tarafına göç ediyor.

Bu da gezegenin yüzeyinin yaklaşık 50 kilometre yukarısında yeşil bir parıltı üretiyor.

Trace Gas Orbiter'ın yakaladığı yeşil parıltı, halihazırda kış mevsiminin yaşandığı kutup bölgesinde saptandı.

DAHA FAZLA OKU

NASA, Mars yüzeyinin altında radyoaktif bir deniz buldu

NASA, Mars yüzeyinin altında radyoaktif bir deniz buldu

NASA'nın uzay aracı ortaya koydu: Mars, yaşam barındırabilecek nehirlerle kaplıydı

NASA'nın uzay aracı ortaya koydu: Mars, yaşam barındırabilecek nehirlerle kaplıydı

Saygın bilimsel dergi Nature Astronomy'de yayımlanan araştırmanın ortak yazarı Lauriane Soret, konuyla ilgili şu açıklamada bulundu:

Bu emisyon, yaz atmosferinde oluşan ve rüzgarlar tarafından yüksek kış enlemlerine, 40 ila 60 kilometre rakımlara taşınan oksijen atomlarının birleşiminden kaynaklanıyor.

Trace Gas Orbiter'ın verilerine göre parıltı, gelecekte Kızıl Gezegen'de keşfe çıkacak astronotların, kış gecelerinde yerden görebileceği kadar belirgin olabilir.

Mars'ın gündüz tarafındaki oksijen atomlarının parıltısı, uzay aracı tarafından 2020'de ilk kez tespit edilmişti. Böylelikle söz konusu parıltı, Dünya dışında bir gezegende ilk kez saptanmıştı.

Ancak onu görünür ışıkta kaydetmek mümkün olmamıştı.

Çalışmanın başyazarı ve Liège Üniversitesi'nden gezegen bilimcisi Jean-Claude Gérard, "Bunlar beklenmedik gözlemler" diye konuştu:

Kızıl Gezegen'e gelecekte yapılacak geziler için de ilginç.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging