İsrail'in "Philadelphia Rotası"nı bombalamasının yerinden etme planıyla ilişkisi

Netanyahu bunun, Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaştan sonra Gazze'nin geleceğine yönelik planı dahilinde olduğunu belirtti. Mısır, vatandaşları sınırlarına doğru itmeye devam etmemesi konusunda uyardı

Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)
TT

İsrail'in "Philadelphia Rotası"nı bombalamasının yerinden etme planıyla ilişkisi

Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)

İsrail uçakları, benzeri görülmemiş saldırılarla Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki sınır boyunca şiddetli baskınlar düzenledi ve son iki gün içinde ordu, iki bölgeyi ayıran çitin üzerindeki savaş uçağı saldırılarını yoğunlaştırdı.

Ayrıca Gazze'nin en güney bölgesinin semalarına keşif uçakları konuşlandırdı.

Birinci hattın yok edilmesi

Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki sınır boyunca, Filistin tarafında tamamı tek bir coğrafi hat üzerinde inşa edilmiş konut binaları bulunuyor.

Bunlara Birinci hat evleri deniyor ve Gazze ile Sina'yı ayıran Refah şehrinde bulunuyorlar.

İsrail ordusunun Gazze ve Mısır sınırlarına düzenlediği büyük hava saldırılarında savaş uçakları, Sina sınırına birkaç metre uzaklıktaki Refah kentindeki ilk hattaki evleri bombalayarak hepsini tamamen yok etti.

Bombalama bununla sınırlı kalmadı, ordu Selahaddin rotasına (Philadelphia rotasına) alışılmadık bir saldırı başlattı ve baskınlar yolu tamamen ve ayrım gözetmeksizin yok etti.

Uçan parçalar bir şekilde Gazze ile Mısır arasındaki sınır çitini etkiledi.

Refah'ta yerinden edilmiş insanlar

Bu benzeri görülmemiş saldırı, Tel Aviv'in Gazze Şeridi sakinlerinin çoğunu ülke içinde yerinden edilme deneyimini tekrarlamaya zorladığı bir zamanda gerçekleşti.

İsrail ordusu, güneydeki Han Yunus şehrine gelen yerinden edilmiş insanlara şehri boşaltmalarını ve güneydeki Sina yakınlarındaki Refah vilayetine gitmelerini emretti.

Hava saldırıları ve kara saldırıları nedeniyle yaklaşık bir milyon kişi, alanı 68 kilometre kareyi geçmeyen küçük bir alana göç etti.

Bu alanda konut binası olmadığı için yerinden edilmiş insan sayısını karşılayamıyor, bunun sonucunda bombalamadan kaçanlar Mısır sınırına yakın yerlerde çadır kurmak zorunda kalıyor.

Her halükarda, siyasi gözlemciler bu saldırıyı, Filistinlileri yerinden etme ve yerinden edilenlerin Sina'daki el Ariş bölgesine doğru kaçmalarının yolunu açma ihtimaline işaret ediyor olarak okuyorlar.

Öte yandan askeri araştırmacılar bunu beklemiyor ve bunun Refah şehrinin işgalinin sadece başlangıcı olduğunu düşünüyor.

Çelişkili görüşler

İsrail açısından ise ordu sözcüsü Daniel Hagari, Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki "Philadelphia rotası"ndaki yer altı tünellerini yok ettiklerini söylüyor.

Ayrıca Hamas hareketinin Philadelphia rotası mahkumları veya liderlerini onları alabilecek yerlere kaçırmak için kullanabileceği kanaatinde.

Hagari, açıklamalarına şöyle devam etti:

Philadelphia rotası altında binden fazla tünel inşa eden Hamas, bu yolu hem askeri amaçlarla hem de gelişmiş silah kaçakçılığı için kullanıyor. Bu nedenle Sina'da biten ve Gazze Şeridi'ne ulaşan yolun tamamını yok ettik.

İsrail'in konuyla ilgili tek görüşü bu da değil. Başbakan Binyamin Netanyahu "Philadelphia Rotası"na yönelik bir askeri saldırıdan bahsetti ve bunun, "Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaştan sonra Gazze'nin geleceğine yönelik planı dahilinde olduğunu belirterek, niyetinin Gazze'yi Mısır sınırından ayıran yolu kontrol etmek olduğunu" vurguladı.

