Microsoft'tan atılım açıklaması: "Kuantum bilgisayarlar iki yıl içinde sıradan bilgisayarların yerini alacak"

Microsoft'un "kuantum süper bilgisayarı" yüzlerce yıllık bilimsel keşifleri sadece birkaç yıla sıkıştırmayı hedefliyor

Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)
Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)
TT

Microsoft'tan atılım açıklaması: "Kuantum bilgisayarlar iki yıl içinde sıradan bilgisayarların yerini alacak"

Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)
Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)

Araştırmacıların yeni nesil makinelerin gelecek iki yıl içinde standart bilgisayarlardan daha iyi performans gösterebileceğini söylemesinin ardından Microsoft, bir kuantum süper bilgisayar üretmeyi planladığını açıkladı.

Kuantum bilgisayarlar günümüzün önde gelen süper bilgisayarlarından onlarca kat daha güçlü olma potansiyeline sahip fakat pratik görevlerde rekabet etmekte bugüne kadar başarısızlığa uğradılar.

IBM'deki kuantum bilişim araştırmacılarının yakın zamanda gerçekleştirdiği bir performans karşılaştırma deneyi bu makinelerin yakında "klasik bilgisayarların zorlanacağı ölçekte" işe yarar hesaplamalar yaparak muazzam sayıda uygulamanın önünü açacağını gösteriyor.

Kuantum bilişim girişimi Algorithmiq'in CEO'su Sabrina Maniscalco, bu ay araştırmayı yayımlayan bilimsel dergi Nature'a şöyle dedi:

Bu makineler yolda.

Microsoft, birkaç yıllık araştırma ve yüz milyonlarca dolarlık kuantum bilgisayar teknolojisi yatırımının ardından çarşamba günü ilk "kuantum süper bilgisayarını" üretmeye yönelik yol haritasını açıkladı.

Kuantum bilgisayarlar, dijital verileri depolamak ve aktarmak için kullanılan geleneksel bitleri ("birler" ve "sıfırlar"), aynı anda iki durumda var olmayı sağlayan ve süperpozisyon diye bilinen bir kuantum fenomenini kullanan, kübit adı verilen kuantum bitleriyle değiştirerek çalışıyor.

Bu, aynı anda hem "bir" hem de "sıfır" işlevi görebilecekleri ve böylece eklenen her kübitin onları geleneksel benzerlerinden katlanarak daha güçlü hale getireceği anlamına geliyor.

Microsoft, çarşamba günü Physical Review B adlı bilimsel dergide anlatılan ve bir kuantum süper bilgisayarda büyük ölçekte çalışabilecek kadar istikrarlı olan yeni bir kübit türü tasarlayarak kendi atılımını gerçekleştirdiğini açıkladı.

Kuantum süper bilgisayarı, saniyede bir milyon kuantum işlemi gerçekleştirebilen bilgisayar diye tanımlayan Microsoft, yapımının gelecek 10 yıl içinde tamamlanacağını iddia ediyor.

Şirket, yol haritasını detaylarının paylaşıldığı bir blog yazısında "Microsoft, güvenilir ve pratik bir kuantum süper bilgisayar üretme yolunda ilk dönüm noktasına ulaştı" diye yazdı.

Bugün, kuantum süper bilgisayar tasarlama ve nihayetinde, gezegenimizin karşı karşıya kaldığı en zor sorunların çoğunu çözmeleri yönünde bilim insanlarını güçlendirme yolculuğumuzda önemli bir ana işaret ediyor.

Microsoft CEO'su Satya Nadella, şirketin "kimya ve malzeme biliminin gelecek 250 yılını gelecek 25 yıla sıkıştırmayı" amaçladığını söyledi.

IBM ve Microsoft'un bu duyuruları, kuantum bilişim alanında son yıllarda yapılan birkaç büyük atılımı takip ediyor.

2019'da Google'daki bilim insanları, dünyanın en güçlü süper bilgisayarının 10 bin yılda çözebileceği bir problemi, şirketin Sycamore kuantum bilgisayarının 200 saniyede çözebilmesiyle kuantum üstünlüğü diye bilinen şeyi başardıklarını duyurmuştu.

