Japonya, Dünya'nın yörüngesindeki asteroidi saptıracak uzay aracı teknolojisini test ediyor

Hayabusa2, yörüngesi Dünya'nınkiyle kesişen ve hızla dönen 1998 KY26 asteroidinin yakınından uçacak

(Jaxa)
(Jaxa)
TT

Japonya, Dünya'nın yörüngesindeki asteroidi saptıracak uzay aracı teknolojisini test ediyor

(Jaxa)
(Jaxa)

Japonya'nın Jaxaspace ajansının, Hayabusa2 uzay aracını, Dünya'ya doğru ilerleyen ve hızla hareket eden bir asteroidi durdurup saptırabileceğini kanıtlamak üzere yeniden kullanmak için testler planladığı bildiriliyor.

2014'te fırlatılan Hayabusa2 uzay aracı, 2018'de Dünya'dan 300 milyon kilometre uzaklıktaki Ryugu diye de adlandırılan 1999 JU3 asteroidine iki kez iniş yapmıştı.

Yaklaşık 18 ay boyunca göktaşını inceleyen uzay aracı, aynı zamanda asteroidin yüzeyine mermi fırlatmış ve saçılan örnekleri toplayarak 2020'de Avustralya'nın taşrasına bırakılmak üzere bir kapsül içinde Dünya'ya indirmişti.

Bilim insanları asteroidin bileşimi hakkında bilgi edinmek üzere uzay aracının gönderdiği örnekleri incelemeye hâlâ devam ediyor.

Bu arada Hayabusa2 halihazırda 2026'ya kadar uzatılmış görevinde; yaklaşık 500 metre çapında ve Dünya'dan 12 milyon kilometre uzakta olan 2001 CC21 asteroidine doğru uçuyor.

Jaxa'ya göre Hayabusa2'nin 2031'de, yörüngesi Dünya'nın yörüngesiyle kesişen ve hızla dönen okul otobüsü büyüklüğündeki 1998 KY26 asteroidinin yakınından uçması planlanıyor.

SCMP'ye göre Jaxa, "'Küçük ve hızlı' özelliği asteroidin yüzeyinin yakınında çok özel bir fiziksel ortam yaratıyor çünkü dönüşten kaynaklanan merkezkaç kuvveti asteroidin yerçekimini aşıyor" dedi.

Jaxa bu asteroidi incelemeyi umuyor çünkü bu büyüklükteki göktaşları her 100 ila bin yılda bir Dünya'yla çarpışıyor ve ciddi derecede hasara neden olabiliyor.

Jaxa, bu iki uçuş görevinde de testlerin, bir uzay aracını bir asteroide çarptırmak için gereken teknolojinin eşdeğerini göstereceğini umuyor.

Japon uzay ajansı yaptığı açıklamada, "Bu tür bir teknoloji, yörüngesini ayarlamak üzere uzay aracını asteroitle çarpıştırmak için gereken teknolojiye eşdeğerdir, bu da uçuş görevini gezegensel savunmaya da katkıda bulunabilecek bir görev haline getiriyor" dedi.

Hayabusa2 esasen asteroit buluşması için üretildiği ve asteroitlerin yüksek bağıl hızlardaki geçişini uzaktan gözlemlemeyi içeren uçuş görevleri için tasarlanmadığından, bu özellikle zorlayıcı olacak.

Jaxa, örneğin 2026 görevinde 2001 CC21 asteroidiyle Hayabusa2'nin birbirlerinin yanından 5 kilometre/saniye (18 bin kilometre/saat) gibi son derece yüksek bir hızla geçeceğini söyledi.

NASA, bir asteroitle uzay aracını çarpıştırmanın göktaşının yörüngesini değiştirebileceğini zaten göstermişti.

Kasım 2021'de fırlatılan Dart yani Çift Asteroit Yönlendirme Testi, Dimorphos asteroidini hedef almak için aylar süren bir yolculuk yapmış ve geçen yıl eylülde saatte 14.400 mil (yaklaşık 23 bin kilometre) hızla ona çarpmıştı.

NASA'nın testi, kinetik çarpıştırma tekniğinin bir gün Dünya'yı tehdit edebilecek asteroitleri saptırma potansiyelini ortaya koydu.

Gökbilimciler ayrıca asteroitleri Dünya'yla çarpışma rotasından uzaklaştırmak için üzerlerinde nükleer düzenekler patlatmanın yollarını araştırıyor.

Jaxa'nın yakında gerçekleşecek denemesi, gezegensel savunmaya katkıda bulunmak üzere bu deneylere eklenebilir.

Independent Türkçe



Elektrikli araçlarda mıknatıssız dönem: Karbon ayak izi yüzde 40 azalacak

Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
TT

Elektrikli araçlarda mıknatıssız dönem: Karbon ayak izi yüzde 40 azalacak

Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)

İki otomotiv şirketi yeni bir sistemle, elektrikli araçlarda mıknatıssız motora geçişi hızlandırmayı amaçlıyor. Yeni teknolojinin karbon ayak izinde yüzde 40 düşüş sağlayacağını öne sürüyorlar. 

Bugün üretilen çoğu elektrikli aracın motorunda mıknatıs olduğu için nadir toprak elementlerine ihtiyaç duyuluyor. Ancak bu elementlerin çıkarılma sürecinin maliyetli olması sorun teşkil ediyor. 

Elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla bu elementlere ihtiyacın artması beklenirken, otomotiv üreticileri farklı yollar arayışına giriyor.

Almanya merkezli Mahle, Mıknatıssız Temassız Verici (MCT) adlı tasarımıyla motorların dönen bölümlerini ifade eden rotorlarda yaygın olarak kullanılan mıknatıslara duyulan ihtiyacı gideriyor. 

Bu parçalardaki fırçalar yerine kablosuz bir vericiden gönderilen elektrikle manyetize olan bobinlerin konması, nadir toprak elementlerine bağlılığı ortadan kaldırıyor.

Şirket ayrıca MCT tasarımının, fırçaların yıpranmasından kaynaklanan onarım ve bakım maliyetini de giderdiğini ifade ediyor.

Fransa merkezli otomotiv şirketi Valeo ise motorların dönmeyen kısımları statorlar ve kontrol sistemlerini mıknatıssız şekilde geliştirmeye odaklanıyor.

Yeni bir işbirliğine imza atan iki şirket, uzmanlıklarını birleştirerek mıknatısa ihtiyaç duymayan üst sınıf araçlar üretmeyi planlıyor. Valeo ve Mahle, 220 kW ve 350 kW arasında değişen maksimum güce sahip bir mıknatıssız elektrikli aks sistemi geliştirmek üzere çalışacak.

14 Ekim Pazartesi günü yaptıkları açıklamada tanıtılan Dahili Fırçasız Elektrikli Uyarma (iBEE) adlı sistemin, mıknatıssız elektrikli motorların performansında ve verimliliğinde devrim yaratabileceği öne sürülüyor.

Ayrıca yeni bir soğutma teknolojisi üzerinde çalışan şirketler bu sayede diğer elektrikli araçlara kıyasla karbon ayak izinde yüzde 40 düşüş yaşanacağını iddia ediyor. 

Valeo Güç Bölümü CEO'su Xavier Dupont, işbirliğini "mükemmel bir eşleşme" diye niteleyerek ekliyor:

Bu ortaklık, otomotiv endüstrisinin daha yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlere doğru evrimini desteklemede kilit öneme sahip.

Valeo ve Mahle, ilk prototip testlerini 2024 sonuna kadar tamamlamayı planlıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, Interesting Engineering, Mahle