James Webb Uzay Teleskobu, Girdap Galaksisi'ni görüntüledi

Gök cisminin bükülen sarmal kolları yeni görüntüde son derece ayrıntılı biçimde yer alıyor

M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)
M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)
TT

James Webb Uzay Teleskobu, Girdap Galaksisi'ni görüntüledi

M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)
M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)

NASA'nın öncülüğünde işletilen James Webb Uzay Teleskobu, şimdiye kadarki en çarpıcı görüntülerinden birini kaydetti.

Gelmiş geçmiş en güçlü uzay teleskobu diye nitelenen cihaz, Girdap Galaksisi diye de adlandırılan M51 galaksisini görüntüledi.

Teleskobun NIRCam ve MIRI aygıtlarıyla kaydedilen çarpıcı görüntüde sarmal kollar arasındaki gizli özellikler ve muazzam ayrıntılar yer alıyor.

Galaksi, lavabo giderinin etrafında dönen suyu anımsatan yapısı nedeniyle Girdap diye adlandırılıyor.

Aslında bu galaksinin kollarından birinin en dış ucunda küçük, sarımsı bir galaksi mevcut. Bu galaksiye NGC 5195 adı veriliyor ve iki galaksi etkileşim halinde.

NGC 5195 çok daha küçük. Ancak kütle çekim etkisi Girdap Galaksisi'nin belirgin sarmal kollarının oluşumuna katkı sağlıyor.

Girdap Galaksisi, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde, 31 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor (Avrupa Uzay Ajansı)
Girdap Galaksisi, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde, 31 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor (Avrupa Uzay Ajansı)

Gök cisminin bükülen sarmal kolları yeni görüntüde son derece ayrıntılı biçimde yer alıyor.

Görüntüdeki koyu kırmızı bölgeler, sarmal kollarda yoğunlaşan sıcak tozdan oluşuyor.

Kollar boyunca uzanan ve mavi-beyaz merkeze doğru giden parlak alanlarsa yıldızların oluştuğu bölgeler. Bu turuncu ve sarı alanlarda yakın zamanda oluşmuş yıldız kümelerinin meydana getirdiği iyonize gazlar göze çarpıyor.

Independent Türkçe



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news