12 bin simülasyon yapıldı: Haydut yıldız, Dünya'nın sonunu getirebilir

İhtimaller arasında Dünya'nın başka bir gezegen veya Güneş'le çarpışması da var

Güneş Sistemi'nde halihazırda varlığı kanıtlanan 8 gezegen var. Ancak bazı bilim insanları, sistemin uzak noktalarında bir gezegen daha olabileceğini düşünüyor (NASA)
Güneş Sistemi'nde halihazırda varlığı kanıtlanan 8 gezegen var. Ancak bazı bilim insanları, sistemin uzak noktalarında bir gezegen daha olabileceğini düşünüyor (NASA)
TT

12 bin simülasyon yapıldı: Haydut yıldız, Dünya'nın sonunu getirebilir

Güneş Sistemi'nde halihazırda varlığı kanıtlanan 8 gezegen var. Ancak bazı bilim insanları, sistemin uzak noktalarında bir gezegen daha olabileceğini düşünüyor (NASA)
Güneş Sistemi'nde halihazırda varlığı kanıtlanan 8 gezegen var. Ancak bazı bilim insanları, sistemin uzak noktalarında bir gezegen daha olabileceğini düşünüyor (NASA)

Fransız gökbilimciler, başıboş bir yıldızın Güneş Sistemi'ne tehlikeli derecede yaklaşması durumunda Dünya'ya ne olacağını araştırdı.

Yıldızlar genellikle içinde yer aldıkları galaksilere kütleçekim kuvvetleri sayesinde bağlı kalıyor ve çevreleriyle uyum içinde hareket ediyor. Ancak bazen bu bağı bozulabiliyor. Örneğin bir yıldız süper kütleli bir kara deliğe çok yaklaşırsa uyumunu kaybederek uzayda başıboş dolaşmaya başlıyor.

Bu tür yıldızlara "haydut yıldız" adı veriliyor. Bilim insanlarına göre bir haydut yıldızın Güneş Sistemi'ne ve Dünya'ya tehlikeli derecede yaklaşması çok muhtemel bir hadise değil. Ancak küçük de olsa bir ihtimal var.

Bu ihtimal gerçeğe dönüşürse Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerin uyum içinde hareket etmesini sağlayan kütleçekim bağları kırılabilir.

Monthly Notices of the Royal Astronomical Society adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan yeni bir araştırma makalesinde bu ihtimal ele alındı.

Araştırmacılar, bir haydut yıldızın Güneş Sistemi'nin 100 astronomik birim (AU / Dünya'nın Güneş'e uzaklığını temel alan uzunluk birimi) yakınına gelmesi halinde neler olacağını görmek istedi.

Gezegenlerin sistemde kalma şansı yüksek

Bu amaçla toplamda 12 bin simülasyon çalıştırıldı.

Makalede, "Bir yıldız Güneş'in 100 AU yakınından geçerse, sistemdeki 8 gezegenin tamamının yerinde kalma şansı hâlâ çok yüksek" ifadeleri yer aldı

Bulgulara göre bu ihtimal yüzde 95'in üzerinde.

Kıyamet senaryoları

Öte yandan simülasyondan çıkan daha olumsuz sonuçlar da oldu.

Söz konusu senaryolar, Merkür'ün en savunmasız gezegen olduğunu gösterdi. Birçok senaryoda gezegenin Güneş'le çarpışarak yok olduğu görüldü.

Diğer sonuçlar arasında Dünya'nın Venüs'le çarpışması, Uranüs ve Neptün'ün sistemden fırlatılması, yalnızca Dünya ve Jüpiter'in hayatta kalması veya yalnızca Jüpiter'in hayatta kalması ihtimalleri göze çarptı.

Simülasyonlar, 8 gezegenin tamamının sistemden çıkabileceğini de ortaya koydu.

Simülasyonların çoğunda 8 gezegenin tamamı sistemde kalsa da yörüngelerinde değişimler olabileceği tespit edildi.

Örneğin bazı gezegenler, Güneş'e bağlı kalmalarına rağmen Oort Bulutu'na kadar itildi. Oort Bulutu, Güneş Sistemi'ni küresel biçimde çepeçevre saran ve milyonlarca kuyrukluyıldızdan oluştuğu düşünülen küresel bir kuşak.

