Bilim insanları uzaylıları bulmanın kolay bir yöntemini keşfetti

"Devrim niteliğinde"

Bilim insanları, programın hem Dünya'daki yaşamın kökenlerine hem de başka gezegenlerdeki akıllı yaşam işaretlerine ışık tutacağını belirtti (Reuters)
Bilim insanları, programın hem Dünya'daki yaşamın kökenlerine hem de başka gezegenlerdeki akıllı yaşam işaretlerine ışık tutacağını belirtti (Reuters)
TT

Bilim insanları uzaylıları bulmanın kolay bir yöntemini keşfetti

Bilim insanları, programın hem Dünya'daki yaşamın kökenlerine hem de başka gezegenlerdeki akıllı yaşam işaretlerine ışık tutacağını belirtti (Reuters)
Bilim insanları, programın hem Dünya'daki yaşamın kökenlerine hem de başka gezegenlerdeki akıllı yaşam işaretlerine ışık tutacağını belirtti (Reuters)

ABD'de bilim insanları, dünya dışı akıllı yaşamı bulmayı kolaylaştıracak kolay bir yöntem geliştirdi.

Başkent Washington'daki Carnegie Bilim Enstitüsü'nden araştırmacıların tasarladığı yapay zeka destekli program, toplanan numunelerin biyolojik kökenli olup olmadığını yüzde 90 doğruluk payıyla tespit edebiliyor.

"Biyolojik imza" adı da verilen bu işaretleri tespit eden yazılım, Dünya dışındaki gezegenlerde mevcut veya eski dönemlere ait akıllı yaşamın bulunmasına büyük katkı sağlayabilir.

Carneige'den astrobiyolog Robert Hazen, programın dünya dışı akıllı yaşam arayışında "devrim yaratma potansiyeline sahip olduğunu" söyledi. Bilim insanı, bunun Dünya'daki yaşamın kökenlerine ve kimyasına ilişkin anlayışı derinleştireceğini de belirtti. 

Araştırmacılar, programı geliştirirken canlı organizmalardan ve cansız nesnelerden aldıkları 134 numuneyi yazılım aracılığıyla inceledi. Makine öğrenmesi ve matematiksel modellemeyle oluşturulan bir algoritmayla çalışan yazılım, numunelerin moleküler yapısını inceleyerek biyolojik kökenli olup olmadıklarını tespit edebiliyor. 

Hazen, bunun aslında rutin bir analiz yöntemi olduğunu fakat yapay zeka desteğiyle yazılımın kapasitesini artırdıklarını belirtti. 

Astrobiyolog, programı geliştirme sürecini şöyle açıkladı:

Canlıların kimyasının, cansız dünyadakinden temelde farklı olduğu; yaşamın biyomoleküllerin çeşitliliğini ve dağılımını etkileyecek nitelikte 'kimyasal kuralları' olduğu fikriyle yola çıktık. Eğer bu kuralları belirleyebilirsek, bunları yaşamın kökenlerini modelleme çabalarımıza yol göstermesi veya diğer dünyalarda kolay gözlemlenemeyecek yaşam belirtilerini tespit etmek için kullanabiliriz.

Araştırmada çalışan bilim insanlarından Jim Cleaves ise yazılımın öncelikli olarak NASA'nın Mars keşif aracı Curiosity'nin topladığı numunelerin incelenmesi için kullanılmasının planlandığını söyledi.

Independent Türkçe



DNA analizi, insan yiyen aslanların menüsünü gözler önüne serdi

Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)
Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)
TT

DNA analizi, insan yiyen aslanların menüsünü gözler önüne serdi

Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)
Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)

Genetik analizler, 19. yüzyılda insanları yiyerek nam salan Tsavo aslanlarının menüsünde başka ne olduğunu ortaya koydu.

1898'de Kenya'daki Tsavo Nehri üzerine bir demiryolu köprüsü inşa eden Britanya'nın projesinde çalışan işçiler, aylarca iki aslanın saldırısına uğramıştı. 

"Tsavo insan yiyicileri" diye bilinen yelesiz iki aslanın, 9 aylık bir süre boyunca en az 35 kişiyi yediği tahmin ediliyor. 

9 aylık dönem içinde bir süre ara verilen çalışmalar, demiryolu projesini yürüten Britanya Ordusu yarbayı John Henry Patterson'ın iki aslanı öldürmesiyle kaldığı yerden devam etmişti. 

Aslanların cesedinden kilim yapılmış ve nihayetinde bunlar ABD'deki Field Doğa Tarihi Müzesi tarafından alınmıştı. Kilimlerin yanı sıra iki kafatası da müzenin koleksiyonuna katılmıştı. 

Daha önce iki hayvan üzerinde yapılan çalışmalarda, dişlerinde sıkıntı yaşayan aslanların diğer avlara göre daha rahat çiğnendiği için insanlara saldırdığı öne sürülmüştü. 

Current Biology adlı hakemli dergide dün (11 Ekim) yayımlanan araştırmada, Tsavo aslanlarının başka neler yediği tespit edildi.

Hayvanların kırık dişlerinde kalan kıl örnekleri üzerinde genetik analizler yürüten ekibe liderlik eden Dr. Alida de Flamingh "Dişteki oyukları, jeologların toprağı incelemesi gibi inceledik" diyerek ekliyor:

Farklı katmanlardaki kılları analiz ederek bu aslanların yaşamları boyunca nasıl beslendiği hakkında fikir ediniyoruz.

Araştırmacılar kıllardaki mitokondriyal DNA'yı analiz ederek iki aslanın, insanların yanı sıra zürafa, oriks, zebra, Afrika antilobu ve Kobus ellipsiprymnus adlı bir antilop türünü yediğini kaydetti. 

Bilim insanları aslanların dişinde özellikle Afrika antilobunun kalıntılarına rastlayınca şoke oldu. O zamanlar Tsavo bölgesinde bu hayvanın pek görülmediğini söyleyen araştırmacılar, aslanların 90 kilometre kadar yol kat etmiş olması gerektiğini belirtiyor.

Illinois Üniversitesi'nden Dr. Alida de Flamingh ya aslanların sanılandan daha uzağa gittiğini ya da Afrika antilobunun bölgede daha yaygın olduğunu ifade ediyor. 

Araştırmacılar ayrıca aslanların Afrika mandası yediğine dair bir kanıt bulamadı. Bugün bölgede yaşayan aslanlar bu hayvanlarla beslendiği için beklenmedik olan bu durumun bulaşıcı bir hastalıkla açıklanabilir.

Aslanların yaşadığı dönemde bölgede yayılan sığır vebası, Afrika mandası popülasyonunda da ciddi düşüşe yol açmıştı.

İki hayvanın insanları avlamaya başlamasının bu salgından kaynaklandığını düşünen uzmanlar da var. 

Bilim insanları yeni çalışmada iki aslanın kardeş olduğu teorisini de doğruladı. 

Dişlerde bulunan insan örneklerini daha detaylı incelemeyi planlayan ekip, bu sayede aslanların onları ne zaman yemeye başladığını daha net saptamayı umuyor.

Independent Türkçe, New York Times, Live Science, Current Biology