2024'te merakla beklenen 10 bilim olayı

Özellikle uzay alanındaki gelişmeler öne çıkıyor

Bu yılın ardından 2044'e kadar ABD'de güneş tutulması gözlemlenmeyecek (Reuters)
Bu yılın ardından 2044'e kadar ABD'de güneş tutulması gözlemlenmeyecek (Reuters)
TT

2024'te merakla beklenen 10 bilim olayı

Bu yılın ardından 2044'e kadar ABD'de güneş tutulması gözlemlenmeyecek (Reuters)
Bu yılın ardından 2044'e kadar ABD'de güneş tutulması gözlemlenmeyecek (Reuters)

Ay görevlerinden biyoteknoloji alanındaki yeni gelişmelere, teknolojik atılımlardan güneş tutulmasına kadar 2024 bilim alanında birçok yeni gelişmeyi de beraberinde getirecek.

Discover dergisi 2024'ün merakla beklenen bilim olaylarını sıraladı.

1. Güneş Tutulması

8 Nisan 2024'te gerçekleşecek güneş tutulması dünyanın bazı bölgelerini 4 dakika 27 saniye boyunca karanlığa gömecek.

Tam tutulmaya yakın bir görünümde olan güneşte, "ateş çemberi" şekli görülebilecek.

Tutulma en net Kuzey Amerika'da görülecek. Türkiye'deyse bu senenin güneş tutulmasını izlemek mümkün olmayacak.

2. Vera C. Rubin Gözlemevi çalışmaya başlıyor

Dünyadaki en büyük gözlemevlerinden biri olan Vera C. Rubin Gözlemevi bu yıl aralıkta çalışmaya başlayacak.

Şili'deki gözlemevi, 10 yıl boyunca Güney Yarımküre'nin gökyüzünü 3 bin 200 megapiksellik bir kamerayla izleyecek.

Araştırmadan elde edilecek veriler Samanyolu'nun haritasını çıkarmak için kullanılacak.

3. Europa Clipper göreve hazır

NASA'nın Europa Clipper misyonu bu yıl ekimde başlayacak. 

Jüpiter'e gidecek olan uzay aracı, gezegenin uydularından Europa'nın yüzeyinin altında ne olduğunu araştıracak.

Bilim insanları Europa'nın altında donmuş bir okyanus olduğundan şüpheleniyor. Ancak uzay aracının Jüpiter'e ulaşacağı 2030'a kadar bunu öğrenmek mümkün olmayacak.

4. Ay'a seyahatin 55. yılı

2024, insanlığın Ay'a ayak basışının 55. yılı. 

Apollo 11 astronotları Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, 24 Temmuz 1969'da aya basmış ve uyduda 21 saat 36 dakika geçirmişti.

5. Lucy, Dünya'nın yakınından geçecek

2021'de fırlatılan NASA'nın Lucy uzay aracı, 13 Aralık 2024'te Dünya'ya yakın bir noktadan geçecek.

Lucy, Jüpiter'in yörüngesindeki 8 astreoidi gözlemlemek ve güneş sisteminin nasıl oluştuğunu anlamak için tasarlanmıştı.

6. Hera fırlatılacak

Avrupa Uzay Ajansı'nın uzay aracı Hera, Ekim 2024'te fırlatılacak. 

Dünyayı büyük göktaşlarından korumak için en iyi yolu bulmayı hedefleyen Hera, NASA'nın bir göktaşının yönünü değiştirmeyi hedefleyen Dart görevinin sonuçlarını da analiz edecek.

7. Avrupa süper bilgisayara geçiyor

Avrupa 2024'te yeni süper bilgisayar sistemi Jüpiter'i 2024'te kullanmaya başlayacak.

Bilgisayar sistemi, yapay zeka uygulamalarının bilim ve endüstride kullanılmasını sağlamak için tasarlandı.

Sistem, bilim insanlarına, bazı endüstrilere ve Avrupa kamuoyunun kullanımına açık olacak.

Jüpiter'in işlem hızına erişebilmek için, dünyadaki her insanın dört yıl boyunca her saniye bir hesaplama yapması gerekiyor.

8. Yapay zeka dönemi

2023'te ChatGPT'nin dünya genelinde gösterdiği başarıyla yapay zeka yılın en çok konuşulan konularından biri olmuştu. 

2024'te yapay zekanın e-posta taslağı veya şiir yazmanın ötesinde amaçlarla kullanılabileceği düşünülüyor.

Teknoloji uzmanları, yapay zekanın ilaç keşifleri için güçlü bir araç olabileceğini düşünürken, var olan tedavilerle ilgili yeni yöntemlerin de keşfedilmesi mümkün.

9. Gözler CRISPR teknolojisinde

Nobel ödüllü gen dizilimi teknolojisi CRISPR'in güçlü etkilerinin bu yıl terapatik araştırmalarda kullanılması bekleniyor.

Geçen yılın sonunda ABD Federal İlaç Ajansı, kalıtsal bir hastalık olan hATTR'nin tedavisinde CRISPR kullanılarak üretilen bir ilacın kullanılmasına izin verilmişti.

2024'te kalıtsal hastalıklar için insanlarda CRISPR terapisinin kullanılması bekleniyor.

10. Modifiye edilmiş sinekler üretilecek

2024'ün ilk bölümün Dünya Sinek Programı, sineklerden kaynaklanan hastalıkları durdurmak için "modifiye edilmiş sinekler" üretecek.

Wollbachia bakterisi bulaştırılan yeni sinekler, normal vahşi bir dişi sinekle çiftleştiğinde yeni yavru doğmayacak ve sinek nüfusu azalacak.

Fiocruz'un fabrikasında her yıl 5 milyar sinek yumurtası üretilmesi bekleniyor.

Independent Türkçe



Çin’den 6G tabanlı elektronik savaş silahı

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Çin’den 6G tabanlı elektronik savaş silahı

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Çinli bilim insanları 6G teknolojisini kullanarak gelişmiş yeni bir silah ürettiklerini ve bu silahın gelişmiş savaş uçaklarını bile şaşırtarak iletişim sistemlerini bozabileceğini iddia ediyor.

Araştırmacılar radyo sinyali işleyen yeni sistemin, modern radar ekipmanlarına karşı avantajlar sağladığını öne sürüyor.

6G silahın, düşman rölelerini engelleyebileceğini ve binlerce sahte sinyal üreterek ABD yapımı F-35 gibi gelişmiş savaş uçaklarının pilotlarını şaşırtabileceğini söylüyorlar.

Çin'in optik alanında yayın yapan hakemli dergisi Acta Optica Sinica'da yayımlanan araştırmaya göre, bu silah aynı zamanda kısa sürede büyük miktarda bilgi iletmek için bir iletişim cihazı görevi de görebiliyor.

Araştırmacılar bunun, "eşzamanlı bir şekilde aynı frekans üzerinden iletişim kurma ve bozma yeteneklerine" sahip, dünyanın kamuya açıklanan ilk sistemi olduğunu belirtiyor.

Bilim insanları şöyle yazıyor:

6G teknolojisinin evrimi, iletişim, radar ve elektronik savaş uygulamalarının birbirine yakınlaşmasını teşvik ediyor.

6G teknolojisi, mevcut 5G sistemlerine kıyasla daha yüksek hız, daha düşük gecikme süresi ve daha fazla kapasite sağlayan en yeni nesil iletişim ağlarını temsil ediyor.

Bu teknoloji, veri aktarım hızlarının 100 Gbps'ye yükselmesini ve gecikme süresinin 1 milisaniyenin altına düşmesini sağlayabilir. Bu, 5G'nin bin katı kapasite anlamına geliyor.

Son gelişmeler 6G'nin, mikrodalga fotonik sistemler denen sistemleri kullanarak foton ve elektronların birlikte işlenmesini mümkün kılması sayesinde gerçekleşiyor.

Bu sistemlerden biri, yüksek performanslı radyo frekansı (RF) sinyal işleme alanında umut vaat eden bir çözüm sunan mikrodalga fotonik filtre (microwave photonic filters / MPF) diye adlandırılıyor.

Entegre mikrodalga fotonik filtreler (integrated microwave photonic filter / IMPF), kompakt, yeniden yapılandırılabilir ve düşük güç tüketen radyo frekanslı iletişim sistemleri sağlama potansiyeli nedeniyle son zamanlarda giderek daha fazla ilgi görüyor.

Yalnızca iletişim veya algılama gibi tekil yeteneklere odaklanan mikrodalga sistemlerden farklı olarak bu mikrodalga fotonik sistemler, düşük kayıp, güçlü parazit önleme özellikleri ve ayarlanabilir esneklikle geniş bant kapasitesine sahip.

Bu özellikler, yüksek hızlı iletim ve sinyalin geriçatılması gibi birden fazla işlevi aynı anda mümkün kılıyor.

Bilim insanları çalışmada, entegre iletişim engelleme işlevine sahip yenilikçi bir mikrodalga fotonik radyo frekansı cihazını tanımlıyor.

Araştırmacılar cihazın, "kompakt, çok işlevli bir mimaride üst seviye sinyal depolama, engelleme ve iletme performansı sergileyerek yeni nesil elektronik savaş alanında çığır açan bir yaklaşım sunduğunu" yazıyor.

Ancak bilim insanları, mevcut 6G teknolojisinin hâlâ "sistem sadeleştirme ve işlevsel geliştirme arasındaki çelişki"yi yaşadığını söylüyor.

SCMP'ye göre, araştırmacılar daha sonraki aşamalarda yeni cihazın bileşenlerini ve güç tüketimini azaltırken sinyal kalitesini ve işleme kapasitesini artırmayı umuyor.

Son gelişmeler, Çin'in 6G iletişim teknolojisi alanındaki hakimiyetini de vurgularken ülke, bu teknolojiye ilişkin dünya çapında en geniş patent koleksiyonuna sahip.

Independent Türkçe