Çinli astronotlar uzay istasyonundan delik paraşütle döndü

Üç astronotu taşıyan dönüş kapsülü salı günü Gobi Çölü'ne iniş yaptı

Reuters
Reuters
TT

Çinli astronotlar uzay istasyonundan delik paraşütle döndü

Reuters
Reuters

Çin'in Tiangong Uzay İstasyonu'ndaki astronotlar, uzay araçlarının iniş modülünün paraşütündeki belirgin deliğe rağmen bu hafta Dünya'ya döndü.

Cing Haypıng, Cu Yangcu ve Gui Hayçao adlı üç astronot Şıncou 16 uzay aracının dönüş kapsülünden, salı günü Çin'deki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi yakınlarında çıktı.

Çin Merkez Televizyonu'nun (CCTV) yayımladığı, kapsülün inişini gösteren görüntülerde paraşütten mavi gökyüzünün bir kısmının görünmesi epey büyük bir deliğe işaret etse de bunun iniş operasyonlarını etkilemediği anlaşılıyor.

Dönüş kapsülü, Moğolistan'daki Gobi Çölü'nde yer alan Dongfeng İniş Alanı'na salı günü iniş yaptı.

Öte yandan yetkililer Şıncou 16'nın inişi sırasında yaşanan olayı resmen duyurmadı.

Uzmanlar, paraşüt çalışmasa bile kapsülün çok hızlı alçalması halinde otomatik inişi sağlayabilecek bir yedek paraşütün uzay aracında bulunduğuna dikkat çekiyor.

İnişi sırasında Şıncou-16'nın ana paraşütünde delik(ler) buldum. Burada deliği iki farklı karede görebilirsiniz. Okumaya devam edin...

Çinli astronotlar Çin'in yeni inşa edilen uzay istasyonuna ve bu istasyondan daha pek çok yolculuk yapacak.

Eski mürettebat salı günü iniş yaparken, yeni bir astronot ekibi de geçen hafta Tiangong İstasyonu'na ulaştı.

Bu ekibin tıbbi ve bilimsel deneyler yürütmesi ve ekipmanların bakımını yapması bekleniyor.

Çin, bu 10 yıl için planladığı pek çok uzay görevinde hızla yol alırken bunlar arasında 2030'dan önce Ay'a astronot göndermek de var.

NASA Başkanı Bill Nelson da ABD ve Çin'in yeni çağın uzay yarışına girdiğine dikkat çekiyor.

Bugüne kadar Ay yüzeyinden örnekler getiren Çin, Ay'ın daha az keşfedilen uzak yüzüne bir keşif aracı da indirdi.

ABD'nin, Çin'in uzay programı üzerinde Asya ülkesinin ordusunun kontrolü olduğu yönündeki endişeleri sürerken Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan çıkarılan Çin, kendi uzay istasyonunu da inşa etti.

ABD de NASA'nın Artemis görevleri kapsamında astronotlarını 2025'in sonunda Ay'a geri gönderme planlarını sürdürüyor.

Nelson, ABD'nin Çin'le yeni bir uzay yarışına girdiğini ocakta söylemişti.

Politico'ya konuşan Nelson, "Uzay yarışında olduğumuz bir gerçek" diyerek iki dev arasındaki jeopolitik gerilimin Ay'a uzanabileceğini eklemişti.

Independent Türkçe



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature