Elektrikli araba örtüsü Mars'ta yaşam alanı kurmak için kullanılabilir

Janus termal örtüsünde iki yüzlü Roma tanrısından esinlenildi

Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
TT

Elektrikli araba örtüsü Mars'ta yaşam alanı kurmak için kullanılabilir

Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)

Bilim insanları, Roma mitolojisinden esinlenerek gün boyunca örttüğü her şeyi soğutabilen ve geceleri ısıtabilen bir örtü icat etti.

İki yüzlü Roma tanrısı Janus'un adını taşıyan Janus termal örtü, elektrikli arabalardan uzay araçlarına kadar her şeyde kullanılabilir. Araştırmacılar, bunun Ay ve Mars'ta gezegen dışı koloniler inşa etmek için bile kullanılabileceğini öne sürüyor.

Araştırmaya katılan, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi'nden malzeme bilimci Kehang Cui, "Termal örtü yazın serin kışın sıcak tutan, araçlar, binalar, uzay araçları ve hatta dünya dışı yaşam alanları için giysiler gibidir" diyor.

Örtü temelde Dünya'nın göreceli soğutma yoluyla soğumasıyla aynı şekilde çalışıyor. Dünya atmosferle kaplıdır ve atmosfer yaydığımız belirli bir aralıktaki elektromanyetik enerjiye karşı geçirgendir.

Silika ve alüminyumdan üretilen fütüristik malzeme, herhangi bir dış enerjiye ihtiyaç duymadan ısıtma ve soğutma etkisini pasif olarak elde edebiliyor.

Elektrikli araçların örtüyle örtülmesi, sıcak bir günde 8 santigrat derece soğutulmasını ve soğuk bir gecede 6,8 santigrat derece ısıtılmasını sağlayarak bataryanın bozulmasını önler.

Ölçeklenebilir üretilen Janus termal örtü ve elektrikli arabaların gündüz çekilen örtülü ve örtüsüz fotoğrafı (Huaxu Qiao)
Ölçeklenebilir üretilen Janus termal örtü ve elektrikli arabaların gündüz çekilen örtülü ve örtüsüz fotoğrafı (Huaxu Qiao)

Profesör Cui, "İlk kez kış gecelerinde ortam sıcaklığının neredeyse 7 santigrat derece üzerinde ısınmaya ulaşabiliyoruz" diyor.

Bu bizim için de şaşırtıcı sayılır, enerji girişi veya güneş ışığı yok ve hâlâ ısı elde edebiliyoruz.

Araştırmayı detaylandıran "Scalable and durable Janus thermal cloak for all-season passive thermal regulation" (Dört mevsim pasif termal düzenleme için ölçeklenebilir ve dayanıklı Janus termal örtü) başlıklı çalışma salı günü Device adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
TT

Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)

Dünya'ya beklenmedik kadar yakın bir mesafede devasa bir gaz bulutu keşfedildi. Moleküler gaz bulutu, bilim insanlarına yıldız oluşum sürecini incelemeleri için eşsiz bir fırsat sunuyor.

Moleküler bulutlar içindeki toz ve gaz kümeleri çökerek yıldızları meydana getiriyor. Hidrojen ve karbonmonoksit molekülleri içeren bu bulutları, yıldız oluşturmalarından önce görmek zorlu bir iş.

Bilim insanları moleküler hidrojen gazı neredeyse görünmez olduğu için bu bulutları ararken karbonmonoksite odaklanıyor. Ancak karbonmonoksit miktarı azsa bulut kolayca gözden kaçabiliyor.

Araştırmacılar yeni keşfedilen moleküler gaz bulutunun bugüne kadar saptanmamasını da buna bağlıyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Astronomy'de dün (28 Nisan) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, bulutu daha önce hiç kullanılmamış bir yöntemle tespit etti. Araştırmacılar, buluttaki hidrojenin yaydığı ultraviyole ışık sayesinde keşfi yaptı.

Güney Kore'nin STSAT-1 uydusunun verilerini inceleyen araştırmacılar, hidrojenin doğal olarak yaydığı uzak ultraviyole ışığı fark etti. Normalde bu spektrumdaki ışığı yakalamak epey zor ancak uydunun spektrografı, bunu analiz edilebilecek dalga boylarına ayırmayı başardı. 

Rutgers Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Blakesley Burkhart, "Bu, moleküler hidrojenin uzak ultraviyole emisyonunu doğrudan bularak keşfedilen ilk moleküler bulut. Bu bulut, kelimenin tam anlamıyla karanlıkta parıldıyor" diyor.

Yunan mitolojisindeki şafak tanrıçası Eos'un adı verilen gaz bulutu Dünya'dan sadece 300 ışık yılı uzakta. Yaklaşık 3 katrilyon kilometrelik bu mesafe insan ölçeğinde muazzam bir büyüklüğe denk düşse de galaktik ölçekte çok yakın kabul ediliyor. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesi olan Orion Bulutsusu yaklaşık 1300 ışık yılı uzakta. 

Hilale benzeyen bulutun kütlesi Güneş'in kütlesinin yaklaşık 3 bin 400 katı ve yaklaşık 40 Ay çapına (140 bin kilometre) sahip. 

Makalenin yazarlarından Thomas Haworth "Bu şey adeta kozmik arka bahçemizde ve biz onu kaçırdık" diyor.

Güneş Sistemi'nin yakın çevresini ifade eden Yerel Kabarcık'ta yer alan Eos, bugüne kadar bulunan en yakın moleküler bulut. 

Bilim insanları bu sayede yıldız ve yıldız sistemlerinin nasıl oluştuğunu çok daha iyi anlayabilecekleri bir imkana sahip. 

Burkhart, "Teleskoplarımızla baktığımızda, oluşum aşamasındaki tüm yıldız sistemlerini görebiliyoruz ancak bunun nasıl gerçekleştiğini ayrıntılı olarak bilmiyoruz" diyerek ekliyor: 

Eos'u keşfetmemiz heyecan verici çünkü artık moleküler bulutların nasıl oluştuğunu ve ayrıştığını, bir galaksinin yıldızlararası gaz ve tozu yıldızlara ve gezegenlere nasıl dönüştürdüğünü doğrudan ölçebiliyoruz.

Araştırmacılar ayrıca yeni yöntemi kullanarak yakınlarda gizlenen başka moleküler bulutları da keşfetmeyi umuyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Thavisha Dharmawardena "Bu teknik yıldızlararası ortam hakkında bildiklerimizi baştan yazabilir, galaksideki gizli bulutları ortaya çıkarabilir ve hatta kozmik şafağın algılanabilen en uzak sınırlarına kadar ulaşabilir" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Space.com, CNN, Nature Astronomy