Suudi Arabistan TikTok’u boykot ediyor

Suudi içeriklerini silme suçlamalarının ardından Suudi Arabistan’da TikTok'u boykot etme çağrıları arttı

Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
TT

Suudi Arabistan TikTok’u boykot ediyor

Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)

Sosyal medya platformlarında "TikTok" uygulamasına yönelik eleştirilerde artış gözlemleniyor.

Bunlardan en önemlisi, kullanıcıların TikTok’un Suudi Arabistan ile ilgili içerikleri engellediğini veya sildiğini iddia etmesi oldu. Eleştirmenler bu durumu "Orta Doğu'daki uygulama standartları ve politikalarına ilişkin şeffaflık eksikliği ile Suudi içeriğinin hedef alınması" olarak değerlendiriyor.

"#Boycott_TikTok" hashtag'i sosyal medya sitelerinin zirvesine yerleşti ve uygulamanın kalıcı olarak silinmesi ve kullanılmaması yönündeki çağrılar artarak TikTok yönetimini "politika ve değerleriyle tutarsız olduğu için bu iddiaları şiddetle reddeden" bir açıklama yayınlamaya sevk etti. Açıklamada, bunun "TikTok'un içerik yönetimi politikalarına ilişkin yanıltıcı bir imaj yaydığı" da ekleniyor.

Şarku’l Avsat konuyla ilgili bilgi almak için TikTok yönetimi ile temasa geçti, ancak haberin yayınlandığı zamana kadar, uygulamanın Suudi Arabistan ile ilgili içeriği sildiğine ve bunun hangi standartlara göre yapıldığına dair bazı kişilerin dolaşıma soktuğu şeylerin bir açıklaması olarak sorulan bir dizi soruya herhangi bir yanıt alamadı. Belirli içeriklerin silinmesi ve TikTok'un Suudi Arabistan'daki itibarını etkilemek kimin yararına olabilir?

Sosyal medya kullanıcıları X platformunda "TikTok’tan silinen içeriklerin resimlerini gösteren birçok gönderi paylaştı. Bir hesap TikTok'un açıklamasını eleştirerek, şirketin yorumları ve gönderileri silmek için izlediği standartları sordu.

Gazeteci ve çevre aktivisti Said en-Naci ise TikTok'un "özellikle Araplara yönelik ırkçılığın devam ettiğinin kanıtı" olarak nitelendirdiği durum için özür dilemesini talep ederek boykotun devam etmesini istedi.

Suudi Arabistan'daki bazı TikTok kullanıcıları, Suudi Arabistan'ı savunan tüm yanıt ve videoların derhal kaldırıldığını gözlemleyerek uygulamanın "kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu.

Suudi akademisyen ve edebiyat eleştirmeni Abdullah el-Ghathami ise kullanmamasına rağmen uygulamadan çıkılması çağrısında bulundu.

Krizin yansımaları

Suudi bir kaynak Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ülkelerini destekleyen birçok Suudi hesap tarafından izlenen ve fırsat tanınan bilgilere göre, TikTok şirketinin  ilgili içerikleri silmesinin ardından Suudi Arabistan karşıtı diğer görüşlerin yayınlarının ortaya çıkması nedeniyle federasyonun şirketle olan resmi sözleşmesini feshettiğini açıkladı.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynak şunları söyledi: "Suudi Arabistan’a ve halkına saygı kırmızı çizgimizdir ve bu konuda pazarlık ya da tartışmayı kabul etmiyoruz. Bilge liderliğin desteği ve spor yönetiminin takibi ışığında şirketler Suudi müsabakalarında yer almak için acele eder hale geldi. Vatan her türlü düşüncenin üstündedir.  Bunun dışında hiçbir şeyi kabul edilmeyecektir."

"Suudi Arabistan kırmızı bir çizgidir ve bunun herhangi bir şekilde kötüye kullanılması kabul edilemez, bu nedenle sözleşme feshedildi. Bir sonraki turdan itibaren şirket artık yarışmalarda yer almayacak."

Suudi Arabistan’daki bir dizi TikTok kullanıcısı "uygulamanın kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu (Shutterstock)
Suudi Arabistan’daki bir dizi TikTok kullanıcısı "uygulamanın kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu (Shutterstock)

Suudi Arabistan'da milyonlarca kullanıcı

Naif Arap Güvenlik Bilimleri Üniversitesi tarafından hazırlanan bir çalışma, 2022 yılı başında Suudi Arabistan'da "TikTok" uygulamasının 22 milyon kullanıcısı olduğunu ortaya koydu. Suudi Arabistan, kullanıcılarının toplam kullanıcı sayısının yaklaşık yüzde 10'unu temsil etmesi nedeniyle "TikTok" uygulamasını en çok kullanan Arap ülkelerinden biri.

