Dünya'nın kendi içine su sızdırdığı ortaya çıktı

"2 bin 900 kilometrelik bir yolculuk"

Dünya'nın iç yapısına dair araştırmalarda son 30 yılda önemli atılımlar kaydedildi (Independent Türkçe / Midjourney)
Dünya'nın iç yapısına dair araştırmalarda son 30 yılda önemli atılımlar kaydedildi (Independent Türkçe / Midjourney)
TT

Dünya'nın kendi içine su sızdırdığı ortaya çıktı

Dünya'nın iç yapısına dair araştırmalarda son 30 yılda önemli atılımlar kaydedildi (Independent Türkçe / Midjourney)
Dünya'nın iç yapısına dair araştırmalarda son 30 yılda önemli atılımlar kaydedildi (Independent Türkçe / Midjourney)

ABD'li bilim insanları okyanus ve denizlerdeki suyun yavaş yavaş Dünya yüzeyinden aşağıya doğru sızdığına dair şaşırtıcı bir bilimsel keşfe imza attı.

Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Dr. Dan Shim ve meslektaşları, sıvının tektonik levhalardan aşağı inerek 2 bin 900 kilometrelik bir yolculuktan sonra gezegenin çekirdeğine ulaştığını tespit etti.

Son derece yavaş işleyen bu sürecin milyarlarca yıldır devam ettiği belirtildi.

Hakemli bilimsel dergi Nature Geoscience'ta yayımlanan bulgulara göre söz konusu sızıntı, dış çekirdekteki erimiş metal ve manto arasında kimyasal süreçleri tetikleyerek yepyeni bir yüzey yarattı.

Bu katmanın halihazırda "birkaç yüz kilometre kalınlığa" ulaştığı öne sürülüyor. Ancak Dünya'nın kilometrelerce derine uzanan iç katmanları söz konusu olduğunda bu tabaka aslında "ince" kalıyor.

Dr. Shim daha önce Dünya'nın çekirdeğiyle mantosu arasındaki madde alışverişinin çok daha küçük olduğuna inanıldığını belirtti.

"Son zamanlardaki yüksek basınç deneylerimiz farklı bir hikayeyi ortaya koyuyor" diyen bilim insanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

Suyun çekirdek-manto sınırına ulaştığında çekirdekteki silikonla reaksiyona girerek silika oluşturduğunu bulduk.

Bilim insanına göre bu keşif, önceden düşünüldüğünden çok daha dinamik bir çekirdek-manto etkileşimine işaret ediyor.

Jeologlar bu bulgulardan yola çıkarak iki katman arasında önemli miktarda malzeme alışverişi olduğu sonucuna varıyor

Arizona Eyalet Üniversitesi'nin keşif üzerine yayımladığı basın bildirisinde "Bu bulgu, Dünya'nın iç süreçlerine ilişkin anlayışımızı geliştirdi" ifadelerine yer verildi:

Ayrıca daha önce bilinenden daha kapsamlı bir küresel su döngüsünü açığa çıkardı.

Independent Türkçe



Samanyolu'nun tuhaflığı gözler önüne serildi

Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
TT

Samanyolu'nun tuhaflığı gözler önüne serildi

Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)

Samanyolu'nun kendisine benzeyen galaksilere kıyasla sıradışı özelliklere sahip olduğu bulundu.

Gökbilimciler genellikle galaksiler ve nasıl oluştukları hakkında fikir edinmek için Samanyolu'nu inceliyor. 

Ancak yeni bir araştırmaya göre Güneş Sistemi'ne ev sahipliği yapan gökada, pek de iyi bir model olmayabilir. 

Galaktik Analoglar Etrafındaki Uydular (Satellites Around Galactic Analogs/SAGA) çalışması kapsamında bilim insanları, kütlesi Samanyolu'na yakın olan 101 galaksiyi ve onların yörüngesindeki 378 uydu galaksiyi inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi The Astrophysical Journal'da bu ay yayımlanan üç ayrı makalede açıklayan araştırmacılar, karanlık madde halelerinin galaksi oluşumunda oynadığı rolü anlamaya çalışıyordu.

Evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülen karanlık madde, ışıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemiyor. Bazı bilim insanlarının varlığına karşı çıktığı bu maddenin neyden oluştuğu da bilinmiyor.

Çoğu gökbilimci karanlık maddeden oluşan halelerin galaksilerin doğum yeri olduğunu öne sürüyor. 

SAGA çalışmasında, etraflarında döndükleri gökadalardan daha küçük olan uydu galaksilere odaklanarak bu sürecin aydınlatılması amaçlanıyor. 

Araştırmacılar incelenen galaksilerin, 0'la 13 arasında uydu galaksisi olduğunu tespit etti. İkisi Büyük ve Küçük Macellan Bulutu olmak üzere toplam 4 uydusu gözlemlenen Samanyolu bu skalaya oturuyor. 

Ancak Büyük ve Küçük Macellan Bulutu gibi devasa uyduları olan galaksilerin, çok daha fazla uydu galaksiyle çevrelendiği saptandı. 

Ayrıca diğer galaksilerin yörüngesindeki küçük uydulardaki yıldız oluşumu devam ederken, Samanyolu'nun sadece iki büyük uydusunda bu durum gözleniyor. 

SAGA'nın ortak kurucusu ve üç makalenin de ortak yazarı Risa Wechsler "Şimdi elimizde bir bulmaca var" diyerek ekliyor:

Samanyolu neden bu küçük, düşük kütleli uydularının yıldız oluşumlarının durmasına yol açtı? Belki de normal bir ev sahibi galaksinin aksine Samanyolu, yıldız oluşumu durmuş daha eski uydular ve Samanyolu'nun karanlık madde halesine yeni girmiş aktif (Büyük ve Küçük Macellan Bulutu gibi) uyduların benzersiz bir kombinasyonuna sahiptir.

Bilim insanları ayrıca yıldız oluşumunun genellikle ev sahibi galaksiye daha yakın olan uydularda durduğunu saptadı. Ekip bunun ana galaksideki veya çevresindeki karanlık maddenin kütleçekim kuvvetinden kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Wechsler, karanlık madde halelerinin, uydular gibi Samanyolu'ndan daha küçük ölçeklerde nasıl davrandığının anlaşılmasına ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. 

Fizikçi "Sonuçlarımız galaksi oluşum modellerini sadece Samanyolu'yla sınırlayamayacağımızı gösteriyor" diyerek ekliyor: 

Evrendeki bütün benzer galaksilerin dağılımına bakmak zorundayız.

Independent Türkçe, IFL Science, Futurism, Phys.org, The Astrophysical Journal