Kuyrukluyıldız enkazı yolda: Meteor yağmuru bekleniyor

Araştırmacılar, meteor yağmuru gözleminin "muazzam bir bilimsel ilgi" yaratacağını söylüyor

(Reuters)
(Reuters)
TT

Kuyrukluyıldız enkazı yolda: Meteor yağmuru bekleniyor

(Reuters)
(Reuters)

Bilim insanları, Dünya'ya yakın bir kuyrukluyıldızın enkazının gezegenin atmosferine girerek bu hafta yeni bir meteor yağmurunu tetikleyebileceğini söylüyor.

Aralarında Paris Gözlemevi'nden araştırmacıların da bulunduğu bilim insanları, 5,4 yılda Güneş'in etrafındaki yörüngesini tamamlayan 46P/Wirtanen adlı kuyrukluyıldızının enkazının Dünya atmosferine girip yanmasıyla, salı günü bir meteor yağmurunun gerçekleşebileceğini söylüyor.

ArXiv'de yayımlanan ve henüz hakem incelemesinden geçmemiş bir çalışmada araştırmacılar, "Sonuçlar 12 Aralık 2023'te, Evrensel Saat'e göre 8.00 ile 12.30 [Türkiye Saati'yle 11:00 ile 15:30] arasında olası bir karşılaşmayı gösteriyor. Meteor yağmurunun yoğunluk seviyesi, geçmişte rapor edilen yağmurların olmaması nedeniyle hayli belirsiz" diye yazdı.

Bilim insanları, tahmin edilen günde meteor yağmurunun en uygun gözlemlerinin muhtemelen Doğu Avustralya, Yeni Zelanda ve Okyanusya'dan yapılacağını söylüyor.

Bu tür meteor yağmurları, Dünya kuyrukluyıldızların geride bıraktığı enkaz bulutlarının içinden geçerken gözlemleniyor.

Güneş ışığı, bu kuyrukluyıldız parçacıklarındaki malzemeleri süblimleşmeyle katı halden direkt gaza dönüştürebiliyor.

Bilim insanlarına göre bu gaz, enkazın diğer parçacıklarını uzaklaştırarak kuyrukluyıldızların belirgin kuyruklarını ve auralarını oluşturabiliyor.

46P/Wirtanen kuyrukluyıldızı Ocak 1948'de keşfedildi ve çapının yaklaşık 1,4 km olduğu tahmin ediliyor.

Bu kuyrukluyıldız, Dünya'ya yakın bir yıldız kategorisinde yani potansiyel olarak bir meteor yağmurunun ana gövdesi olabilir.

Bilim insanları kuyrukluyıldızın Dünya'yla geçmişteki birkaç karşılaşması sırasında enkaz akıntısı üretme olasılığını bulmuş olsalar da, meteor yağmuru gözlemleri rapor edilmemiş.

Yeni çalışmada, araştırmacılar kuyrukluyıldızın yörüngesinin geçmiş yörünge evrimini simüle etti ve bu hafta kuyrukluyıldızla Dünya arasındaki muhtemel bir karşılaşmada, parçacıklarından oluşan akıntının meteor yağmurunu tetikleyebileceğini buldular.

Araştırmacılar yeni meteor yağmurunun 12 Aralık 2023'te Evrensel Saat'e göre 8.00 ile 12.30 arasında görülebileceğini ancak kesin zamanın "birkaç saat oynayabileceğini" tahmin ediyor.

Bilim insanlarına göre; meteor yağmuru, kuyrukluyıldızın büyük parçacıklarının dağılımına ilişkin kısıtlamalar getirebileceği için gözlemine dair "muazzam bir bilimsel ilgi" olacak.

Ancak bilim insanları enkazın nispeten küçük boyutlarının meteor yağmurunun gözlemini zorlaştırabileceğini ifade etti.

