Üretken yapay zeka akıllı telefonlara, bilgisayarlara ve arabalara taşınıyor

Gelişmiş çipler ve işlemciler geliştirilmesi yeni imkanlara kapı araladı.
Gelişmiş çipler ve işlemciler geliştirilmesi yeni imkanlara kapı araladı.
TT

Üretken yapay zeka akıllı telefonlara, bilgisayarlara ve arabalara taşınıyor

Gelişmiş çipler ve işlemciler geliştirilmesi yeni imkanlara kapı araladı.
Gelişmiş çipler ve işlemciler geliştirilmesi yeni imkanlara kapı araladı.

Gelişmiş cihazların işlem gücünü kullanan üretken yapay zeka araçları, uygulamaları ve hizmetleri verilere kolayca erişebiliyor, sonuçları daha hızlı analiz edebiliyor ve daha güvenli hale geliyor. Bu nedenle geliştiriciler bunları yaygın elektronik cihazlarda kullanmaya çalışıyor.

Bulut üretim platformları

Chat GPT sohbet robotunda kullanılanlar gibi üretken yapay zeka sistemleri, hizmet sağlayıcıların ve şirketlerin büyük veri merkezlerinde yer alıyor. Şirketler üretken yapay zeka hizmetlerinden yararlanmak istediklerinde, Microsoft 365 Copilot gibi bir yapay zeka platformuna erişim için ödeme yapıyor.

Ancak söz konusu bulut tabanlı sistemle ilgili tek sorun, onu çalıştıran büyük dil modelinin ve veri merkezlerinin, yalnızca uygulamaları çalıştırmak için değil, aynı zamanda büyük ve kurumsal veriler üzerinde üretken yapay zeka modellerini eğitmek için de gelişmiş GPU döngüleri ve büyük elektrik gücü tüketmesi. Ayrıca ağ bağlantısı sorunlarıyla da karşılaşabiliyor.

Bu nedenle üretken yapay zeka endüstrisi, büyük dil modellerini eğitmek ve çalıştırmak için gereken özel işlemcilerin eksikliğiyle de karşı karşıya.

Bu nedenle, danışmanlık firması J. Gould Associates'in kıdemli analisti Jack Gould ve bu alandaki diğer uzmanlar, üretken yapay zekanın gelişmiş cihazlara odaklanması gerektiğine inanıyor. Yani, önümüzdeki yıllarda odak noktası bilgisayarlar, tabletler, akıllı telefonlar ve hatta arabalar olacak ve bu da üretici yapay zeka uygulamalarının üreticilerinin işleme görevini veri merkezlerinden aktarmasına ve cihaz ile ağa bağlantının maliyetini ödeyen kullanıcı olduğu için ücretsiz kâr elde etmesine olanak tanıyacak.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre üretken yapay zekanın dijital dönüşümü, bulut sektörünü geride bırakana kadar sektörün büyümesine katkı sağlıyor. Araştırma firması Gartner, 2025 yılına kadar şirketler tarafından yönetilen verilerin yüzde 50'sinin bir veri merkezi ya da bulut dışında işleneceğini ve üretileceğini öngörüyor.

Intel, Nvidia ve AMD gibi işlemci üreticileri ise dikkatlerini, gelişmiş cihazlardaki grafik işlem birimlerinin ve merkezi işlem birimlerinin üretken yapay zeka görevlerini yerine getirmelerine yardımcı olan küçük çipler (çip üzerinde sistem) ve sinirsel işlem birimleri üretmeye yönelttiler.

IDC'nin uluslararası araştırmalardan sorumlu başkan yardımcısı Rick Viars, Computer World dergisi tarafından bildirilen bir röportajda şunları söyledi:

“Üretken yapay zeka iPhone 15'te değil, iPhone 16'da, belki de Chat’in bir versiyonu olan ‘Apple GPT’ şeklinde ortaya çıkacak.”

