Japonya, Dünya'nın yörüngesindeki asteroidi saptıracak uzay aracı teknolojisini test ediyor

Hayabusa2, yörüngesi Dünya'nınkiyle kesişen ve hızla dönen 1998 KY26 asteroidinin yakınından uçacak

(Jaxa)
(Jaxa)
TT

Japonya, Dünya'nın yörüngesindeki asteroidi saptıracak uzay aracı teknolojisini test ediyor

(Jaxa)
(Jaxa)

Japonya'nın Jaxaspace ajansının, Hayabusa2 uzay aracını, Dünya'ya doğru ilerleyen ve hızla hareket eden bir asteroidi durdurup saptırabileceğini kanıtlamak üzere yeniden kullanmak için testler planladığı bildiriliyor.

2014'te fırlatılan Hayabusa2 uzay aracı, 2018'de Dünya'dan 300 milyon kilometre uzaklıktaki Ryugu diye de adlandırılan 1999 JU3 asteroidine iki kez iniş yapmıştı.

Yaklaşık 18 ay boyunca göktaşını inceleyen uzay aracı, aynı zamanda asteroidin yüzeyine mermi fırlatmış ve saçılan örnekleri toplayarak 2020'de Avustralya'nın taşrasına bırakılmak üzere bir kapsül içinde Dünya'ya indirmişti.

Bilim insanları asteroidin bileşimi hakkında bilgi edinmek üzere uzay aracının gönderdiği örnekleri incelemeye hâlâ devam ediyor.

Bu arada Hayabusa2 halihazırda 2026'ya kadar uzatılmış görevinde; yaklaşık 500 metre çapında ve Dünya'dan 12 milyon kilometre uzakta olan 2001 CC21 asteroidine doğru uçuyor.

Jaxa'ya göre Hayabusa2'nin 2031'de, yörüngesi Dünya'nın yörüngesiyle kesişen ve hızla dönen okul otobüsü büyüklüğündeki 1998 KY26 asteroidinin yakınından uçması planlanıyor.

SCMP'ye göre Jaxa, "'Küçük ve hızlı' özelliği asteroidin yüzeyinin yakınında çok özel bir fiziksel ortam yaratıyor çünkü dönüşten kaynaklanan merkezkaç kuvveti asteroidin yerçekimini aşıyor" dedi.

Jaxa bu asteroidi incelemeyi umuyor çünkü bu büyüklükteki göktaşları her 100 ila bin yılda bir Dünya'yla çarpışıyor ve ciddi derecede hasara neden olabiliyor.

Jaxa, bu iki uçuş görevinde de testlerin, bir uzay aracını bir asteroide çarptırmak için gereken teknolojinin eşdeğerini göstereceğini umuyor.

Japon uzay ajansı yaptığı açıklamada, "Bu tür bir teknoloji, yörüngesini ayarlamak üzere uzay aracını asteroitle çarpıştırmak için gereken teknolojiye eşdeğerdir, bu da uçuş görevini gezegensel savunmaya da katkıda bulunabilecek bir görev haline getiriyor" dedi.

Hayabusa2 esasen asteroit buluşması için üretildiği ve asteroitlerin yüksek bağıl hızlardaki geçişini uzaktan gözlemlemeyi içeren uçuş görevleri için tasarlanmadığından, bu özellikle zorlayıcı olacak.

Jaxa, örneğin 2026 görevinde 2001 CC21 asteroidiyle Hayabusa2'nin birbirlerinin yanından 5 kilometre/saniye (18 bin kilometre/saat) gibi son derece yüksek bir hızla geçeceğini söyledi.

NASA, bir asteroitle uzay aracını çarpıştırmanın göktaşının yörüngesini değiştirebileceğini zaten göstermişti.

Kasım 2021'de fırlatılan Dart yani Çift Asteroit Yönlendirme Testi, Dimorphos asteroidini hedef almak için aylar süren bir yolculuk yapmış ve geçen yıl eylülde saatte 14.400 mil (yaklaşık 23 bin kilometre) hızla ona çarpmıştı.

NASA'nın testi, kinetik çarpıştırma tekniğinin bir gün Dünya'yı tehdit edebilecek asteroitleri saptırma potansiyelini ortaya koydu.

Gökbilimciler ayrıca asteroitleri Dünya'yla çarpışma rotasından uzaklaştırmak için üzerlerinde nükleer düzenekler patlatmanın yollarını araştırıyor.

Jaxa'nın yakında gerçekleşecek denemesi, gezegensel savunmaya katkıda bulunmak üzere bu deneylere eklenebilir.

Independent Türkçe



Gizemli 5. temel kuvvet, asteroitlerde saklı olabilir

Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)
Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)
TT

Gizemli 5. temel kuvvet, asteroitlerde saklı olabilir

Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)
Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)

Bilim insanları evrendeki gizemli 5. temel kuvvetin, asteroitlerin hareketlerinde saklanıyor olabileceğini öne sürdü. 

Evrende güçlü, zayıf, elektromanyetik kuvvet ve kütleçekim kuvveti olmak üzere 4 temel kuvvet var. 

Bilim dünyası bunların dışında bir kuvvet daha olabileceğini uzun süredir düşünse de yapılan araştırmalar varlığını veya yokluğunu henüz kanıtlayamadı. 

Communications Physics adlı hakemli dergide yayımlanan bir makaleye göre, Bennu gibi asteroitlerin yörüngesindeki sapmalar 5. temel kuvveti ele verebilir.

5. temel kuvvet çok zayıf olduğu için henüz saptanamamış olabilir, bu yüzden evrendeki küçük belirtiler önem kazanıyor.

Araştırmacılar, Neptün'ün keşfinin Uranüs'ün yörüngesinde görülen düzensizlikler sayesinde mümkün olduğuna değinerek bu tür durumların fizikte yeni ufukların açılmasına katkı sağlayabileceğini söylüyor. 

Bilim insanları ayrıca bu kuvvetin, ultra hafif varsayımsal parçacıklarla taşınıyor olabileceğini düşünüyor. 

Araştırmacılar, NASA'nın 2018-2021'de Bennu'yu ziyaret eden OSIRIS-Rex aracının elde ettiği verileri inceleyerek yer tabanlı ölçümler yaptı.

Ekip mevcut verilerde Bennu'nun yörüngesinde 5. temel kuvvetin varlığına dair bir belirtiye rastlamadı. 

Fakat veriler, bu kuvveti taşıyor olabilecek parçacıkların ağırlığına dair ihtimalleri sınırlamayı sağladı. 

Yeni araştırma sözkonusu kuvvetin var olma ihtimalini tamamen ortadan kaldırmıyor. Kuvvetin çok zayıf olmasının tespitini zorlaştırıyor olabileceğini düşünen araştırmacılar, çalışmalarına devam etmeyi planlıyor. 

ABD Enerji Bakanlığı'na bağlı Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'ndan astrofizikçi ve çalışmanın başyazarı Yu-Dai Tsai şu ifadeleri kullanıyor:

Bennu'nun takibinden elde ettiğimiz verilerin yorumlanması, evrenin teorik temellerine ilişkin anlayışımıza katkı sunarak standart fizik modeli, kütleçekim ve karanlık madde anlayışımızı yenileme potansiyeline sahip.

Gökcisimlerinin açıklanamayan yörünge hareketlerine dayanarak var olduğu öne sürülen karanlık madde, evrenin en büyük gizemlerinden biri.

Işıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemediği söylenen bu maddenin, evrenin yüzde 27'sini oluşturduğu iddia ediliyor.

Bilim insanları 5. temel kuvveti taşıdığı düşünülen ultra hafif parçacıkların karanlık madde olabileceği ihtimali üzerinde duruyor. 

Araştırma ekibi Dünya'ya yakın diğer asteroitleri takip ederek çalışmalarını sürdürmeyi planlıyor. Sıradaki hedefleri, 2029'da gezegenin yakınından geçecek Apophis.

Tsai, "Cisimlerin yörüngeleri, genellikle fizikte yeni keşiflere fayda sağlayabilen anomaliler içeriyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, IFL Science, Futurism, Communications Physics