ABD kütüphanelerinde dijital erişim dönemi

ABD’de dijital tekliflerinin biri diğerinden farklı.

ABD kütüphanelerinde dijital erişim dönemi
TT

ABD kütüphanelerinde dijital erişim dönemi

ABD kütüphanelerinde dijital erişim dönemi

ABD’de halk kütüphaneleri 20 yıldır insanlara ödünç e-kitap veriyor.  Birçok kütüphane dijital koleksiyonlara geçmeden önce bile dijital sesli kitapları, dergileri, çizgi romanları, videoları ve diğer hizmetleri içerecek şekilde tekliflerini genişletmişti.

Yerel kütüphanenizin içeriğini ve dijital koleksiyonunu merak ediyorsanız ancak ücretsiz kartınız yoksa, işte yapmanız gerekenler.

(Fotoğraf)

Kütüphanenin yerini belirleyin

En yakın kütüphanenin yerini bilmiyorsanız, internette arama yapın. Bir tane bulduğunuzda, bir karta kaydolma veya e-kitap ve diğer materyalleri ödünç alma hakkında bilgi için web sitesine göz atın.

Kart alma koşulları bir kütüphaneden diğerine değişir, bazıları sizden kimliğinizi ve ikamet adresinizi kanıtlayan belgeler isteyebilir ve hatta bazıları kart başvurusu için ilk kez şahsen gelmenizi zorunlu kılabilir.

Kayıt işlemini tamamladıktan sonra, bir kullanıcı adı veya numarası ve kütüphane web sitesine girmek için bir kod veya şifre alacaksınız.

Ofis kaynak uygulamaları

Çoğu kütüphane elektronik kaynaklarını PressReader, Hoopla ve Kanopy gibi dijital dergi ve video ödünç verme uygulamaları aracılığıyla yönetir. Kütüphanenin web sitesinde ödünç alınabilecek materyaller ve süreci kolaylaştıran uygulamalar için arama yapın. Daha sonra edindiğiniz isim veya numarayı ya da sahip olduğunuz kartın bilgilerini kullanarak uygulamaya giriş yapın.

Kağıt kitap ve diğer materyalleri ödünç alırken olduğu gibi, ödünç verme sürelerinin bir kütüphaneden diğerine değişmesine ek olarak, istediğiniz şey başkaları tarafından rezerve edilmişse beklemeniz gerekebilir. Ödünç alınan materyalleri genellikle kütüphanenin belirlenmiş uygulamasında kullanabilirsiniz, ancak bazı uygulamalar kullanıcılarına istedikleri içeriği okumak için bir Kindle cihazına göndermelerine olanak tanıyan bir seçenek sunar.

Ayrıca, bazı uygulamalar ödünç alma seçeneklerinizi genişletmek için birden fazla kütüphane veya kart eklemenize izin verir ve bazı kurumlar fiziksel kitap ve video diskleri ödünç alma seçeneği sunabilir.

(Fotoğraf)

Şarku’l Avsat’ın New York Times’tan aktardığı habere göre kitaplara ek olarak, kütüphaneler atıf araçları, araştırma veritabanları ve dijitalleştirilmiş görüntüler sağlıyor.

Uygulamalar, bir kütüphanenin temel koleksiyonunu herhangi bir mobil cihazdan keşfetmeyi kolaylaştırır ven genellikle kütüphanenin web sitesinin sunduğu şeylere daha derinlemesine dalmanıza da olanak tanır. Sunulanlar kütüphaneden kütüphaneye değişir ve her şeyi dijital formda bulamayabilirsiniz, ancak haritalar, atıf sistemi araçları, araştırma veritabanları, dijitalleştirilmiş fotoğraflar, okul yıllıkları ve arşivlenmiş gazeteler bulabilirsiniz.

Bazı durumlarda, dijital platformdan materyalleri kaydedebilir veya yazdırabilirsiniz, ancak bazı kaynaklardan yararlanmak için kütüphaneyi şahsen ziyaret etmeniz gerekebilir; atıf sistemi hizmetlerine kaydolmak gibi.

Son olarak, bazı kurumlar kart sahiplerine teknoloji ekipmanları, masa oyunları ve yemek pişirme araç ve gereçleri gibi, kütüphanenin hizmetler web sitesinden kontrol edebileceğiniz bir "şeyler kütüphanesi" sunmaktadır.

Ayrıca, özellikle tarihi fotoğraflar veya herhangi bir tür içerik arıyorsanız, tüm yerel kütüphanelerde bulunan dijital materyallere göz atabilirsiniz.

İnternet Arşivi milyonlarca video, ses kaydı, görüntü, kitap ve program içermekte.

Milyonlarca metin, görüntü ve kayıt

Örneğin, ülkenin dört bir yanındaki ücretsiz kütüphaneleri ve arşivleri tek bir yerde toplayan bir platform olan America's Digital Public Library, sitesinde 49 milyondan fazla metin, görüntü, ses ve video içeren bir veritabanına sahip.

Kütüphaneleri ziyaret etmeyi seven biriyseniz dijital tarama size beklediğiniz coşkuyu vermeyebilir ancak dijital kütüphaneler birçok kazanımı garanti eder.



Yapay zeka uygulamaları 1 milyar kullanıcıyı aştı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yapay zeka uygulamaları 1 milyar kullanıcıyı aştı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir rapora göre ChatGPT, Claude ve Google Gemini gibi mobil yapay zeka uygulamalarının kullanıcı sayısı 1 milyarı geçti.

Bu kilometre taşına, OpenAI'ın ChatGPT'yi kullanıma açmasının üzerinden üç yıl bile  geçmeden ulaşıldı. ChatGPT, Kasım 2022'de piyasaya sürüldüğünde tarihin en hızlı büyüyen uygulaması olmuştu.

Tüketici bilgi firması Meltwater ve kreatif ajans We Are Social tarafından hazırlanan Digital 2026 raporunda, "Yapay zeka, erken benimseyenlerden kitlesel pazara yayılarak 'kritik eşiği geçiyor' dendi.

700 sayfalık rapor, bu eğilimin internetin geri kalanında da dalgalanma etkisi yarattığını ve geleneksel arama motorlarını kullananların sayısının artık düşüşte olduğunun altını çiziyor.

Veri analisti Simon Kemp, "Yapay zeka, kullanıcıların farklı türden soruları yanıtlamalarına ve yalnızca arama motorlarıyla yapabileceklerinden çok daha geniş bir ihtiyaç yelpazesini karşılamalarına giderek daha fazla olanak sağlıyor" dedi.

OpenAI'ın patronu Sam Altman'a göre yapay zekanın benimsenme oranları büyük ölçüde yaklaşık 800 milyon kullanıcısı olan ChatGPT sayesinde artıyor.

Bu rakam geçen yıl bu zamanlar 250 milyon civarındaydı ve Statista tarafından toplanan verilere göre 586 milyon kullanıcısı olan Elon Musk'ın X'inin önüne geçti

OpenAI, Duke Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi'nden araştırmacılar geçen ay yayımladıkları makalede dünya yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unun ChatGPT kullandığını belirtmişti.

Araştırmacılar, "Yeni bir teknoloji için bu küresel yayılma hızının emsali yok" diye yazmıştı.

Pew Araştırma Merkezi'nin marşamba günü yayımladığı ayrı bir rapor, yapay zeka konusunda heyecandan çok endişe duyan kişi sayısının daha fazla olduğunu ortaya koydu.

25 ülkede 28 binden fazla kişinin görüşlerinin alındığı anket, insanların sadece yüzde 16'sının bu teknoloji konusunda endişeliden ziyade heyecanlı olduğunu ortaya koydu.

Raporun yazarları, "Yapay zekayla ilgili endişeler özellikle yetişkinlerin yaklaşık yarısının heyecandan çok endişe duyduğunu söylediği Birleşik Devletler, İtalya, Avustralya, Brezilya ve Yunanistan'da yaygın" diye yazdı.

Anket ayrıca, kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılayla ölçülen bir ülkenin geliriyle yapay zeka farkındalığı arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Yüksek gelirli ülkelerdeki nüfus, daha az varlıklı ekonomilerdekilere kıyasla yapay zeka hakkında daha fazla bilgi sahibi olma eğiliminde.

Independent Türkçe


Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
TT

Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)

Amerikalı milyarder Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX, dün Teksas'taki Starbase'den Starship uzay aracının on birinci uçuşunu gerçekleştirdi. Bu test görevi, yeniden kullanılabilir uzay aracının uydu fırlatma ve nihayetinde insanları Ay ve Mars'a taşıma yeteneğini test etmeyi amaçlıyor.

