Microsoft'tan atılım açıklaması: "Kuantum bilgisayarlar iki yıl içinde sıradan bilgisayarların yerini alacak"

Microsoft'un "kuantum süper bilgisayarı" yüzlerce yıllık bilimsel keşifleri sadece birkaç yıla sıkıştırmayı hedefliyor

Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)
Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)
TT

Microsoft'tan atılım açıklaması: "Kuantum bilgisayarlar iki yıl içinde sıradan bilgisayarların yerini alacak"

Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)
Bir Microsoft kuantum bilgisayarındaki kübit test çipi (mavi) (Microsoft)

Araştırmacıların yeni nesil makinelerin gelecek iki yıl içinde standart bilgisayarlardan daha iyi performans gösterebileceğini söylemesinin ardından Microsoft, bir kuantum süper bilgisayar üretmeyi planladığını açıkladı.

Kuantum bilgisayarlar günümüzün önde gelen süper bilgisayarlarından onlarca kat daha güçlü olma potansiyeline sahip fakat pratik görevlerde rekabet etmekte bugüne kadar başarısızlığa uğradılar.

IBM'deki kuantum bilişim araştırmacılarının yakın zamanda gerçekleştirdiği bir performans karşılaştırma deneyi bu makinelerin yakında "klasik bilgisayarların zorlanacağı ölçekte" işe yarar hesaplamalar yaparak muazzam sayıda uygulamanın önünü açacağını gösteriyor.

Kuantum bilişim girişimi Algorithmiq'in CEO'su Sabrina Maniscalco, bu ay araştırmayı yayımlayan bilimsel dergi Nature'a şöyle dedi:

Bu makineler yolda.

Microsoft, birkaç yıllık araştırma ve yüz milyonlarca dolarlık kuantum bilgisayar teknolojisi yatırımının ardından çarşamba günü ilk "kuantum süper bilgisayarını" üretmeye yönelik yol haritasını açıkladı.

Kuantum bilgisayarlar, dijital verileri depolamak ve aktarmak için kullanılan geleneksel bitleri ("birler" ve "sıfırlar"), aynı anda iki durumda var olmayı sağlayan ve süperpozisyon diye bilinen bir kuantum fenomenini kullanan, kübit adı verilen kuantum bitleriyle değiştirerek çalışıyor.

Bu, aynı anda hem "bir" hem de "sıfır" işlevi görebilecekleri ve böylece eklenen her kübitin onları geleneksel benzerlerinden katlanarak daha güçlü hale getireceği anlamına geliyor.

Microsoft, çarşamba günü Physical Review B adlı bilimsel dergide anlatılan ve bir kuantum süper bilgisayarda büyük ölçekte çalışabilecek kadar istikrarlı olan yeni bir kübit türü tasarlayarak kendi atılımını gerçekleştirdiğini açıkladı.

Kuantum süper bilgisayarı, saniyede bir milyon kuantum işlemi gerçekleştirebilen bilgisayar diye tanımlayan Microsoft, yapımının gelecek 10 yıl içinde tamamlanacağını iddia ediyor.

Şirket, yol haritasını detaylarının paylaşıldığı bir blog yazısında "Microsoft, güvenilir ve pratik bir kuantum süper bilgisayar üretme yolunda ilk dönüm noktasına ulaştı" diye yazdı.

Bugün, kuantum süper bilgisayar tasarlama ve nihayetinde, gezegenimizin karşı karşıya kaldığı en zor sorunların çoğunu çözmeleri yönünde bilim insanlarını güçlendirme yolculuğumuzda önemli bir ana işaret ediyor.

Microsoft CEO'su Satya Nadella, şirketin "kimya ve malzeme biliminin gelecek 250 yılını gelecek 25 yıla sıkıştırmayı" amaçladığını söyledi.

IBM ve Microsoft'un bu duyuruları, kuantum bilişim alanında son yıllarda yapılan birkaç büyük atılımı takip ediyor.

2019'da Google'daki bilim insanları, dünyanın en güçlü süper bilgisayarının 10 bin yılda çözebileceği bir problemi, şirketin Sycamore kuantum bilgisayarının 200 saniyede çözebilmesiyle kuantum üstünlüğü diye bilinen şeyi başardıklarını duyurmuştu.

Daha sonra bu dönüm noktasına, kuantum bilgisayarları dünyanın en güçlü süper bilgisayarından yaklaşık 100 trilyon kat daha hızlı hesaplama yapabilen Çin'deki araştırmacılar da ulaşmıştı.

Etkileyici olsa da ne Çin'in makinesinin ne de Google'ın Sycamore'unun pratik kullanımı yoktu.

Google'ın 2019'daki dönüm noktasının arkasındaki araştırmacılardan biri olan John Martinis, son haberlerin kendisini "bunun diğer sistemlerde ve daha karmaşık algoritmalarda çalışacağına dair iyimser" hissettirdiğini söylüyor.

Independent Türkçe



Samanyolu'nun tuhaflığı gözler önüne serildi

Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
TT

Samanyolu'nun tuhaflığı gözler önüne serildi

Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)

Samanyolu'nun kendisine benzeyen galaksilere kıyasla sıradışı özelliklere sahip olduğu bulundu.

Gökbilimciler genellikle galaksiler ve nasıl oluştukları hakkında fikir edinmek için Samanyolu'nu inceliyor. 

Ancak yeni bir araştırmaya göre Güneş Sistemi'ne ev sahipliği yapan gökada, pek de iyi bir model olmayabilir. 

Galaktik Analoglar Etrafındaki Uydular (Satellites Around Galactic Analogs/SAGA) çalışması kapsamında bilim insanları, kütlesi Samanyolu'na yakın olan 101 galaksiyi ve onların yörüngesindeki 378 uydu galaksiyi inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi The Astrophysical Journal'da bu ay yayımlanan üç ayrı makalede açıklayan araştırmacılar, karanlık madde halelerinin galaksi oluşumunda oynadığı rolü anlamaya çalışıyordu.

Evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülen karanlık madde, ışıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemiyor. Bazı bilim insanlarının varlığına karşı çıktığı bu maddenin neyden oluştuğu da bilinmiyor.

Çoğu gökbilimci karanlık maddeden oluşan halelerin galaksilerin doğum yeri olduğunu öne sürüyor. 

SAGA çalışmasında, etraflarında döndükleri gökadalardan daha küçük olan uydu galaksilere odaklanarak bu sürecin aydınlatılması amaçlanıyor. 

Araştırmacılar incelenen galaksilerin, 0'la 13 arasında uydu galaksisi olduğunu tespit etti. İkisi Büyük ve Küçük Macellan Bulutu olmak üzere toplam 4 uydusu gözlemlenen Samanyolu bu skalaya oturuyor. 

Ancak Büyük ve Küçük Macellan Bulutu gibi devasa uyduları olan galaksilerin, çok daha fazla uydu galaksiyle çevrelendiği saptandı. 

Ayrıca diğer galaksilerin yörüngesindeki küçük uydulardaki yıldız oluşumu devam ederken, Samanyolu'nun sadece iki büyük uydusunda bu durum gözleniyor. 

SAGA'nın ortak kurucusu ve üç makalenin de ortak yazarı Risa Wechsler "Şimdi elimizde bir bulmaca var" diyerek ekliyor:

Samanyolu neden bu küçük, düşük kütleli uydularının yıldız oluşumlarının durmasına yol açtı? Belki de normal bir ev sahibi galaksinin aksine Samanyolu, yıldız oluşumu durmuş daha eski uydular ve Samanyolu'nun karanlık madde halesine yeni girmiş aktif (Büyük ve Küçük Macellan Bulutu gibi) uyduların benzersiz bir kombinasyonuna sahiptir.

Bilim insanları ayrıca yıldız oluşumunun genellikle ev sahibi galaksiye daha yakın olan uydularda durduğunu saptadı. Ekip bunun ana galaksideki veya çevresindeki karanlık maddenin kütleçekim kuvvetinden kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Wechsler, karanlık madde halelerinin, uydular gibi Samanyolu'ndan daha küçük ölçeklerde nasıl davrandığının anlaşılmasına ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. 

Fizikçi "Sonuçlarımız galaksi oluşum modellerini sadece Samanyolu'yla sınırlayamayacağımızı gösteriyor" diyerek ekliyor: 

Evrendeki bütün benzer galaksilerin dağılımına bakmak zorundayız.

Independent Türkçe, IFL Science, Futurism, Phys.org, The Astrophysical Journal