Yapay zeka büyük kurumlara ve şirketlere sızıyor

Yeni tasarımlar, mahremiyet ve veri gizliliğini sağlamak için hassas bir denge gerektiriyor.
Yeni tasarımlar, mahremiyet ve veri gizliliğini sağlamak için hassas bir denge gerektiriyor.
TT

Yapay zeka büyük kurumlara ve şirketlere sızıyor

Yeni tasarımlar, mahremiyet ve veri gizliliğini sağlamak için hassas bir denge gerektiriyor.
Yeni tasarımlar, mahremiyet ve veri gizliliğini sağlamak için hassas bir denge gerektiriyor.

Morgan Stanley'de çalışan binlerce finans danışmanın bu yılın ortasında yapay zeka ile tasarlanmış yeni bir iletişim aracına sahip olması bekleniyor.

600'e yakın çalışanın kullandığı araç, "Apple, IBM ve Microsoft'un yatırım senaryolarını karşılaştırabilir misiniz?" ve “Bu vakaların her biri için riskler nelerdir?” gibi sorulara yanıt veriyor. Danışman, örneğin müşterinin değerli bir tablosu varsa ne yapılabileceğini de sorabiliyor ve böylece bilgi aracı kendisine izleyebileceği adımların bir listesinin yanı sıra şirket içinden yardımcı olacak bir uzmanın adını veriyor.

Analiz ve yenilik

Morgan Stanley'nin Servet Yönetimi bölümünün analitik, veri ve inovasyon başkanı Jeff McMillan açıklamasında "Yapmaya çalıştığımız şey, her müşteriyi veya finansal danışmanı herhangi bir konuda gerçek zamanlı olarak daha akıllı, daha bilgili bir uzman haline getirmek" dedi.

Uzmanlar, yapay zekanın zaman içinde yaratacağından daha fazla işi yok edip etmeyeceği konusunda farklı görüşlerde olabilir. Ancak kesin olan, yapay zekanın, çoğu çalışanın bilgi alanlarında çalışma şeklini değiştirecek olması. Zira yapay zeka, ihtiyaç duydukları becerilere ve çoğu şirketteki iş ihtiyacına göre ayarlamalar yapacak. Günümüzde girişimciler, çalışanları yeni yapay zeka araçlarının orta vadede yaratabileceği engellere hazırlarken teknolojiden nasıl faydalanacaklarını da bilmek durumundalar.

Yavaş hareket etmek, geçmişte internetten tam olarak veya doğru hızda yararlanmayan şirketlerde olduğu gibi, verimlilik, müşteri hizmetleri ve son olarak rekabet gücü açısından kazanç kaybına neden olabilir.

Ancak aynı zamanda girişimciler, yapay zekanın kötü şöhretli hataları ve önyargılarına karşı dikkatli olmalı ve çalışanlar için nelere yol açabileceğini dikkatlice düşünmeli. Finans şirketlerinde yapay zekanın yeteneklerini analiz etmede uzmanlaşmış, gelişmekte olan Evident şirketinin kurucusu ve CEO’su olan Alexandra Mousavizadeh, konuyla ilgili olarak “Çalışma alanınız ne olursa olsun, şirketinizin ağırlıklı olarak yapay zekaya güvenen şirketlerden biri olduğunu düşünmelisiniz” dedi.

Morgan Stanley'nin danışmanlar aracına güç veren yapay zeka türü ‘üretken yapay zeka’ olarak biliniyor ve analiz ettiği bilgileri kullanarak metin, resim, ses ve video gibi içerikler oluşturabiliyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre söz konusu yapay zeka, soruları yanıtlamanın yanı sıra e-postalar yazmak, slayt gösterileri yapmak ve uzun belgeleri özetlemek gibi sayısız başka şekilde kullanılabiliyor. Ön araştırmalar, üretken yapay zeka kullanılarak geliştirilen araçların birçok görevi hızlandırabileceğini ve çalışan üretkenliğini artırabileceğini gösteriyor.

Çalışanların performansının yükseltilmesi

Örneğin MIT ve Stanford Üniversitesi'nden araştırmacılar, kendilerine yanıt sağlayan bir yapay zeka aracıyla donatılmış müşteri destek personelinin her saat yüzde 14 daha fazla müşteri sorunu çözdüğünü ortaya koydu.

Ancak bu aracın kazanımları eşit olarak dağıtılmadı. Araç, yetenekli meslektaşlarının uygulamalarını etkili bir şekilde algıladığı ve yaydığı için deneyimsiz çalışanlar üretkenliklerinde önemli sıçramalar yaptı. Massachusetts Institute of Technology'nin yakın tarihli bir araştırması, yapay zekanın, başlangıçta işlerinde vasıfsız olan işçilerin kendileriyle daha vasıflı işçiler arasındaki farkı azalttığını ve yapay zekayı kullandıklarında daha kısa sürede daha iyi performans gösterdiğini buldu.

Exponential View araştırma grubunun başkanı Azim Azhar bu çalışmaların sonuçlarının şu tek bir noktada birleştiğini söyledi:

"Bugün artık bir kişinin pozisyonunda performansı sayesinde elde ettiği kazanımlar azaldı çünkü (ChatGPT) kullanan genç çalışanlar ve yılların tecrübesine sahip olanlar kadar iyi performans gösteriyor."

Araştırma sahadaki uygulamaları içerecek şekilde genişlerse, bazı şirketleri daha genç çalışanlara yatırım yapmaya ve yıllardır çalışan daha pahalı çalışanları işten çıkarmaya teşvik edebilir.

Hatta bazı şirketler, yapay zeka araçlarının beklenen etkisine göre işe alım kararları vermeye bile başladı. IBM kısa süre önce, insan kaynakları gibi önümüzdeki birkaç yıl içinde yapay zekanın yerini alabilecek bazı pozisyonlarda işe alımı yavaşlattığını veya durdurduğunu açıkladı. PwC Global Tax & Legal Service CTO'su (Baş Teknoloji Sorumlusu) Pevek Sharma, yapay zekanın sağladığı hız ve kazanımların müşteri beklentilerini yükselttiğine belirtti. Sharma, ‘çalışanların iş gücü becerilerini yenilemeye ve yapay zekaya yönelik açık talebi karşılayacak kadar hızlı bir şekilde anlamalarını sağlamaya özen gösterilmesi gerektiğine’ dikkat çekti.

PwC, önümüzdeki birkaç ay içinde tüm hukuk danışmanlarına yapay zeka destekli bir konuşma aracı sunmak için avukatlar için çeşitli araçlar geliştiren bir AI girişimi olan Harvey ile birlikte çalışıyor. Şirket ayrıca teknolojisini vergi ve insan kaynakları uzmanlarını da içerecek şekilde genişletmeyi planlıyor.

Sharma, PwC'nin hedefinin, çalışanlarına şirketin deneyimlerinden elde edilen yanıtları sağlamanın ötesinde, nihayetinde müşteri verilerinin de analiz edilmesine bağlı olacak yeni içgörüler üretmeye geçtiğini açıkladı. Yapay zeka nihayet örneğin birleşme fikrini düşünen iki şirket arasındaki tüm sözleşmeleri kaydedebilir, örneğin PwC uzmanlarının belirli türdeki yetkileri ve riskleri araştırmasına olanak tanır.

Genel olarak büyük şirketlerin, teknolojiyi işlerine uyarlayabilen yapay zeka konusunda bilgili teknik personele yatırım yapması gerekiyor. Mousavizadeh, birçok şirketin ChatGBT'yi kullanamayacağını çünkü onu çalıştırmak için temel yapı taşlarına, yani içerik ve veri yönetimine sahip olmadıklarını vurguladı.

Söz konusu şirketlerin ayrıca teknik uzmanlık gerektirmeyen rollerde profesyonelleri işe alması veya eğitmesi gerekiyor. McMillan ve diğer yöneticiler, yapay zeka platformlarının, kullanıcıların en iyi sonuçları almasını sağlamak için bilgi ve bilgi kaynaklarının ince ayarını yapmaktan sorumlu insanların yardımıyla sürekli ‘ayarlanması’ gerektiğini söylüyor. Bu ayarlama, yeni bir mühendis grubuna olan ihtiyaca işaret ediyor.

Özellik ve gizlilik

Morgan Stanley ve PwC, içeriden öğrenilen materyallerden yararlanan yapay zeka destekli konuşma araçlarının kendi sürümlerini geliştiren şirketler arasında yer alıyor. Mahremiyet, gizlilik, doğruluk ve fikri mülkiyet haklarıyla ilgili endişeler, birçok şirketin çalışanlarının ChatGPT ve diğer yapay zeka araçlarına erişimini engelleyerek Samsung'a olanlardan kaçınmak istiyor. Çünkü raporlar, yarı iletken bölümündeki çalışanların GPT Sohbeti kullanarak bir toplantıdan hassas kod ve notlar paylaştığını gösterdi. Şirket yöneticileri, bazı yapay zeka araçlarında yerleşik olarak bulunan sık sık yapılan hatalar ve önyargılar konusunda da endişeleniyor.

Ancak, kullanıcıların soruları veya komutları sade bir dille yazmasına izin veren üretici yapay zeka araçlarından yararlanma fırsatı kısmen görevi bu araçların şirketin çalışma şeklini nasıl değiştirebileceğini göstermek olan daha geniş bir teknik olmayan çalışan grubunu bir araya getirmeyi gerektiriyor. Azhar açıklamasını "Çalışanlarınızın, kendi becerilerini ve şirketinizin dahili becerilerini geliştirmeye başlayabilmeleri için bu araçları gerçekten düzenli bir şekilde kullanmaları gerekiyor" diyerek sonlandırdı.



OpenAI'dan türünün ilk örneği araştırma: İnsanlar ChatGPT'yi nasıl kullanıyor?

26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)
26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)
TT

OpenAI'dan türünün ilk örneği araştırma: İnsanlar ChatGPT'yi nasıl kullanıyor?

26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)
26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)

Türünün ilk örneği bir araştırma, OpenAI'ın son derece popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'nin aslında nasıl kullanıldığını ortaya koydu.

OpenAI'a göre yapay zeka aracı 2022'de piyasaya sürüldüğünden bu yana 700 milyondan fazla kullanıcıya, yani "dünyanın yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 10'una" ulaştı. Bu dev kullanıcı kitlesinin uygulamayı nasıl kullandığına dair bilgiler bugüne kadar büyük ölçüde anekdotlarla sınırlıydı.

OpenAI'ın Ekonomik Araştırma ekibi ve Harvard ekonomisti David Deming'in yürüttüğü yeni araştırmada, tüketici kullanımını izlemek için ChatGPT'yle yapılan 1,5 milyon sohbet analiz edildi.

OpenAI bulguların, konuşmaların genellikle "hem kişisel hem de profesyonel kullanım yoluyla ekonomik değer yaratan" günlük görevlere odaklandığını gösterdiğini belirtirken, şirket yapay zekanın insanlar için "temel bir hak" olarak değerlendirilmesi çağrısı yapıyor.

OpenAI, çalışmayı duyurduğu blog paylaşımında "ChatGPT'nin tüketici kullanımı büyük ölçüde günlük görevleri yerine getirmekle ilgili" diye yazıyor.

Sohbetlerin dörtte üçü pratik bilgi, bilgi arama ve yazma üzerine odaklanıyor. Yazma, işle ilgili en yaygın görevken, kodlama ve kendini ifade etme niş faaliyetler olarak kalıyor.

Görsel kaldırıldı.


Bu, ChatGPT'nin dahili mesaj verilerine dayanan ilk çalışma ve OpenAI, kullanıcı verilerini korumak için gizlilik koruma tekniklerinin kullanıldığını belirtiyor.

Araştırmacılar, çoğu kişinin ChatGPT'yi işle ilgili olmayan görevler ve sorgular için kullandığını, yalnızca yüzde 30'unun aracı profesyonel amaçlarla kullandığını ortaya koydu.

Araştırmacılar çalışmada, "Bulgularımız genel itibarıyla, ChatGPT'nin küresel ekonomi üzerinde geniş tabanlı bir etkisi olduğuna işaret ediyor" diye yazıyor.

İş dışı kullanımın daha hızlı artması, üretken yapay zeka kullanımından elde edilen refah kazanımlarının kayda değer boyutlara varabileceğini gösteriyor... İş kullanımı kapsamındaysa, görünüşe göre kullanıcıların halihazırda ChatGPT'yi sadece iş görevlerini doğrudan yerine getiren bir teknoloji gibi değil, danışman veya araştırma asistanı olarak kullanarak değer elde ettiğini bulduk.

Çalışmadaki beklenmedik bulgulardan biri, erkek ve kadınların ChatGPT'yi farklı nedenlerle kullanmasıydı.