Akıllı telefonlar

Apple GPT’nin önümüzdeki haziran ayında Apple'ın Dünya Çapında Geliştiriciler Konferansı'nda, yani şirketin iOS 18 işletim programının yeni sürümünü ve üretken yapay zeka kartlarıyla desteklenen tamamen yeni bir ‘Siri’ sürümünü açıklayacağı etkinlikte duyurması bekleniyor.

iPhone'un (ve diğer akıllı telefonların), ‘Google Pixel 8’ telefonundaki fotoğraflara adanmış ‘En İyi Çekim’ özelliği gibi üretken yapay zeka işlevlerini yerine getirecek çiplerin ortaya çıkışına tanık olması planlandığı tahmin ediliyor. Bu özellik, kullanıcının bir fotoğraftaki birinin yüzünü önceki bir fotoğrafta gösterilen yüzle değiştirmesine olanak tanıyor.

Viars açıklamasının devamında “Pixel, Amazon ya da Apple telefonlardaki bu işlemciler, gülmeyen birinin fotoğrafını asla çekmeyeceğinizi garanti ediyor çünkü diğer beş fotoğrafı kullanarak düzenleyebilir ve mükemmel fotoğrafı oluşturabilirsiniz” dedi.

Bu yönde bir hareket, üretken yapay zeka şirketlerinin düşüncelerini, sağlayıcının işin tüm maliyetini ödemesi gereken bir kıtlık ekonomisinden, destekleyicinin bazı temel görevlerin gelişmiş cihaz tarafından ücretsiz olarak yerine getirileceğini varsayabileceği bir bolluk ekonomisine kaydırmasına olanak tanıyacağı ifade ediliyor.

Windows – 12

Beklentiler, bu yılın sonunda piyasaya sürülecek olan bir sonraki Windows sürümünün (büyük olasılıkla Windows 12) gelişmiş cihazlarda üretken yapay zekanın benimsenmesi için bir katalizör görevi göreceği yönünde. Yeni işletim sisteminin yerleşik yapay zeka özellikleri içermesi de bekleniyor.

Üretken zeka için çipler ve işlemciler

Üst düzey cihazlarda yapay zeka kullanımı, masaüstü ve görüntü manipülasyonunun ötesine geçiyor ve Intel gibi çip üreticileri, cihazlara gömülü üretken yapay zekanın benimsenmesini hızlandırmak için endüstriyel, perakende ve sağlık hizmetleri gibi dikeyleri hedefliyor.

Örneğin, perakendeciler satış noktası ve dijital tabela sistemlerinde katalizör çiplere ve yazılımlara sahip olurken, sanayiciler operasyonları izlemek ve kusurları tespit etmek için robotik ve lojistik sistemlerinde üretken YZ ile güçlendirilmiş işlemciler kullanabiliyor. Ayrıca, doktorlar stres zamanlarında teşhis için yardımcı obstetrik YZ’den faydalanabiliyor.

Intel, geçtiğimiz aralık ayında duyurduğu ‘Ultra Core’ işlemcilerinin, önceki işlemcilerine kıyasla gerçek zamanlı sonografi uygulamalarında yapay zeka performansını yüzde 22 ila 25 oranında artırdığını iddia ediyor.

AMD Yapay Zeka Pazarlama Departmanı Başkanı Brian Madden konuya dair şunları söylüyor:

"Yapay zeka destekli uygulamalar, bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar, endüstriyel sensörler, bir restorandaki küçük bir sunucu ve hatta bir sunucu gibi birçok gelişmiş cihazda giderek daha fazla kullanılıyor."

Bilimsel ve tıbbi araştırma sistemleri

Madden, üretken yapay zekanın ‘son elli yılın en dönüştürücü teknolojisi’ olduğunu savunuyor.

Aslında, üretken yapay zeka bilim, araştırma, endüstri, güvenlik ve sağlık gibi çeşitli sektörlerde kullanılmaya başlandı. Yeni ilaçların ve testlerin keşfinde, tıbbi araştırmalarda ve tıbbi teşhis ve tedavideki ilerlemelerde çığır açıyor.

Örneğin, bir AMD müşterisi olan Clarius, doktorların fiziksel yaralanmaları teşhis etmesine yardımcı olmak için üretken yapay zeka kullanırken, Japonya'nın Hiroşima Üniversitesi, doktorların bazı kanser türlerini teşhis etmesine yardımcı olmak için AMD çipleri tarafından desteklenen yapay zekaya başvuruluyor.



Çin’den 6G tabanlı elektronik savaş silahı

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Çin’den 6G tabanlı elektronik savaş silahı

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Çinli bilim insanları 6G teknolojisini kullanarak gelişmiş yeni bir silah ürettiklerini ve bu silahın gelişmiş savaş uçaklarını bile şaşırtarak iletişim sistemlerini bozabileceğini iddia ediyor.

Araştırmacılar radyo sinyali işleyen yeni sistemin, modern radar ekipmanlarına karşı avantajlar sağladığını öne sürüyor.

6G silahın, düşman rölelerini engelleyebileceğini ve binlerce sahte sinyal üreterek ABD yapımı F-35 gibi gelişmiş savaş uçaklarının pilotlarını şaşırtabileceğini söylüyorlar.

Çin'in optik alanında yayın yapan hakemli dergisi Acta Optica Sinica'da yayımlanan araştırmaya göre, bu silah aynı zamanda kısa sürede büyük miktarda bilgi iletmek için bir iletişim cihazı görevi de görebiliyor.

Araştırmacılar bunun, "eşzamanlı bir şekilde aynı frekans üzerinden iletişim kurma ve bozma yeteneklerine" sahip, dünyanın kamuya açıklanan ilk sistemi olduğunu belirtiyor.

Bilim insanları şöyle yazıyor:

6G teknolojisinin evrimi, iletişim, radar ve elektronik savaş uygulamalarının birbirine yakınlaşmasını teşvik ediyor.

6G teknolojisi, mevcut 5G sistemlerine kıyasla daha yüksek hız, daha düşük gecikme süresi ve daha fazla kapasite sağlayan en yeni nesil iletişim ağlarını temsil ediyor.

Bu teknoloji, veri aktarım hızlarının 100 Gbps'ye yükselmesini ve gecikme süresinin 1 milisaniyenin altına düşmesini sağlayabilir. Bu, 5G'nin bin katı kapasite anlamına geliyor.

Son gelişmeler 6G'nin, mikrodalga fotonik sistemler denen sistemleri kullanarak foton ve elektronların birlikte işlenmesini mümkün kılması sayesinde gerçekleşiyor.

Bu sistemlerden biri, yüksek performanslı radyo frekansı (RF) sinyal işleme alanında umut vaat eden bir çözüm sunan mikrodalga fotonik filtre (microwave photonic filters / MPF) diye adlandırılıyor.

Entegre mikrodalga fotonik filtreler (integrated microwave photonic filter / IMPF), kompakt, yeniden yapılandırılabilir ve düşük güç tüketen radyo frekanslı iletişim sistemleri sağlama potansiyeli nedeniyle son zamanlarda giderek daha fazla ilgi görüyor.

Yalnızca iletişim veya algılama gibi tekil yeteneklere odaklanan mikrodalga sistemlerden farklı olarak bu mikrodalga fotonik sistemler, düşük kayıp, güçlü parazit önleme özellikleri ve ayarlanabilir esneklikle geniş bant kapasitesine sahip.

Bu özellikler, yüksek hızlı iletim ve sinyalin geriçatılması gibi birden fazla işlevi aynı anda mümkün kılıyor.

Bilim insanları çalışmada, entegre iletişim engelleme işlevine sahip yenilikçi bir mikrodalga fotonik radyo frekansı cihazını tanımlıyor.

Araştırmacılar cihazın, "kompakt, çok işlevli bir mimaride üst seviye sinyal depolama, engelleme ve iletme performansı sergileyerek yeni nesil elektronik savaş alanında çığır açan bir yaklaşım sunduğunu" yazıyor.

Ancak bilim insanları, mevcut 6G teknolojisinin hâlâ "sistem sadeleştirme ve işlevsel geliştirme arasındaki çelişki"yi yaşadığını söylüyor.

SCMP'ye göre, araştırmacılar daha sonraki aşamalarda yeni cihazın bileşenlerini ve güç tüketimini azaltırken sinyal kalitesini ve işleme kapasitesini artırmayı umuyor.

Son gelişmeler, Çin'in 6G iletişim teknolojisi alanındaki hakimiyetini de vurgularken ülke, bu teknolojiye ilişkin dünya çapında en geniş patent koleksiyonuna sahip.

Independent Türkçe