Yapay zekada yeni arayışlar: "Doğum zamanını 5 saat önceden haber veriyor"

Nikon, yapay zekasının diğer hayvanların davranışlarını da tahmin edebileceğini söylüyor

Nikon'un yapay zekalı kamera sistemi bir ineğin hareketlerini izliyor ve ne zaman doğum yapacağını anlıyor (Nikon)
Nikon'un yapay zekalı kamera sistemi bir ineğin hareketlerini izliyor ve ne zaman doğum yapacağını anlıyor (Nikon)
TT

Yapay zekada yeni arayışlar: "Doğum zamanını 5 saat önceden haber veriyor"

Nikon'un yapay zekalı kamera sistemi bir ineğin hareketlerini izliyor ve ne zaman doğum yapacağını anlıyor (Nikon)
Nikon'un yapay zekalı kamera sistemi bir ineğin hareketlerini izliyor ve ne zaman doğum yapacağını anlıyor (Nikon)

Bir ineğin doğum yapacağı saati tahmin edebilen yeni yapay zeka kamera sistemi geliştirildi.

Bilim insanları bu sorunun peşinde: Yapay zeka, hayvanlarla konuşmayı sağlayabilir mi?

Yapay zeka ve yalan: "Bir kere başlayınca hiç durdurulamıyor"

Japon kamera üreticisi Nikon'un geliştirdiği bu teknoloji sayesinde yakında çiftçiler akıllı telefonlarına bir buzağının ne zaman doğacağını bildiren uyarılar alabilecek.

Yapay zekayla donatılmış bir kamera, doğuma yaklaştıklarına dair işaretler için inekleri izliyor ve doğumdan yaklaşık 5 saat önce haber veriyor.

Kameranın algılayabildiği sinyaller arasında düzensiz ya da artan hareketlerin yanı sıra amniyotik kesenin görünmesi de yer alıyor.

Aynı sistem potansiyel olarak diğer veri setleri üzerinde de eğitilerek diğer hayvanların ne zaman doğum yapacağını tahmin etme olanağı sunabilir.

Nikon'dan Kazuhiro Hirano, basın toplantısında bu teknolojinin diğer hayvanların davranışlarını izlemek ve anlamak için de kullanılabileceğini söyledi.

Hirano, "Dişi bir ineğin ne zaman çiftleşme döneminde olduğunu ve diğer davranışsal kalıpları da tespit edebilmek istiyoruz" dedi.

Nikon, Japonya'nın güneybatısındaki Kumamoto prefektörlüğündeki 4 çiftlikte yaklaşık bir yıldır bu sistemi deniyor ve sistemi ilk kez ticari olarak bu ay piyasaya sürmesi bekleniyor.

Deneye katılan çiftçilerden Keita Higuchi, Kyodo News'e yaptığı açıklamada, "Yılda yaklaşık 60 buzağı doğurtuyoruz ve doğuma yaklaşık bir ay kala anneleri birkaç saatte bir kontrol etmek zorunda kalıyoruz" dedi.

Bu sistem çok yardımcı oldu.

Kameranın fiyatının 100 veya daha az inekli çiftlikler için yıllık 900 bin yen (yaklaşık 184 bin TL) civarında olacağı tahmin ediliyor.

Independent Türkçe



Yapay zekaya yöneltilince çevreye en çok zarar veren sorular belirlendi

Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
TT

Yapay zekaya yöneltilince çevreye en çok zarar veren sorular belirlendi

Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)

Yeni bir araştırmaya göre OpenAI'ın ChatGPT'si gibi yapay zeka sohbet botlarının mantıklı düşünmesini ve akıl yürütmesini gerektiren sorgular, diğer soru türlerine göre daha fazla karbon salımına yol açıyor.

ChatGPT gibi geniş dil modellerine (GDM) yazılan her sorgu enerji gerektiriyor ve karbondioksit salımına yol açıyor. Almanya'daki Münih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nden araştırmacılar bu emisyon seviyelerinin sohbet botuna, kullanıcıya ve konuya bağlı olarak değiştiğini söylüyor.

Hakemli dergi Frontiers'ta yayımlanan araştırma, 14 yapay zeka modelini karşılaştırarak karmaşık akıl yürütme gerektiren cevapların, basit cevaplara göre daha fazla karbon salımı yaptığını ortaya koydu.

Soyut cebir veya felsefe gibi uzun uzun muhakeme gerektiren sorgular, lise tarih dersi gibi daha dolambaçsız konulara göre 6 kat daha fazla emisyon üretiyor.

Araştırmacılar yapay zeka sohbet botlarını sık kullananların, karbon emisyonlarını sınırlamak için sordukları soruların türünü ayarlamasını öneriyor.

Çalışma, farklı konularda bin standart soru üzerinden 14 GDM'yi değerlendirerek karbon salımlarını karşılaştırdı.

Çalışmanın yazarı Maximilian Dauner, "Eğitimli GDM'lere sorulan soruların çevresel etkisi, bunların muhakeme yaklaşımına büyük ölçüde bağlı ve doğrudan akıl yürütme süreçleri, enerji tüketimini ve karbon salımlarını önemli ölçüde artırıyor" diyor.

Akıl yürütme özelliğine sahip modellerin, yalın yanıt veren modellere kıyasla 50 kata kadar daha fazla karbondioksit salımına yol açtığını gördük.

Bir kullanıcı yapay zeka sohbet botuna soru sorduğunda, sorgudaki kelimeler veya kelime parçaları bir dizi sayıya dönüştürülerek model tarafından işleniyor. Bu dönüştürme ve yapay zekanın diğer hesaplama süreçleri karbon salımlarına neden oluyor.

Çalışma muhakeme becerisine sahip modellerin soru başına ortalama 543,5 jeton (token) oluştururken, yalın modellerin sadece 40 jeton gerektirdiğini belirtiyor.

Makalede "Daha yüksek jeton ayak izi, her zaman daha yüksek CO2 emisyonu anlamına gelir" ifadeleri kullanılıyor.

Örneğin yaklaşık yüze 85 doğruluk oranına ulaşan Cogito, en isabetli modellerden biri. Yalın cevaplar veren benzer boyutlardaki modellere göre üç kat daha fazla karbon emisyonu üretiyor.

Dr. Dauner, "Şu anda GDM teknolojilerinin doğasında, doğruluk ve sürdürülebilirlik arasında bir taviz verme ilişkisi görüyoruz" diyor. 

Emisyonları 500 gram karbondioksit eşdeğerinin altında tutan modellerin hiçbiri, bin soruyu doğru cevaplamada yüzde 80'in üzerinde doğruluk oranına ulaşamadı.

Karbondioksit eşdeğeri, çeşitli sera gazlarının iklim değişikliği üzerindeki etkisini ölçmek için kullanılan bir birim.

Araştırmacılar yeni bulguların, insanların yapay zeka kullanımı hakkında daha bilinçli kararlar almasını sağlayacağını umuyor.

Araştırmacılar bir örnek vererek DeepSeek R1 sohbet botundan 600 bin soruyu yanıtlamasını isteyen sorguların, Londra'dan New York'a gidiş-dönüş uçuşuna eşdeğer karbon emisyonu yaratabileceğini söylüyor.

Buna karşılık Alibaba Cloud'ın Qwen 2.5'i, benzer doğruluk oranlarıyla üç kat daha fazla soruya cevap verirken aynı emisyon seviyelerine ulaşıyor.

Dr. Dauner, "Kullanıcılar, yapay zekadan yalın cevaplar vermesini isteyerek veya yüksek kapasiteli modellerin kullanımını, gerçekten bu gücü gerektiren görevlerle sınırlayarak emisyonları önemli ölçüde azaltabilir" diyor.

Independent Türkçe