Bilim insanları, Sahra'nın yemyeşilken nasıl çöle dönüştüğünü açıkladı

"Bir geçit görevi görüyor"

Sahra Çölü, Afrika kıtasının yaklaşık yüzde 30'unu kaplıyor (Unsplash)
Sahra Çölü, Afrika kıtasının yaklaşık yüzde 30'unu kaplıyor (Unsplash)
TT

Bilim insanları, Sahra'nın yemyeşilken nasıl çöle dönüştüğünü açıkladı

Sahra Çölü, Afrika kıtasının yaklaşık yüzde 30'unu kaplıyor (Unsplash)
Sahra Çölü, Afrika kıtasının yaklaşık yüzde 30'unu kaplıyor (Unsplash)

Bilim insanları, Sahra Çölü'nün eskiden tropikal yeşil bir savanken nasıl çöle dönüştüğünü açıkladı. 

Finlandiya'daki Helsinki Üniversitesi'nden Edward Armstrong'un liderliğindeki ekip, yeni bir iklim modeli geliştirerek, dünyanın en büyük sıcak çölü Sahra'nın dönüşümünü inceledi.

Araştırmada, Afrika'nın kuzeyinde yer alan Sahra Çölü'nün 8 milyon yıl içinde her 21 bin yılda bir yeşil ve sulak alana dönüştüğü hatırlatılarak, yeni modelin bunu doğruladığı ifade edildi. 

Bilim insanlarının modeline göre Sahra Çölü, bu dönüşümü Dünya'nın Güneş'in yörüngesinde dönüşü esnasında yaptığı "yalpalama hareketi" (presesyon) nedeniyle geçirdi. Bu hareket sonucunda yaz aylarında Kuzey Yarımküre, Güneş'e daha yakın oluyor.

Araştırmaya göre bu durum, Kuzey Yarımküre'de yazların daha sıcak geçmesine yol açtı. Hava ısındıkça daha fazla nem tutuğu için Batı Afrika Muson sisteminin gücü arttı ve Afrika yağmur kuşağı kuzeye doğru kaydı. 

Sahra'daki yağış miktarını artıran bu durum, savan ve ormanlık alanların tropik bölgelerden Akdeniz'e kadar çöl boyunca yayılmasına yol açarak bitki ve hayvanlar için geniş bir yaşam alanı sağladı.

Çalışmada ayrıca bu dönüşümlerin buzul çağlarında yaşanmadığına işaret edildi. Buz tabakasının atmosferi soğuttuğu ve Sahra'nın yeşillenmesini engellediği belirtildi. 

Araştırmada Sahra Çölü'nün, hem Kuzey Afrika'yla Sahra Altı Afrika arasında hem de kıta içinde ve dışında türlerin dağılımını etkileyen bir "geçit" görevi gördüğüne dikkat çekildi.

Bilim insanlarına göre Sahra yeşilken bu geçit açıktı ve türlerin farklı şekillerde yayılıp gelişmesini sağladı. Bölge çölleştiğindeyse bu geçit kapandı. 

Independent Türkçe



Apple'dan "kavisli ve çoğu camdan oluşan" iPhone hamlesi

TT

Apple'dan "kavisli ve çoğu camdan oluşan" iPhone hamlesi

Apple'ın "çoğunlukla camdan" ve kavisli yeni bir iPhone üzerinde çalıştığı bildirildi.

Bloomberg'e göre bu, şirketin gelecek yıllarda piyasaya süreceği akıllı gözlükler ve ev robotunu da içeren bir dizi yeni üründen sadece biri.

Apple'ın 2027'de tamamen yeni bir iPhone görünümü planladığına dair söylentilerin arttığı bir dönemde bu haber çıktı. The Information'ın daha önceki bir haberine göre o yıl iPhone'un, ekranın her taraftan uçtan uca uzandığı ilk versiyonu gelebilir.

Apple'ın önceki iPhone'larda bu hayalini gerçekleştirmesini engelleyen çentiklerden ve ekran deliklerinden kurtulmak istediği uzun zamandır söyleniyordu. Ancak ön kamera gibi sorunlar nedeniyle bunun zor olduğu görüldü.

Önceki haberlerde Apple'ın kamerayı ve diğer önemli bileşenleri ekranın altına yerleştirerek bunu çözmeyi planladığı öne sürülmüştü.

Bloomberg'ün haberinde telefonun "kavisli" olmasıyla neyin kastedildiği net değil. iPhone tasarımının yıllardır parçası olan düz kenarlar olmaksızın camın ekranın etrafına doğru uzanacağı anlamına gelebilir.

Aynı habere göre Apple ilk katlanabilir telefonunu da 2027'de piyasaya sürebilir. Şirketin katlanarak daha küçük hale gelebilecek bir cihaz üretmenin yolları üzerinde çalıştığı uzun zamandır söyleniyordu ancak teknolojinin mevcut durumundan dolayı sıkıntı yaşadığı bildiriliyor.

Haberde ayrıca Apple'ın o yıl Meta'nın ürünleriyle yarışacak akıllı gözlüklerin yanı sıra AirPods ve kameralı Apple Watch'lar gibi diğer akıllı giyilebilir ürünleri de piyasaya sürebileceği iddia ediliyor.

O yıl ayrıca Apple'ın uzun süredir söylentisi dolaşan, kişiliğe sahip olacağı ve ev asistanı görevi göreceği söylenen ev robotunun satışa sunulmasına da tanık olabilir. Fiziksel robotlar üzerinde kamuya açık bir şekilde çalışan Apple, etkileyici şekillerde hareket edebilen deneysel bir robotik lambayı kısa süre önce tanıtmıştı.

Independent Türkçe