Philadelphia Rotası

Gazze ile Mısır sınırında yer alan dar bir arazi şeridi olan "Philadelphia Rotası" hakkında büyük bir hikaye ortaya atıldı.

Akdeniz'den İsrail kontrolündeki Kerem Şalom ticari kapısına kadar uzanan yolun uzunluğu 14,5 kilometre olup genişliği yüzlerce metreyi geçmiyor.

"Philadelphia Rotası", Mısır ile İsrail arasında 1979'da imzalanan barış anlaşmasında yer alan bir tampon bölge olup, Tel Aviv'in Gazze'yi kontrol ettiği dönemde bu yolu korumak ve kollamak ordunun göreviydi.

Ancak 2005 yılında İsrail güçleri ve vatandaşlar Gazze Şeridi'ni terk ettiğinde, onlar da buradan ve Refah sınır kapısından çekilmek zorunda kaldılar.

Bunları denetleme görevi, Avrupa Birliği'nden gözlemcilerin katılımıyla Filistin Yönetimi'ne devredildi.

"Philadelphia Rotası" Mısır'a bağlı olduğundan İsrail, Kahire ile "Philadelphia Anlaşması" adı verilen bir protokol imzaladı.

Anlaşma, bölgenin Filistin kontrolüne geçmesinin ardından kaçakçılık operasyonlarını durdurmak ve mevcut tünelleri yok etmek için Gazze sınırı boyunca 750 Mısırlı sınır muhafız askerinin konuşlandırılmasına izin verilmesini öngörüyor.

Bu durum, Hamas'ın 2007'de Gazze'nin kontrolünü ele geçirmesine kadar devam etti ve "Philadelphia Rotası"nı denetleme görevi otomatik olarak harekete devredildi ve bu hareket, 2013'te burayı ticari faaliyeti teşvik etmek için kullandı.

Hareket ayrıca yoldaki altyapının iyileştirilmesi için çalıştı ve Mısır'dan Gazze Şeridi'ne malların aktığı bir ticari koridor haline geldi.

Mısır ve Hamas'tan memnuniyetsizlik

"Philadelphia Rotası"na yapılan saldırı Hamas hareketini kızdırdı ve lideri Usame Hamdan, Refah Valiliği'ndeki ilk noktanın yakın bombardımanının İsrail'in Filistinlileri yerinden etme ısrarı anlamına geldiği değerlendirmesinde bulundu ve bu planın Hamas tarafından reddedildiğini vurguladı.

Ancak Netanyahu bunu farklı şekillerde uygulamaya çalışıyor.

Mısır'da "Philadelphia Rotası"na yönelik saldırı, kırmızı çizgilerin aşılması olarak değerlendirildi ve Mısır Temsilciler Meclisi üyesi Mustafa Bekri, konuyla ilgili şu yorumu yaptı:

İsrail ordusu Mısır ile Gazze arasındaki tünelleri yok ettiğini iddia ediyor. Ancak bu, Kahire ile Tel Aviv arasındaki durumda patlamaya yol açabilecek tehlikeli bir gelişme. Düşman planlarında ısrar ediyor ve Mısır'ın yerinden edilmeyi reddettiğini, sınırlarının kırmızı çizgi olduğunu unutmuş durumda.

Kuvvetlerin yeniden konuşlandırılması

İsrail'in saldırısı bununla sınırlı değildi; İbrani Kanal 12, Tel Aviv'deki yetkililerin Refah kapısının Mısır tarafına güvenlik personeli yerleştirme olasılığını incelediğini bildirdi.

Bu, Hamas hareketinin hiçbir üyesinin kalmamasını sağlama bahanesi altında yapılmak isteniyor.

İsrail işleri uzmanı Mustafa İbrahim'e göre İsrail ordusu rotayı yeniden işgal etmeyecek.

Çünkü bu adım, İsrail'in Gazze Şeridi'ni yeniden işgal etmesine veya savaş bittikten sonra orada kalmasına şiddetle karşı çıkan ABD'nin onayını gerektiriyor.

İbrahim aynı zamanda bombalamanın amacının Filistinlilerin yerinden edilmesiyle ilgili olduğunu da reddediyor.

Çünkü bu, İsrail'e yönelmeye başlayan uluslararası topluma karşı durmak anlamına geliyor ve Netanyahu şu anda dünya kamuoyuyla mücadele etmeye hazır değil.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24