Araştırmacılar ayrıca gezegenlerin yok olmasıyla sonuçlanabilecek en muhtemel 10 sonucu da sıraladı:

1. Merkür Güneş'le çarpışacak (yüzde 2,54 olasılık).

2. Mars Güneş'le çarpışacak (yüzde 1,21).

3. Venüs başka bir gezegene çarpacak (yüzde 1,17).

4. Uranüs dışarı atılacak (yüzde 1,06).

5. Neptün dışarı atılacak (yüzde 0,81).

6. Merkür başka bir gezegene çarpacak (yüzde 0,80).

7. Dünya başka bir gezegene çarpacak (yüzde 0,48).

8. Satürn dışarı atılacak (yüzde 0,32).

9. Mars başka bir gezegene çarpacak (yüzde 0,27).

10. Dünya Güneş'le çarpışacak (yüzde 0,24).

Independent Türkçe



NASA teleskobu, tuhaf cisme ışık tuttu: "Hiçbir şeye benzemiyor"

Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)
Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)
TT

NASA teleskobu, tuhaf cisme ışık tuttu: "Hiçbir şeye benzemiyor"

Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)
Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)

James Webb Uzay Teleskobu, hem asteroit hem de kuyrukluyıldız özellikleri taşıyan bir gökcisminin tuhaflıklarını gözler önüne serdi. Yüzeyinde alışılmadık biçimde buz bileşimi olan cismin, Güneş Sistemi'nin oluşum sürecine dair gizemleri aydınlatması bekleniyor. 

1977'de keşfedilen 2060 Chiron, centaur denen küçük gökcisimlerinin bilinen ilk örneği. Asteroitlere benzemelerine karşın kuyrukluyıldız özellikleri de taşıyan bu buz cisimlerin ismi, mitolojideki yarı at, yarı insan yaratıklardan geliyor.

Halihazırda yüzlercesi saptanan centaurların, Neptün'ün ötesindeki soğuk bölgelerde oluştuğu tahmin ediliyor. 

Daha sonra Güneş Sistemi'nin iç kısmına gelmeleriyle buzun süblimleşmesi sonucu etraflarında, tıpkı kuyrukluyıldızlardaki gibi gazdan bir hale veya koma oluştuğu düşünülüyor. 

Merkez Florida Üniversitesi'nden Charles Schambeau, Chiron'un bu tuhaf cisimler arasında da öne çıktığını söyleyerek "Bir kuyrukluyıldız gibi davrandığı dönemleri var, etrafında madde halkaları ve muhtemelen küçük toz veya taşlardan oluşan bir enkaz alanı var" diyor. 

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'nun verilerinden yararlanan Schambeau ve ekip arkadaşları, Chiron'un bileşimini inceledi.

Bulgularını hakemli dergi Astronomy & Astrophysics'te yayımlayan ekip, Chiron'un yüzeyindeki buzlarının bileşiminin, bugüne kadar gözlemlenen diğer centaurlardan epey farklı olduğunu kaydetti.

Yüzeyinde karbonmonoksit ve karbondioksit buz halinde yer alırken, komasında da karbondioksit ve metan gazı vardı. 

Daha uçucu olan karbonmonoksitin, süblimleşerek gaz halesinde yer alması daha muhtemel bir senaryo olsa da sadece buz formunda yüzeyde bulunması şaşırtıcı bir bulgu.

Araştırmacılar gazın, Chiron'daki farklı rezervlerden karmaşık bir süreçle salındığını düşünüyor.

Schambeau "Bu sonuçlar daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor" ifadelerini kullanıyor. 

Bilim insanları ayrıca ilk kez bir centaurda su buzu, etan ve propan tespit etti. 

Ekip karbon içeren etan ve propanın, güneş ışığının yüzeydeki metan ve suyla teması sonucu oluştuğunu düşünüyor. 

Su ve karbondioksit gibi daha basit moleküllerinse, 4,5 milyar yıl önce Güneş Sistemi oluşurken Chiron'un bileşimine girdiği tahmin ediliyor. 

Makalenin yazarlarından Noemi Pinilla-Alonso, Chiron gibi gökcisimleri zaman içinde pek değişmediğinden bunları inceleyerek Güneş Sistemi'nin ilk dönemi hakkında fikir edinebileceklerini söylüyor. 

Pinilla-Alonso ayrıca mevcut verilere göre standart bir centaurdan söz edilemediğini belirtiyor:

James Webb Uzay Teleskobu'yla gözlemlediğimiz her aktif centaurun kendine has bazı özellikleri var. Neden farklı davrandıklarını açıklayan bir şey olmalı ya da henüz göremediğimiz, hepsi arasında ortak olan bir şey olmalı.

Gelecek 20 yıl boyunca Güneş'e gittikçe yaklaşacak Chiron daha parlak bir hal alacağı için daha net gözlemler yapmak mümkün olacak.

Bilim insanları bu sayede hem centaurlar hem de Güneş Sistemi'nin geçmişi hakkında merak ettikleri soruları yanıtlamayı umuyor.

Independent Türkçe, Live Science, Space.com, Astronomy & Astrophysics