Araştırmacılar çalışmada, "Yine de meteor meraklılarını bilimsel gözlemler yapmaya ve raporlarını Uluslararası Meteor Örgütü'ne (IMO) göndermeye özellikle teşvik ediyoruz" diye yazdı.

Independent Türkçe



Her ay 1200 euro verilen deneyde sürpriz sonuç

Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
TT

Her ay 1200 euro verilen deneyde sürpriz sonuç

Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)
Özellikle kadınlar, temel gelir sayesinde hayatlarının daha özgürleştiğini bildirdi (Unsplash)

Almanya'da "evrensel temel gelir" uygulamasının etkilerini ölçebilmek için yapılan deneyin sonuçları açıklandı. 

Mein Grundeinkommen (Temel Gelirim) adlı kâr amacı gütmeyen örgütün yürüttüğü projede, Haziran 2021'den Mayıs 2024'e kadar 122 kişiye her ay 1200 euro verildi. 

Halihazırda ayda 1100-2600 euro kazanan ve 21-40 yaşlarındaki kişilerin dahil edildiği çalışmaya katılanlara, bu 1200 euroyu istedikleri gibi harcayabilecekleri söylendi. 

Tek istenen şey, her 6 ayda bir anket doldurmaları oldu. Bu anketle mali durumları, çalışma düzenleri, akıl sağlıkları ve sosyal etkileşimleri ölçüldü. 

Deneyin sonucunda bu kişilerin tam zamanlı çalışmayı sürdürme eğilimi gösterdiği bulundu. 

Katılımcılar, tıpkı kontrol grubundaki hiç para almayan 1580 kişi gibi, haftada ortalama 40 saat çalıştı.

Ancak iş değiştirme ve daha ileri düzeyde eğitim alma eğilimleri arttı. İş hayatından ve gelirlerinden daha memnun oldukları görüldü. 

Ayrıca hayatlarının daha değerli ve anlamlı olduğunu bildiren katılımcılar, akıl sağlıklarında düzelme hissettiklerini de vurguladı. 

Viyana Üniversitesi'nden Susann Fiedler, yürüttükleri araştırmayla ilgili olarak "İnsanların hiçbir şey yapmamayı çok sevdiklerine dair hiçbir kanıt yok" dedi. 

Diğer yandan araştırmayı eleştiren bilim insanları, deneyde yer alan kişi sayısının az olmasına ve kaç saat çalıştıklarının katılımcılara sorulmasına işaret ediyor. 

Evrensel temel gelir, devletin her bireye düzenli gelir sağlamasını öneriyor. Böylece herkesin bir nebze de olsa maddi özgürlük kazanarak daha rahat iş değiştirebileceği, başkalarına bakabileceği, yeni beceriler edinebileceği, girişimcilik yapabileceği ve diğer yaratıcı arayışlara girebileceği düşünülüyor.  

Bu fikri savunan çok sayıda kişi var. Örneğin Elon Musk, 2018'de yaptığı bir açıklamada yapay zekanın insanların işlerini ellerinden alması durumunda bu modelin gerekli olacağını savunmuştu. 

Benzer uygulamalar dünyanın başka yerlerinde de yapılıyor. Yalnızca ABD'de 160 civarında deney gerçekleştirildi.

2019'da Kaliforniya eyaletine bağlı Stockton'da başlatılan bir uygulamada katılımcılara ayda 500 dolar verilmişti. Araştırmacılar kamu sağlığına dair çok olumlu etkiler gözlemlediklerini bildirmişti. 

Bu fikir, Avrupa'da da özellikle Kovid-19 pandemisi sırasında yaygınlaştı. Oxford Üniversitesi'nin 2020'de yaptığı bir araştırma, Avrupalıların yüzde 71'inin evrensel temel geliri istediğini bulmuştu. 

Fikre karşı çıkanlar, pek çok kişinin az parayla geçinmeye razı olup tembelleşeceğini savunuyor. 

Independent Türkçe, CNN, The Times