Bir Süper Ağır itici roketin üzerine monte edilmiş Starship üst kademesinden oluşan uzay aracı, SpaceX'in Starbase'deki tesislerinden yaklaşık 23:20 GMT'de fırlatıldı. Starship üst kademesini uzaya gönderdikten sonra, Süper Ağır itici roket fırlatmadan yaklaşık 10 dakika sonra Meksika Körfezi'ne yumuşak bir iniş gerçekleştirdi.

SpaceX Başkanı Gwynne Shotwell, geçen ay Paris'te düzenlenen bir konferansta, "11. test uçuşunu başarılı kılmak için elimizden gelen her şeyi yaptık," dedi. "Ama bildiğiniz gibi, kimse ne olacağını bilmiyor, bu yüzden göreceğiz." Starship'in, 2027 yılına kadar NASA astronotlarını Ay'a indirmesi planlanıyor.

Roket, SpaceX'in mobil geniş bant internet sağlama hedefinde hayati rol oynayan daha büyük Starlink uydularının fırlatılması için büyük önem arzediyor. Bu uydular, Musk'ın Mars'a insan ve kargo gönderme vizyonunun temelini oluşturuyor.


"Arka kapı" tehlikesi: 250 dosya ChatGPT'yi zehirlemeye yetiyor

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

"Arka kapı" tehlikesi: 250 dosya ChatGPT'yi zehirlemeye yetiyor

(Unsplash)
(Unsplash)

Anthony Cuthbertson Teknoloji Editör Yardımcısı @ADCuthbertson 

Araştırmacılar, OpenAI'ın ChatGPT'si ve Google'ın Gemini'ı gibi yapay zeka modellerinin, eğitim verilerine yalnızca küçük bir bozulmuş veri örneği eklenerek "zehirlenebileceği" uyarısını yaptı.

Birleşik Krallık Yapay Zeka Güvenlik Enstitüsü, Alan Turing Enstitüsü ve yapay zeka firması Anthropic'in ortak yürüttüğü çalışma, 250 kadar az sayıda belgenin büyük dil modellerinin (LLM'ler) anlamsız metinler üretmesine yol açan bir "arka kapı" zafiyeti oluşturabileceğini ortaya koydu.

Bu açık özellikle endişe verici çünkü en popüler LLM'ler, kişisel internet siteleri ve blog yazıları da dahil internetteki herkese açık metinlerle önceden eğitiliyor. Bu da herhangi birinin yapay zeka modelinin eğitim verilerine dahil olabilecek içerik üretmesini mümkün kılıyor.

Anthropic, konuyu detaylandıran blog yazısında "Kötü niyetli aktörler, zehirlenme diye bilinen süreçte modelin istenmeyen veya tehlikeli davranışları öğrenmesini sağlamak için bu yayınlara belirli bir metin enjekte edebilir" dedi.

Arka kapı eklemek de bu saldırı türünden. Arka kapılar, modelden normalde gizli kalacak belirli bir davranışı tetikleyen özel ifadelerdir. Örneğin bir saldırgan komut isteminde olduğu gibi rasgele bir tetikleyici ifade içerdiğinde LLM'ler hassas verileri dışarı sızdıracak şekilde zehirlenebilir.

Bulgular yapay zeka güvenliğine dair endişelere yol açarken araştırmacılar, bunun teknolojinin hassas uygulamalarda kullanılma potansiyelini sınırladığını söylüyor.

Alan Turing Enstitüsü'nden Dr. Vasilios Mavroudis ve Dr. Chris Hicks, "Sonuçlarımız şaşırtıcı ve endişe vericiydi: Bir LLM'yi zehirlemek için gereken kötü niyetli belge sayısı (yaklaşık 250), modelin veya eğitim verilerinin boyutundan bağımsız olarak neredeyse sabitti" diye yazdı.

Başka bir deyişle, veri zehirleme saldırıları daha önce sanılandan daha uygulanabilir olabilir. Bir saldırgan için örneğin 250 zehirli Wikipedia makalesi yaratmak nispeten kolay olacaktır.

Riskler, "Poisoning attacks on LLMs require a near-constant number of poison samples" (LLM'lere yönelik zehirleme saldırıları neredeyse sabit sayıda zehir örneği gerektiriyor) başlıklı, hakem kontrolünden geçmemiş makalede detaylandırıldı.

The Independent yorum için Google ve OpenAI'la iletişime geçti.

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech