Bilim insanları, laboratuvarda elmasa rakip yeni bir malzeme geliştirdi

Bilim insanları, bu atılımın otomobiller ve uzay gemilerine koruyucu kaplamalar gibi endüstriyel kullanımlar için yeni malzemelere önayak olabileceğini söylüyor

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Bilim insanları, laboratuvarda elmasa rakip yeni bir malzeme geliştirdi

(Unsplash)
(Unsplash)

Bilim insanları neredeyse kırılmaz bir madde geliştirmeye dair onlarca yıllardır uğraştıkları bulmacayı çözdü ve bunun dünyanın en sert malzemesi elmasa rakip olabileceğini öne sürüyorlar. 

Araştırmacılar, karbon ve nitrojen öncülleri aşırı ısı ve basınca maruz bırakıldığında, ortaya çıkan karbon nitrür adlı malzemelerin, kübik bor nitrürden (elmastan sonra en sert ikinci malzeme) daha sert olma eğilimi taşıdığını buldu.

Advanced Materials akademik dergisinde yayımlanan yeni çalışmaya göre, çığır açan bu yeni madde, otomobiller ve uzay gemilerine koruyucu kaplamalar, yüksek dayanıklılığa sahip kesme aletleri, güneş panelleri ve fotodetektörler gibi endüstriyel kullanımlar için yeni çok işlevli malzemelere önayak olabilir.

Bilim insanları 1980'lerden bu yana karbon nitrürlerin ısıya karşı yüksek dirençleri de dahil teorik potansiyelini bilse de 30 yılı aşkın araştırma ve çok sayıda sentezleme girişiminden sonra laboratuvarlarda güvenilir sonuçlar elde edilememişti.

Edinburgh Üniversitesi'nden isimlerin de olduğu araştırmacılar, son çalışmada çeşitli karbon nitrojen öncüllerini 70 ila 135 gigapaskal (atmosfer basıncımızın yaklaşık 1 milyon katı) basınçlara maruz bırakırken, 1500 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklara ısıttılar.

Daha sonra bu koşullar altında ortaya çıkan bileşiklerin atomik düzenini analiz ettiler ve üç karbon nitrür bileşiğinin süper sertlik için gerekli yapıtaşlarına sahip olduğunu buldular.

Bilim insanları, her üç bileşiğin de ortam basıncı ve sıcaklık koşullarına geri döndüklerinde elmas benzeri niteliklerini koruduğunu tespit etti.

Araştırmacılar ayrıca bu üç maddenin az miktarda kütlede yoğunlaşan büyük miktarda enerjiyle yüksek enerji yoğunluğuna sahip olduğunu buldu.

Bu bileşiklerin elmaslara rakip olma potansiyeline sahip nihai mühendislik malzemeleri haline gelebileceğini söylüyorlar.

Çalışmanın ortak yazarı Dominique Laniel, "Bu malzemeler, yüksek basınçlı malzeme sentezi ve endüstriyel uygulamalar arasındaki boşluğu doldurmak için güçlü bir teşvik sağlıyor" dedi.

Bu malzemeler yalnızca çok işlevlilikleri açısından olağanüstü olmakla kalmıyor, aynı zamanda teknolojik açıdan ilgili fazların dünyanın binlerce kilometre iç kısmında bulunan koşullara eşdeğer bir sentez basıncından elde edilebileceğini gösteriyor.

Independent Türkçe



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news