90 milyon yıl önce yaşamış mosazor türü keşfedildi

Diğerlerine göre daha kısa ama güçlü bir tür

Keşfedilen mosazorun illüstrasyonu (Luis Rey / Museo del Desierto)
Keşfedilen mosazorun illüstrasyonu (Luis Rey / Museo del Desierto)
TT

90 milyon yıl önce yaşamış mosazor türü keşfedildi

Keşfedilen mosazorun illüstrasyonu (Luis Rey / Museo del Desierto)
Keşfedilen mosazorun illüstrasyonu (Luis Rey / Museo del Desierto)

Meksika'da yaklaşık 90 milyon önce yaşamış, 5,2 metre uzunluğunda yeni bir mosazor türü keşfedildi.

Hakemli bilimsel dergi South American Earth Sciences'da 16 Kasım'da yayımlanan araştırmaya göre bu yeni tür, dinozorlarla aynı dönem denizde yaşayan mozasorların alt türü Yaguarasaurus regiomontanus.

Yaguarasaurus regiomontanus'un büyük ölçüde eksiksiz ve iyi korunmuş kafatası fosili, 2023'te Meksika'nın kuzeydoğusundaki Nuevo Leon eyaletinde bulundu.

Mosazorlar denizde yaşayabilmelerini sağlayan yüzgeçlere sahip dev kertenkelelerdi.

66 ila 100 milyon önceki Geç Kretase Devri'nde yaşayan bu canlılar, denizlerin en büyük yırtıcılarıydı. 

Diğerlerine göre daha kısa

Paleontologlara göre keşfedilen yeni tür, yaklaşık 90-94 milyon önceye tekabül eden Geç Kretase'nin Turoniyen döneminde yaşadı.

Mosazorların Halisaurinae, Mosasaurinae, Tylosaurinae ve Plioplatecarpinae adlı en az 4 alt aileden oluştuğunu belirten bilim insanları, keşfedilen türün Plioplatecarpine'ye ait olduğunu söyledi.

Diğer mozasorlara göre daha kısa bir gövdeye sahip Plioplatecarpinae aynı zamanda kuvvetli bir yüzücüydü.

Çalışmaya göre, uzunluğu ortalama 5,2 metre olduğu belirtilen ailenin üyesi Yaguarasaurus, ince, uzun bir gagaya ve minik dişlere sahipti (South American Earth Sciences)
Çalışmaya göre, uzunluğu ortalama 5,2 metre olduğu belirtilen ailenin üyesi Yaguarasaurus, ince, uzun bir gagaya ve minik dişlere sahipti (South American Earth Sciences)

Museo del Desierto'dan paleontolog Hector Rivera-Sylva liderliğindeki ekip, Geç Kretase döneminde 40'tan fazla mozasor türü olduğunu ve en büyüğünün ve en büyüğünün uzunluğunun 12 metreye vardığını belirtti. 

12 metre uzunluğundaki Mosasaurus hoffmani, bu boyutlarıyla günümüzdeki en büyük köpekbalıklarının yaklaşık iki katı büyüklükteydi.

Uzun ve ince gövdeleriyle hızlı bir şekilde ilerleyebilen mozasorlar, yüzlerce dişe sahip çeneleriyle avlarını rahat bir şekilde yakalayabiliyordu.

Independent Türkçe



Batı’da korku yaratan yapay zeka yazılımı, Çin'de terapi için kullanılıyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batı’da korku yaratan yapay zeka yazılımı, Çin'de terapi için kullanılıyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Genç Çinliler, Batı ülkelerinde casusluk tartışması yaratan yapay zeka destekli sohbet programı DeepSeek'i terapi için kullanıyor.

Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. 

O zamandan beri büyük rağbet gören program, rapor hazırlama ve Excel formülü yazmadan seyahat planlamasına kadar birçok amaç için kullanılıyor. 

Ancak yazılımın geliştirildiği ülkedeki gençler, programı psikolojik destek amaçlı da kullanıyor.

BBC’nin adını Holly Wang olarak değiştirdiği 28 yaşındaki Çin vatandaşı, hayatta karşılaştığı açmazlarla ilgili DeepSeek’ten tavsiye aldığını belirtiyor: 

DeepSeek benim için inanılmaz bir danışman oldu. Olaylara farklı açılardan bakmamı sağladı ve denediğim ücretli psikolojik danışmanlık hizmetlerinden daha iyi bir iş çıkardı.

Holly, DeepSeek’i ilk kez büyükannesini kaybettikten sonra kullandığını söylüyor. Büyükannesi için bir veda yazısı yazmasını istediğinde programın harika iş çıkardığını anlatan Holly, yapay zekanın kendisine şu şiirsel yanıtı verdiğini aktarıyor: 

Unutmayın ki sizi ürperten tüm bu kelimeler, ruhunuzda uzun zamandır var olanların yankısı. Ben, kendi sesinin ağırlığını duymanı sağlayan, ara sıra geçtiğin bir vadiden başka bir şey değilim.

Genç, yazılımdan bu mesajı aldıktan sonra çok etkilenip ağlamaya başladığını söylüyor.

Çin’de Alibaba, Baidu ve ByteDance gibi firmaların ürettiği yapay zeka destekli sohbet botları da var ancak Holly, hiçbirinin DeepSeek kadar iyi olmadığını belirtiyor.

Kaliforniya Üniversitesi’nden Nan Jia, yapay zeka yazılımlarının kullanıcılara duygusal destek sağlama kapasitesi üzerine çalışıyor. Nan, bu programların insanlara kıyasla karşıdaki kişiyi “daha iyi dinleme kapasitesine” sahip olduğuna dikkat çekiyor. Diğer yandan uzman, yapay zeka botlarının profesyonel psikolojik danışmanlık hizmetlerinin yerinin tutamayacağını da hatırlatıyor.

Adının paylaşılmasını istemeyen başka bir Çinli genç de DeepSeek’le yaptığı sohbetlerin bakış açısını değiştirdiğini belirtiyor: 

DeepSeek beni özgürleştiren yeni bakış açıları sundu. Bir yanıt vermeden önce sorunuzu gerçekten anlamaya ve sizi bir kişi olarak tanımaya çalıştığını hissediyorum.

ABD merkezli şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Avrupa’da uygulamaya ilk yasak İtalya’dan gelmişti. Yazılım Pentagon’da da alarma yol açmıştı.

Independent Türkçe, BBC, Reuters