Daha sonra bu dönüm noktasına, kuantum bilgisayarları dünyanın en güçlü süper bilgisayarından yaklaşık 100 trilyon kat daha hızlı hesaplama yapabilen Çin'deki araştırmacılar da ulaşmıştı.

Etkileyici olsa da ne Çin'in makinesinin ne de Google'ın Sycamore'unun pratik kullanımı yoktu.

Google'ın 2019'daki dönüm noktasının arkasındaki araştırmacılardan biri olan John Martinis, son haberlerin kendisini "bunun diğer sistemlerde ve daha karmaşık algoritmalarda çalışacağına dair iyimser" hissettirdiğini söylüyor.

Independent Türkçe



Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Yeni rapora göre Çin, son teknoloji yapay zekanın geliştirilmesinde ABD'yi hızla yakalıyor.

Stanford Üniversitesi'nin 2025 Yapay Zeka Endeksi Raporu'na göre, her iki ülkede inşa edilen önde gelen yapay zeka modelleri arasındaki performans farkları 2024'te "neredeyse eşit seviyeye" gelirken, Çin yapay zeka yayınları ve patentlerinde başı çekiyor.

Çin'in önde gelen yapay zeka modellerindeki performans sıçraması, ABD'nin Çin'in gelişmiş yapay zeka oluşturmak için gerekli yarı iletkenlere erişimini engelleme girişimleri sürerken geldi.

Stanford araştırmacıları raporda, ABD'nin çip yaptırımlarının Çin'deki Büyük Dil Modelleri'nin (LLM) gelişimini etkilediğini ancak Çinli bilim insanlarının, insan düzeyinde zeka yaratma arayışlarında kısıtlamaları aşmanın yolunu bulduğunu belirtti.

Raporda, "DeepSeek'in V3 modelinin Aralık 2024'te piyasaya sürülmesi, özellikle önde gelen birçok LLM'den çok daha az hesaplama kaynağı gerektirirken olağanüstü yüksek performans elde etmesi sayesinde büyük ilgi topladı" dendi.

ABD'nin üst düzey yapay zeka modelleri genellikle Çin modellerine kıyasla hesaplama açısından çok daha yoğun... Eğitim hesaplamasına göre ilk 10 Çin dil modeli, 2021'in sonlarından bu yana yılda yaklaşık üç kez ölçeklendi. 2018'den bu yana dünyanın geri kalanında gözlemlenen yılda 5 kez eğiliminden epey yavaş.

Çin'in yükselişi aynı zamanda yapay zeka yatırımlarındaki büyük eşitsizliğe rağmen gerçekleşiyor. Geçen yıl ABD'nin bu teknolojiye yaptığı özel yatırım 109,1 milyar dolarla Çin'in 9,3 milyar dolarının yaklaşık 12 katıydı.

Çin'deki sadece 15 ve Avrupa'daki üç modele kıyasla 40 kayda değer yapay zeka modeli üreten ABD sayı açısından hâlâ lider.

Stanford'ın 456 sayfalık raporunda dikkat çeken bir başka eğilim de yapay zekayla ilgili olayların sayısının yüzde 50'den fazla artarak 2024'te rekor seviyeye ulaşması.

Bu olaylar arasında, ölümlere yol açan sürücüsüz arabalar ya da haksız tutuklamalara yol açan yüz tanıma sistemleri gibi yapay zekanın etik açıdan kötüye kullanımı da yer alıyor.

Raporda bahsedilen olaylardan biri, sohbet robotu karakteriyle "uzun süreli etkileşimlerin" ardından intihar eden 14 yaşındaki bir çocukla ilgili.

Raporda, "Bu vaka, yapay zeka güdümlü arkadaşlığın etik zorluklarına ve konuşan yapay zekanın yeterli gözetim olmadan kullanımının olası risklerine işaret ediyor" dendi.

Yapay zeka sohbet robotları duygusal destek sunabilirken, eleştirmenler önlemler olmadan istemeden zararlı davranışları güçlendirebilecekleri veya kullanıcılar sıkıntı içindeyken müdahale edemeyebilecekleri uyarısını yapıyor.

Independent Türkçe