Genellikle kadın isimlerine sahip kullanıcılar, yapay zeka aracını pratik bilgi ve yazma desteği için kullanma eğilimindeyken, tipik olarak maskülen isimlere sahip kullanıcılar daha çok teknik yardım ve multimedya için kullanıyor.

ChatGPT, Kasım 2022'de piyasaya sürüldüğünden bu yana çok hızlı büyümesine rağmen, halihazırda rakiplerinden gelen önemli bir rekabetle karşı karşıya.

Google'ın yapay zeka sohbet botu Gemini, kısa süre önce ChatGPT'yi geçerek Birleşik Krallık ve ABD'de en popüler iPhone uygulaması olmuştu.

Teknoloji devi yeni kullanıcı sayısındaki ani artışı, DALL-E gibi OpenAI araçlarının birçok sınırlamasını aşan Nano Banana adlı yeni görüntü modelinin başarısına bağlamıştı.

Independent Türkçe


Yeni çalışmaya göre yapay zeka, nefret söylemini ayırt edemiyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yeni çalışmaya göre yapay zeka, nefret söylemini ayırt edemiyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni çalışmaya göre yapay zeka, nefret söylemini ayırt edemiyor

Pensilvanya Üniversitesi (UPenn) araştırmacıları tarafından yürütülen çalışma, sosyal medya platformlarının içerikleri denetlemek için kullandığı Open AI, Google ve DeepSeek'in ayrımcı içeriği farklı standartlarla tanımladığını ortaya koydu.

Araştırmacılar, çevrimiçi ortamda neyin söylenip neyin söylenemeyeceğini belirleme sorumluluğuna sahip 7 yapay zeka denetim sistemini analiz etti.

UPenn Annenberg İletişim Okulu'ndan Doçent Yphtach Lelkes şunları söyledi:

Araştırmamız, nefret söylemi söz konusu olduğunda, bu kararları yönlendiren yapay zekanın son derece tutarsız olduğunu gösteriyor. Yani kuralların görünmez, hakemin ise bir makine olduğu yeni bir dijital sansür biçimiyle karşı karşıyayız.

Findings of the Association for Computational Linguistics adlı akademik dergide yayımlanan çalışmada, yaklaşık 125 demografik gruba yönelik hem tarafsız terimler hem de hakaret içeren 1,3 milyon ifade incelendi.

Modeller, bir ifadenin nefret söylemi olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda farklı kararlar veriyordu. Araştırmacılar, tutarsızlıkların güveni zedeleyebileceği ve önyargı algısı yaratabileceği için bunun önemli bir toplumsal mesele olduğunu belirtiyor.

Etnik köken, din veya cinsel yönelim temelinde önyargı ifade eden küfürlü veya tehditkar bir söylemlere nefret söylemi deniyor.

Çalışmanın araştırmacısı, Annenberg doktora öğrencisi Neil Fasching şunları söyledi:

Araştırma, içerik denetleme sistemlerinin aynı nefret söylemi içeriklerini değerlendirirken önemli tutarsızlıklar gösterdiğini; bazı sistemlerin içeriği zararlı olarak işaretlerken, bazılarının kabul edilebilir bulduğunu gösteriyor.

Fasching, en büyük tutarsızlıkların, sistemlerin gruplar hakkındaki ifadeleri eğitim düzeyi, ekonomik sınıf ve kişisel çıkarlara göre değerlendirmelerinde olduğunu ve bunun "bazı toplulukları çevrimiçi zararlara karşı diğerlerinden daha savunmasız" bıraktığını söyledi.

Irk, toplumsal cinsiyet ve cinsel yönelim temelinde gruplar hakkındaki ifadelerin değerlendirilmesi daha benzerdi.

Oxford Üniversitesi'nden teknoloji ve düzenleme profesörü Dr. Sandra Wachter, araştırmanın konunun ne kadar karmaşık olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.

Bu dengeyi tutturmak zor çünkü insanlar olarak kabul edilebilir bir konuşmanın nasıl olması gerektiğine dair net ve somut standartlarımız yok. İnsanlar standartlar konusunda anlaşamıyorsa, bu modellerin farklı sonuçlar vermesi benim için şaşırtıcı değil ancak bu zararı ortadan kaldırmıyor. Üretken Yapay Zeka, insanların kendilerini bilgilendirmesi için çok popüler bir araç haline geldiğinden, teknoloji şirketlerinin sunduğu içeriğin zararlı değil, doğru, çeşitli ve tarafsız olmasını sağlama sorumluluğu olduğunu düşünüyorum. Büyük teknoloji büyük sorumluluk da getiriyor.

