NASA'nın keşif aracı Perseverance, Mars'ta mavi günbatımını görüntüledi

Görüntüler, bilim insanlarının Mars atmosferinin bileşimini incelemesine katkı sağlıyor

Perseverance keşif aracının elde ettiği Mars'taki günbatımı görüntüsü (NASA/Jet İtki Laboratuvarı/Caltech)
Perseverance keşif aracının elde ettiği Mars'taki günbatımı görüntüsü (NASA/Jet İtki Laboratuvarı/Caltech)
TT

NASA'nın keşif aracı Perseverance, Mars'ta mavi günbatımını görüntüledi

Perseverance keşif aracının elde ettiği Mars'taki günbatımı görüntüsü (NASA/Jet İtki Laboratuvarı/Caltech)
Perseverance keşif aracının elde ettiği Mars'taki günbatımı görüntüsü (NASA/Jet İtki Laboratuvarı/Caltech)

NASA'nın Mars keşif aracı Perseverance, Kızıl Gezegen'in ufkunda nadir görülen ilginç bir "mavi günbatımı" yakaladı. Bu görüntü, yabancı bir günbatımının ardındaki fizik kurallarına daha fazla ışık tutuyor.

Keşif aracı Mars'taki 933. gününde, Kızıl Gezegen'in göğü kararmaya başlarken navigasyon kamerasıyla fotoğrafı çekti.

Perseverance'ın çektiği görüntü, Güneş'in batarken Mars ufkunda ilginç, soğuk mavimsi bir yeşil renkte parladığını gösteriyor.

NASA, ABD Uzay Ajansı'nın perşembe günü elde ettiği görüntünün keşif aracının sürüşe yardım eden direğindeki navigasyon kamerasının çektiğini belirtti.

Günbatımı görüntüsünün dünya dışı doğası, Kızıl Gezegen'deki ışık saçılımının fizik kurallarına ve Dünya'daki benzer olguyla nasıl tezat oluşturduğuna da ışık tutuyor.

Dünya'da, Güneş'ten gelen farklı dalga boylarındaki ışık atmosfere girdiğinde oksijen, azot, karbondioksit ve su buharı gibi gazların yanı sıra diğer partikül maddeler de dahil küçük parçacıklar tarafından yayılır.

Gezegenin bir tarafının Güneş'e daha yakın olduğu gün ortasında, daha kısa dalgalarla hareket eden mavi ışık geniş bir alana yayılarak bu süre zarfında gökyüzünün mavi görünmesine neden olur.

Öte yandan gün doğumu ve günbatımı sırasında Güneş ışığı atmosferde daha fazla mesafe kat eder.

Bu durum, menekşe ve mavi renkleri de dahil daha kısa dalga boylarına sahip ışığın dağılmasına ve göze sadece turuncu ve kırmızı ışığın ulaşmasına neden olur.

Dünya'nın atmosferinin yaklaşık yüzde 1'i kadar olan Mars'ın atmosferi çok incedir ve Kızıl Gezegen, Güneş'e Dünya'dan yüzde 50 daha uzaktır.

Güneş'ten gelen ışık Dünya'da oksijen, azot ve karbondioksitle etkileşime girerken Mars'ta büyük boyuttaki, demir açısından zengin toz parçacıklarıyla etkileşime girer.

Bu toz gün boyunca daha düşük frekanslı kırmızı ışığı dağıtarak Kızıl Gezegen'in göğüne kendine özgü kırmızı rengini verir.

Işığın daha uzun bir mesafe kat etmesi gerektiği günbatımındaysa, kırmızı ışık dağılarak gökyüzünü soğuk mavi bir renge boyar.

Kızıl Gezegen'deki keşif araçlarının çektiği gün doğumu ve günbatımı görüntüleri sadece yabancı gezegenin ilginçliğini göstermekle kalmıyor, aynı zamanda bilim insanlarının Mars atmosferinin bileşimini incelemesine de katkı sağlıyor.

ABD'deki Teksas A&M Üniversitesi'nden atmosfer bilimci Mark Lemmon daha önce, "Renkler, ince tozun doğru boyutta olmasından kaynaklanıyor; böylece mavi ışık atmosfere biraz daha verimli bir şekilde nüfuz ediyor" açıklamasını yapmıştı.

Mavi ışık tozdan saçıldığında, diğer renklerin ışığına kıyasla Güneş yönüne daha yakın kalıyor. Sarı ve kırmızı ışık emilmek ya da Güneş'e yakın kalmak yerine gökyüzünün her tarafına dağıldığı için gökyüzünün geri kalanı sarıyla turuncu arasında değişiyor.

Independent Türkçe



TikTok algoritmasına yeni ayar

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

TikTok algoritmasına yeni ayar

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

TikTok, kullanıcıların "Sizin İçin" sayfasında görünen konuları daha iyi kontrol etmelerine olanak tanıyacak ancak bu kontrol kısmi olacak.

Yeni güncellemeyle kullanıcılar, seyahatten spora ve mizaha kadar çeşitli konulardaki içerikleri daha fazla veya daha az görmeyi seçebilecek.

Özellik, kullanıcıların bu konulardaki içerikleri tamamen kapatmasına izin vermeyecek. Ancak TikTok, belirli içeriklerin görünme sıklığını azaltabileceklerini ifade ediyor.

TikTok artık kullanıcıların belirli türdeki içerikleri daha kolay filtreleyebilmesi için "akıllı anahtar kelime filtreleri"ni kullanmasına da izin verecek.

Uygulama, kullanıcıların algoritmasından kısıtlamak istedikleri belirli anahtar kelimeleri seçmesine uzun zamandır izin veriyordu. Ancak yeni özellik, yapay zeka kullanarak eşanlamlı kelimeleri ve benzer içerikleri de bularak bunları akıştan gizleyecek.

TikTok'un algoritması ve "Sizin İçin" sayfası, kullanıcılar için uygulamanın en çekici özellikleri. Ancak bu özellikler tartışmalara ve kullanıcıların aynı içeriği izleyerek sorunlu ve zararlı bir döngüye girmesine yol açabileceği iddiaları gibi eleştirilere de neden oluyor.

TikTok bunun sonucunda algoritmaya kontroller getiriyor. Ayrıca kullanıcıların beğeniler ve favoriler aracılığıyla gördükleri içeriklere tepki vererek uygulamayla daha fazla etkileşime girmesini teşvik ediyor.

Bu duyuru, TikTok'un #skinnytok ("sıska tiktok kullanıcısı" anlamına gelen bu etiket altında kullanıcılar zayıflamaya dair içerikler paylaşıyordu -ed.n.) anahtar kelimesini arama sonuçlarından yasaklamasından kısa süre sonra geldi. Bu karar uygulamanın, genç kullanıcıların vücut algısıyla ilgili sorunları körüklediğini söyleyen Avrupalı düzenleyicilerin baskısı üzerine alınmıştı.

TikTok yeni özellikleri açıklarken, 2025 yaz trendi raporunu da yayımladı. Raporda BritTok, bahçecilik ve retro TV'nin yükselişine dikkat çekildi.

Independent Türkçe