Mısır: 6 yıllık Ekonomi Programı hükümetin kaderini belirleyecek

Mısır ekonomi programı Madbuli hükümetinin kaderi konusunda tartışmalara yol açtı

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli (Şarku’l Avsat)
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli (Şarku’l Avsat)
TT

Mısır: 6 yıllık Ekonomi Programı hükümetin kaderini belirleyecek

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli (Şarku’l Avsat)
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli (Şarku’l Avsat)

Mısır hükümeti, 6 yıllık (2024-2030) ekonomi programını içeren belgeyi Meclis’e sundu. Kahire yönetimi böylece ekonomik ve sosyal politikalar düzeyinde devletin önceliklerini belirleyen araştırma projesi başlatmış oldu.

Resmi açıklamaya göre belgenin hükümet tarafından "Cumhurbaşkanlığı direktiflerine" dayanarak yayınlanması, daha önce kapsamlı bir değişiklik yapılacağı yönündeki spekülasyonların ardından Başbakan Mustafa Medbuli hükümetinin önümüzdeki dönemde devamına ilişkin tartışmalara yol açtı.

Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, geçen ay yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazandığı zaferin ardından önümüzdeki aylarda yeni dönem için yemin edecek.

Haziran 2018’den bu yana hükümetin başında bulunan Medbuli, en büyük değişiklikleri 2022 yazında gerçekleştirdi. Değişiklik sonrasında 12 bakan yer aldı ve yıllık parlamento tatili sırasında düzenlenen olağanüstü bir oturumda meclis tarafından onaylandı.

Yeni belge, Bakanlar Kururlu Bilgi ve Karar Destek Merkezi tarafından hazırlanmış olup, ekonomik büyümeyi yüzde 6 ila 8 arasında değişen güçlü, kapsamlı, sürdürülebilir ve dengeli bir hedefle gerçekleştirmeyi içeren 8 önerilen stratejiyi kapsamakta. Ayrıca belge, 2030 yılı sonuna kadar 7 ila 8 milyon arasında iş imkanı sağlama ve döviz rezervlerini 300 milyar dolar seviyesine çıkarma hedeflerini içermekte. 

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Uzmanı Dr. Amr Haşim Rabie, Şarku'l Avsat'a, belgenin zamanlaması hakkında şu değerlendirmelerde bulundu: “Medbuli hükümetinin çalışmalarına devam edeceğini varsaymasına rağmen, özellikle de ekonomide şu anda yaşanılan başarısızlık, ticaret dengesindeki bozulma, dövizdeki kur artışı ve geçmiş yıllarda başa çıkamadığı krizlerden sorumlu olmasına rağmen değişiklik yapma niyeti olmadığını gösteriyor” dedi.

Öte yandan Temsilciler Meclisi Milletvekili Mustafa Bekri, belgenin yayımlanmasıyla hükümetin ayakta kalması veya değişmesi arasında bir ilişki görmüyor. Şarku’l Avsat’a “önümüzdeki dönemin siyasi ve ekonomik yaşamda bir nitelik değişikliği göreceğini ve parlamento üyeleri seçimi yasalarını kabul etme, ekonomik düzeyde ise “Hükümetin Önerileri” programını, IMF ile iş birliğini hızlandırma, yabancı yatırımların akışıyla başa çıkma ve bir dizi önlemi içereceğini” belirtti.

Belge, Başbakan Yardımcısı ve Bakanlar Kurulu Bilgi ve Karar Destek Merkezi Başkanı Üsame el-Cevheri'nin resmi açıklamasına göre, “19 temel alanda 400'e yakın uzmanın katıldığı entegre bir araştırma projesine dahil olan yerel ve uluslararası uzmanların görüşlerinin özetine dayanan bir felsefe ve metodolojiye göre hazırlandı. Kısa ve uzun vadede karar almayı destekleyen 873 tavsiyeyi belirleyerek, önümüzdeki iki mali yıl boyunca ilgili bakanlıklar tarafından kabul edilen programlar da dahil olmak üzere çeşitli kaynaklara göre acil öncelikleri çıkararak sonuçlandırmıştır.”

Başbakan, tüm sektörlerde ulusal akıl ve uzmanlıktan en iyi şekilde yararlanmak için uzmanların ve uzmanların kamu politikalarının oluşturulmasına dahil edilmesinin hayati ve vazgeçilmez olduğunu değerlendirdi. Açıklamaya göre belgenin küresel koşullardaki değişkenleri ve sürdürülebilir kalkınma eğilimlerini dikkate aldığına dikkat çekildi.

Hükümet önümüzdeki iki ay içinde “ulusal diyalog”a yönelik bir strateji başlatma niyetini açıkladı. Belgede yer alan konuları tartışmak için bir dizi uzmanla çalıştaylar düzenledi ve belgeyi, içerdiği fikirleri incelemeleri için bir dizi kıdemli ekonomiste ve uzmana gönderdi. Başbakan ve ilgili üyelerinin yorum ve gözlemlerini dinleyeceği genişletilmiş bir çalıştay düzenlemeye hazırlanırken, toplumun çeşitli kesimlerinin konuyla ilgili tartışması için "Hivar" platformunda yayınlanacak ve tartışmaya açılacak.

El-Ahram Merkezi'ndeki uzman, diyaloğun geçtiğimiz yıllarda gerçekleştiği noktaya ulaşmanın "sınırlılığının" yanı sıra, özellikle gevşek çerçevesi nedeniyle "kafa karıştırıcı" olarak tanımladığı diyalog çağrısına pek güvenmiyor İster ekonomik konferans ister ulusal diyalog oturumları sırasında olsun, bunu yetersizliğe atfediyor. Hükümet, eğitim, sağlık veya diğer sektörlerde bu diyalogların sonuçlarına ulaşmak için gerekli fonları sağlayacaktır.

Öte yandan Bekri, hükümetin önerilerinin ‘genel çizgiler ve başlıklar’ olduğunu ve bunların uzmanlarla daha detaylı bir şekilde tartışılacağını düşünüyor. Bu, özel sektörü teşvik etmek için bir dizi önemli adımı kapsıyor.

6 yıllık plan, ekonomik projeler için bazı yeni kurumların kurulmasını içerecek. Ayrıca, Ulusal Diyalog çıktılarından önceki önerilere dair önceki çalışmaların yapılması ve bu önerilerin uygulanması, geniş kapsamlı dşyalogun başlıca amacının geleneksel olmayan çözümler aramak ve farklı görüşlere kulak vermek olduğunu doğruluyor.



Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
TT

Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi başkanlığındaki Kürt heyeti arasında, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın da katıldığı görüşme Şam'da başladı.

Görüşme, eş-Şera ve Abdi'nin 10 Mart'ta ABD himayesinde imzaladıkları ve ‘sınır kapıları, havaalanı, petrol ve doğalgaz sahaları dahil olmak üzere Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların Suriye devletinin idaresine dahil edilmesini’ öngören bir dizi maddeden oluşan anlaşmadan dört ay sonra gerçekleşti.

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi daha sonra anayasal deklarasyon ve çeşitliliği yansıtmadığını söylediği bir hükümetin kurulması nedeniyle Suriye yönetimini eleştirdi. Geçtiğimiz ay Kürt güçleri ‘demokratik ve adem-i merkeziyetçi’ bir devlet talep etmiş, Şam da buna yanıt olarak ülkede ‘bölücü bir gerçeklik dayatma girişimlerini’ reddettiğini açıklamıştı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre  adının açıklanmasını istemeyen bir Kürt kaynak, “SDG liderinin başkanlığındaki bir Kürt heyeti bugün DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK) temsilcilerinin eşliğinde Şam'a gitti ve şu anda Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşüyor. Görüşmede ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack da yer alıyor” ifadelerini kullandı.

Toplantının gündemi hakkında bilgi sahibi olan kaynak, ‘görüşmelerde dört ana dosyanın ele alındığını, bunların Suriye devletinin yapısı, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile Şam hükümeti arasındaki ilişki, ekonomi ve askeri güç olduğunu’ söyledi.

Çatışmaların patlak vermesinden önce onlarca yıl ötekileştirme ve dışlanmaya maruz kalan Kürtler, yeni yönetimin karar alma mekanizmasını merkezileştirme ve kilit unsurları geçiş sürecinin yönetiminden dışlama girişimini eleştiriyor.

Abdi, mayıs sonunda bir televizyon kanalına verdiği röportajda, “Şam ile vardığımız mutabakata bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmek için çalışıyoruz” dedi. Abdi ayrıca, tüm bileşenlerin tam haklarla yaşadığı ve hiç kimsenin dışlanmadığı adem-i merkeziyetçi bir Suriye’ye olan bağlılığını vurguladı.

Eş-Şera'nın Şam'a gelişinden kısa bir süre sonra tüm silahlı askeri grupları dağıtacağını açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, 2019'da son kalesinden çıkarılana kadar DEAŞ'la mücadelede etkili olduğunu kanıtlayan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyor.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, Şam'ın ihtiyaç duyduğu büyük petrol ve doğalgaz sahaları da dahil olmak üzere kuzey ve doğu Suriye'nin büyük bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani daha önce Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile imzalanan anlaşmanın şartlarının uygulanmasının ‘ertelenmesinin’ ülkedeki ‘kaosu uzatacağı’ uyarısında bulunmuştu.