Analiz edilen 7 modelden bazıları içerik sınıflandırmak için tasarlanmışken, diğerleri daha geneldi. Bunlardan ikisi OpenAI, ikisi Mistral, Claude 3.5 Sonnet, DeepSeek V3 ve Google Perspective API'dandı.

Yorumlarını almak üzere tüm moderatörlerle iletişime geçildi.

Independent Türkçe


Astronomi meraklıları tam ay tutulmasını izledi

Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
TT

Astronomi meraklıları tam ay tutulmasını izledi

Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)

Astronomi meraklıları, dün başta Asya olmak üzere Avrupa ve Afrika'da da gözlenen tam ay tutulması sırasında "kanlı ay"ı görme fırsatı buldu. 

Suudi Arabistan'ın güneybatısındaki el-Baha semalarında gerçekleşen ay tutulması, ilgililer tarafından izlendi (SPA)Suudi Arabistan'ın güneybatısındaki el-Baha semalarında gerçekleşen ay tutulması, ilgililer tarafından izlendi (SPA)

Dünya'nın ayını kırmızıya boyayan bu olgu, Güneş, Dünya ve Ay'ın bu sırayla mükemmel bir şekilde hizalandığı ve Ay'ın dolunay olduğu zamanda meydana gelir.

Bu fenomeni gözlemlemek için en iyi fırsat Asya'da, özellikle Çin ve Hindistan'da, ayrıca Doğu Afrika ve Batı Avustralya sakinleri için vardı.

Tam ay tutulması GMT saatiyle 17:30'dan 18:52'ye kadar sürdü.

 İranlı kadın, Tahran'daki bir köprüde bulunan teleskopla tam ay tutulmasını izliyor (EPA)İranlı kadın, Tahran'daki bir köprüde bulunan teleskopla tam ay tutulmasını izliyor (EPA)

Avrupa ve Afrika'dakiler de akşamın erken saatlerinde ay doğarken, kısa süreli bir kısmi tutulma görme şansına sahip oldu. Ancak Amerika kıtasındakiler bu olayı göremedikleri için daha az şanslıydı.

Rusya'nın başkenti Moskova'daki yüzen köprüde gerçekleşen tutulmanın ardından (AP)Rusya'nın başkenti Moskova'daki yüzen köprüde gerçekleşen tutulmanın ardından (AP)

Ay, güneş ışınlarını engelleyen Dünya'nın gölgesine girerken kırmızıya döner ve beyaz parlaklığını yavaş yavaş kaybeder.

Belfast Üniversitesi'nde astrofizikçi olan Ray Milligan, aya ulaşan tek güneş ışığının “Dünya'nın atmosferinde yansıtılıp saçılan ışık” olduğunu belirtti.

 Bir kadın, Yunanistan'ın başkenti Atina'daki antik Atina Gözlemevi yakınlarında gerçekleşen tutulma sırasında teleskopla ayın fotoğrafını çekiyor (Reuters)Bir kadın, Yunanistan'ın başkenti Atina'daki antik Atina Gözlemevi yakınlarında gerçekleşen tutulma sırasında teleskopla ayın fotoğrafını çekiyor (Reuters)

Ancak, Milligan'a göre mavi dalga boyları kırmızı dalga boylarından daha kısadır ve bu nedenle Dünya'nın atmosferinden geçerken daha kolay dağılırlar. Milligan, “Ay'a kan kırmızısı rengini verenin bu olduğunu” ifade ediyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Güneş tutulmasını gözlemlemek için özel gözlükler gerekirken, ay tutulmasını gözlemlemek için sadece uygun hava koşulları, açık gökyüzü ve doğru konumda olmak yeterlidir.

Endonezya'nın başkenti Cakarta'da tam ay tutulması izleniyor (Reuters)Endonezya'nın başkenti Cakarta'da tam ay tutulması izleniyor (Reuters)

Mart ayında gözlemlenen tutulmanın ardından bu yılki ikinci tam ay tutulması olan olay, 12 Ağustos 2026'da gerçekleşmesi beklenen büyük güneş tutulmasının habercisi niteliğinde.

2006 yılından sonra Avrupa'da görülecek ilk tam güneş tutulması, İspanya ve İzlanda'da tamamen, diğer ülkelerde ise kısmen görülebilecek.