Twitter'ın rakibinden kullanıcılarını "özgürleştirecek" yeni özellik

Bluesky, kullanıcıların verilerini gelecekte istedikleri zamanda başka bir sağlayıcıya taşıyabileceğini söyledi

(Reuters)
(Reuters)
TT

Twitter'ın rakibinden kullanıcılarını "özgürleştirecek" yeni özellik

(Reuters)
(Reuters)

Jack Dorsey'in X'e rakip platformu Bluesky perşembe günü yaptığı açıklamada, kullanıcılarının verilerini barındırmak için kendi sunucularını kurmalarına izin vermeye başlayacağını duyurdu. Bu hamlenin, kullanıcılara içerikleri üzerinde daha fazla kontrol imkanı sağlayacağı umuluyor.

Normalde X (eski adıyla Twitter) gibi sosyal medya platformlarındaki kullanıcı verileri, kişinin hizmetlerini kullandığı şirket tarafından depolanır ve bu platformdan ayrılması, kişinin bağlantılarını ve içeriğini kaybetmesi anlamına gelebilir.

Dorsey de dahil birçok kişinin savunduğu bu alternatif model, platformların internetin işleyişine benzer şekilde yani merkeziyetsiz olarak çalıştırılmasını sağlıyor.

Örneğin, internette herkes kendi web sitesini kurabilir ve bunun için birçok şirket arasından seçim yapabilir; daha sonra fikirlerini değiştirdiklerinde farklı bir yer sağlayıcısına taşınabilir.

Bluesky bir blog yazısında "Sosyal medyanın da aynı şekilde çalışması gerektiğini düşünüyoruz" diye belirtti.

Sosyal ağ, "Bluesky'a kaydolduğunuzda, varsayılan olarak verilerinizi Bluesky'ın depolamasını öneriyoruz. Ancak isterseniz başka bir şirketin sunucusunda hatta kendi sunucunuzda depolanmasını tercih edebilirsiniz" açıklamasında bulundu.

Bluesky ayrıca kullanıcıların "mevcut gönderileri, beğenileri veya takip ettiklerinin hiçbirini kaybetmeden" verilerini istedikleri zaman başka bir sağlayıcıya taşıyabileceğini de sözlerine ekledi.

Kullanıcıların, verilerini kendi sunucularında barındırmasıyla sosyal medya hesapları üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabileceklerini belirten şirket, ağın sorunsuz çalışmasını sağlamak için "koruma önlemleri" bulunduğunu da belirtti.

Bluesky halihazırda kullanıcıların sadece ana hesaplarını kendi sunucularında barındırmasına izin veriyor.

Şirket, bir sonraki aşamada kendi sunucularını barındıranların her birinin 10 hesapla sınırlandırılacağını ve daha sonra bunların arasında "güven ve itibar sağlandıkça" bu kullanım limitinin başlangıç seviyesinin artırılacağını söyledi.

Şirket ayrıca platformdaki bu özelliğin kötüye kullanımına karşı mücadele etmek için bağımsız moderasyon hizmetlerine yeni araçlar sunmayı planlıyor.

Bluesky'nin bu hamlesi, önceki haftalarda herkesin bir hesap oluşturmasına ve hizmete katılmasına izin vermeye başlamasıyla geldi. Daha önce platforma katılmak isteyen herkes bir davetiyeye ihtiyaç duyuyordu. 

Platformun kurucusu Dorsey başından beri Bluesky'nin tek bir şirket tarafından kontrol edilmeyen yeni bir tür "açık ve merkeziyetsiz" sosyal medya biçimi olmasını öngördüğünü söylüyor. 

Bluesky, kullanıcılarının arkadaş, takipçi ve veri koleksiyonlarını diğer sosyal ağlara taşımalarına izin vererek daha özgür olmalarını sağlamayı planlıyor.

Sosyal ağların birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışabilmesini sağlamaya yönelik teknik terime "federasyon" deniyor.

Önceki haftalarda internet sitesinde yer alan bir karikatür sayfasında Bluesky, "oluşturmanız gereken tek sosyal hesap" olmayı hedeflediğini söylemişti

Independent Türkçe



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature