Çinli astronotlar uzay istasyonundan delik paraşütle döndü

Üç astronotu taşıyan dönüş kapsülü salı günü Gobi Çölü'ne iniş yaptı

Reuters
Reuters
TT

Çinli astronotlar uzay istasyonundan delik paraşütle döndü

Reuters
Reuters

Çin'in Tiangong Uzay İstasyonu'ndaki astronotlar, uzay araçlarının iniş modülünün paraşütündeki belirgin deliğe rağmen bu hafta Dünya'ya döndü.

Cing Haypıng, Cu Yangcu ve Gui Hayçao adlı üç astronot Şıncou 16 uzay aracının dönüş kapsülünden, salı günü Çin'deki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi yakınlarında çıktı.

Çin Merkez Televizyonu'nun (CCTV) yayımladığı, kapsülün inişini gösteren görüntülerde paraşütten mavi gökyüzünün bir kısmının görünmesi epey büyük bir deliğe işaret etse de bunun iniş operasyonlarını etkilemediği anlaşılıyor.

Dönüş kapsülü, Moğolistan'daki Gobi Çölü'nde yer alan Dongfeng İniş Alanı'na salı günü iniş yaptı.

Öte yandan yetkililer Şıncou 16'nın inişi sırasında yaşanan olayı resmen duyurmadı.

Uzmanlar, paraşüt çalışmasa bile kapsülün çok hızlı alçalması halinde otomatik inişi sağlayabilecek bir yedek paraşütün uzay aracında bulunduğuna dikkat çekiyor.

İnişi sırasında Şıncou-16'nın ana paraşütünde delik(ler) buldum. Burada deliği iki farklı karede görebilirsiniz. Okumaya devam edin...

Çinli astronotlar Çin'in yeni inşa edilen uzay istasyonuna ve bu istasyondan daha pek çok yolculuk yapacak.

Eski mürettebat salı günü iniş yaparken, yeni bir astronot ekibi de geçen hafta Tiangong İstasyonu'na ulaştı.

Bu ekibin tıbbi ve bilimsel deneyler yürütmesi ve ekipmanların bakımını yapması bekleniyor.

Çin, bu 10 yıl için planladığı pek çok uzay görevinde hızla yol alırken bunlar arasında 2030'dan önce Ay'a astronot göndermek de var.

NASA Başkanı Bill Nelson da ABD ve Çin'in yeni çağın uzay yarışına girdiğine dikkat çekiyor.

Bugüne kadar Ay yüzeyinden örnekler getiren Çin, Ay'ın daha az keşfedilen uzak yüzüne bir keşif aracı da indirdi.

ABD'nin, Çin'in uzay programı üzerinde Asya ülkesinin ordusunun kontrolü olduğu yönündeki endişeleri sürerken Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan çıkarılan Çin, kendi uzay istasyonunu da inşa etti.

ABD de NASA'nın Artemis görevleri kapsamında astronotlarını 2025'in sonunda Ay'a geri gönderme planlarını sürdürüyor.

Nelson, ABD'nin Çin'le yeni bir uzay yarışına girdiğini ocakta söylemişti.

Politico'ya konuşan Nelson, "Uzay yarışında olduğumuz bir gerçek" diyerek iki dev arasındaki jeopolitik gerilimin Ay'a uzanabileceğini eklemişti.

Independent Türkçe



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv