Nörobilimciler, zeki çocuk yetiştirmenin formülünü verdi: İki aktivite önemli

Bulgular, beyin fonksiyonlarının gelişimini konu alan önceki araştırmaları destekliyor

Uzmanlar, çocukları kitaplara ve spora teşvik etmek için nazik ve şeffaf bir yaklaşım benimsenmesini öneriyor (Pixabay)
Uzmanlar, çocukları kitaplara ve spora teşvik etmek için nazik ve şeffaf bir yaklaşım benimsenmesini öneriyor (Pixabay)
TT

Nörobilimciler, zeki çocuk yetiştirmenin formülünü verdi: İki aktivite önemli

Uzmanlar, çocukları kitaplara ve spora teşvik etmek için nazik ve şeffaf bir yaklaşım benimsenmesini öneriyor (Pixabay)
Uzmanlar, çocukları kitaplara ve spora teşvik etmek için nazik ve şeffaf bir yaklaşım benimsenmesini öneriyor (Pixabay)

Yeni bir araştırma, daha zeki çocuklar yetiştirmek isteyen ebeveynlerin, onları takım sporlarına kaydettirmesi ve video oyunlarından çok kitap alması gerektiğini öne sürüyor.

Doğu Finlandiya Üniversitesi'ndeki nörobilimciler, 6 ila 9 yaşlarındaki 504 çocuğu iki yıl boyunca gözlem altında tuttu.

Araştırmacılar, spor takımlarında yer alan ve okumaya daha fazla zaman ayıran çocukların düşünme becerilerinin daha gelişkin olduğunu tespit etti.

En iyi sonuçlar, spor ve okuma aktiviteleri belirli bir beslenme düzeniyle birleştirildiğinde elde edildi.

Çocuklar için özel olarak tasarlanan bu beslenme biçimi, az yağlı süt ürünlerinden faydalanmayı, kırmızı et veya işlenmiş gıdalarıysa daha az tüketmeyi gerektiriyordu. Araştırmacılar bunu geleneksel İskandinav beslenmesi diye adlandırıyor.

Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan araştırma makalesinde konuyla ilgili şu ifadelere yer verildi:

Besin kalitesinin artması, organize spor ve kitap okuma süresinin artması, bilişsel yeteneklerin gelişmesiyle ilişkilendirildi.

Bulgular, fiziksel aktivitedeki artışı hafıza ve öğrenme yeteneği de dahil olmak üzere beyin fonksiyonlarının gelişmesiyle ilişkilendiren önceki araştırmaları destekler nitelikte.

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri'ne göre, spor yapan çocukların özgüveni daha yüksek olurken, kaygı ve depresyon seviyeleri de diğerlerine göre daha düşük kalıyor. Özellikle de takım halinde yapılan sporlar, zihinsel sağlığı iyileştiriyor.

Yine de birçok uzman, video oyunları veya serbest aktiviteleri tamamen gözden çıkarmamak gerektiği görüşünde.

Zira spor ve kitap okuma daha hedefe yönelik öğrenme sağlayabilirken, serbest oyunlar da yaratıcılığın ve motivasyonun geliştirilmesine yardımcı olabilir.

Örneğin, Amerikan Psikoloji Derneği, video oyunlarının çocukların gelişimine, hafızasına, mekansal farkındalığına ve grup halinde oynandığında sosyal becerilerine fayda sağladığını belirtiyor.

Öte yandan Doğu Finlandiya Üniversitesi'ndeki sinirbilimciler, bu son araştırmada, çocuğun ekran başında geçirdiği zamanın tamamen denetimsiz olması durumunda bilişsel gelişimin sekteye uğrayabileceğini saptadı.

Zira birçok araştırmacı, çocukların gözetim altında olmadığı video oyunlarında toksik davranış ve tacizin daha yaygın olduğunu söylüyor.

Independent Türkçe



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news