Araştırmaya göre, Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasını en çok kullanan yaş grubu, toplam kullanıcıların yaklaşık yüzde 40'ını temsil eden 18 ila 24 yaş grubudur. 25 ila 34 yaş grubu ise toplam kullanıcıların yaklaşık yüzde 30'unu temsil ediyor.

Çalışma, saldırgan içerik veya aşırılık yanlısı içerik gibi istenmeyen içeriklerin yayılmasını önlemek amacıyla Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının kullanımını kontrol etmek ve düzenlemek için önlemler alınması gerektiğini tavsiye ediyor.



Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
TT

Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])

Birçok yıldız milyarlarca yıl yaşayıp yakıtlarını tüketince kırmızı devler diye bilinen ölmekte olan yıldızlara dönüşür. Yıldızlar genişler ve yakındaki gezegenleri yutarak onları yakıp yok edebilir.

Yaklaşık 5 milyar yıl içinde, Dünya'nın kendi Güneş'i de kırmızı deve dönüşecek ve mavi bilyemiz de dahil gezegenleri yutacak.

Gökbilimciler bu kırmızı dev yıldızların birçoğunu tanımlasa da bir gezegeni yeme süreci, ancak kısa bir süre önce doğrudan gözlemlenebildi.

Gökbilimciler birçok kırmızı dev yıldız tanımladı ve bazı durumlarda yakındaki gezegenleri tükettiklerinden şüphelendi ancak bu fenomen daha önce hiç doğrudan gözlemlenmemişti. Bilim insanları 2023'te, ömrünün sonuna yaklaşan bir yıldızın şiştiğini ve muhtemelen Jüpiter büyüklüğünde bir gezegeni yuttuğunu keşfetti.

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])

Araştırmacılar James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen ek gözlemlerin ardından, "şaşırtıcı bir ters köşe" yaşandığını söylüyor. Webb'in gözlemleri yıldızın gezegeni yemediğini, gezegenin yörüngesinin milyonlarca yıl boyunca daralarak gökcismini ölümüne yaklaştırdığını ve sonra tamamen yutulduğunu gösteriyor.

Arizona'nın Tucson kentindeki ABD Ulusal Bilim Vakfı Ulusal Optik-Kızılötesi Astronomi Araştırma Laboratuvarı'ndan gökbilimci Ryan Lau yaptığı açıklamada, "Bu yepyeni bir olay olduğu için teleskobu ona çevirmeye karar verdiğimizde ne bekleyeceğimizi tam olarak bilmiyorduk" diyor.

Kızılötesindeki yüksek çözünürlüklü görüntüsü sayesinde muhtemelen bizimki de dahil gezegen sistemlerinin nihai kaderi hakkında değerli bilgiler öğreniyoruz.

Lau, perşembe günü The Astrophysical Journal'da yayımlanan yeni makalenin başyazarı.

Araştırmacılar teleskobun Orta Kızılötesi Enstrümanı ve Yakın Kızılötesi Spektrografı'nı kullanarak Samanyolu Galaksisi'nde yer alan, Dünya'dan yaklaşık 12 bin ışık yılı uzaklıktaki sahneyi inceledi.

Yıldızın daha çok bizim Güneş'imize benzediği kabul ediliyordu fakat Orta Kızılötesi Enstrüman'la yapılan bir ölçüm, yıldızın kırmızı bir deve dönüşmesi durumunda olması gerektiği kadar parlak olmadığını ortaya koydu. Bu bulgu araştırmacılara, bir zamanlar inanıldığı gibi gezegeni yutacak bir şişme yaşanmadığını gösterdi.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden, araştırma ekibi üyesi Morgan MacLeod "Gezegen nihayetinde yıldızın atmosferini sıyırmaya başladı. O andan itibaren de kontrolden çıkarak daha hızlı bir şekilde içine düşmeye başladı" diye açıklıyor.

Gezegen düşerken bir nevi yıldızın etrafında yayılmaya başladı.

Gezegen, yıldızın dış katmanlarından gaz püskürtmüş olabilir.

Yakın Kızılötesi Spektrograf, yıldızı çevreleyen sıcak bir moleküler gaz diskini ortaya çıkardı ve burada karbonmonoksit tespit edildi.

Vassar College'dan ötegezegen araştırmacısı Colette Salyk, ortak yazarı olduğu yeni makale hakkında, "Webb gibi dönüştürücü bir teleskopla yıldızın yakın çevresinde ne bulacağımıza dair herhangi bir beklentiye sahip olmak benim için zordu" diyor. 

Burada gezegenler oluşmasa bile, bir yutulma sonrasında gezegen oluşum bölgesinin özelliklerine sahip bir şey görmeyi bekleyemediğimi söyleyebilirim.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space